Mark Zuckerberg đẩy đế chế vào tình cảnh sống còn: Bị kiện vì định chi 450 triệu USD che đậy vụ án 30 tỷ USD, trước đó mua Instagram vì có chủ đích xấu

Mark Zuckerberg đã gọi điện cho người đứng đầu Ủy ban Thương mại Liên bang vào cuối tháng 3 với một lời đề nghị: Meta sẽ trả 450 triệu USD để giải quyết vụ kiện chống độc quyền sắp diễn ra.

Lời đề nghị này chẳng là gì so với 30 tỷ USD mà FTC yêu cầu. Nó cũng chỉ bằng một phần nhỏ giá trị của Instagram và WhatsApp, hai ứng dụng trọng tâm trong vụ kiện.

Trong cuộc gọi, Zuckerberg tỏ ra tự tin rằng Tổng thống Trump sẽ ủng hộ ông. Nhà đồng sáng lập tỷ phú của Facebook trước đó đã phát triển mối quan hệ chặt chẽ với vị lãnh đạo này, đồng thời quyên góp 1 triệu USD cho lễ nhậm chức.

Chủ tịch FTC Andrew Ferguson thấy lời đề nghị này không đáng tin, nói rằng sẽ không sẵn sàng giải quyết với số tiền ít hơn 18 tỷ USD. Khi phiên tòa diễn ra, Meta tăng mức đề nghị lên gần 1 tỷ USD để tránh rắc rối.

Tuy nhiên, 1 tỷ USD là chưa đủ.

Vào thứ Hai, phiên tòa bắt đầu. FTC triệu tập Zuckerberg - người đã bày tỏ sự miễn cưỡng - đến làm chứng trong 4 giờ. Vị CEO này sẽ phải trả lời được câu hỏi, liệu Facebook có trả 1 tỷ USD mua Instagram để vô hiệu hóa các đối thủ cạnh tranh hay không.

“Việc Meta mua lại Instagram và WhatsApp đã trao cho công ty này một lượng sức mạnh to lớn, sức mạnh mà tất cả chúng ta đều thấy được thể hiện đầy đủ vào năm 2020. Đó chính là mục đích của vụ kiện này, nhằm giải quyết sức mạnh của Meta và đảm bảo rằng câu chuyện năm 2020 sẽ không bao giờ tái diễn nữa”, đại diện tại phiên toà nói.

Cựu Chủ tịch FTC Lina Khan nói với Tạp chí WSJ rằng đề nghị giải quyết 450 triệu USD của công ty là ảo tưởng.

“Mark đã mua chuộc để thoát khỏi sự cạnh tranh. Tôi không ngạc nhiên khi ông ta nghĩ rằng mình cũng có thể mua chuộc để thoát khỏi cơ quan thực thi pháp luật”, Khan nói. “Biện pháp khắc phục mà ông ấy đề xuất, giống như chiến lược tiếp thị ‘hãy để độc quyền bất hợp pháp của tôi tiếp tục”.

Trong khi đó, người phát ngôn của Meta, Dani Lever cho biết công ty đã chuẩn bị để chiến thắng tại phiên tòa.

“Chúng tôi không ngần ngại giải thích lý do tại sao FTC lại đưa vụ kiện ra tòa để chứng minh điều mà mọi đứa trẻ 17 tuổi ở Mỹ đều biết là vô lý. Instagram không cạnh tranh với TikTok”, bà cho biết.

Ban đầu, FTC đã kiện Meta vào tháng 12 năm 2020, cáo buộc rằng Facebook khi đó đã mua và đóng băng các công ty khởi nghiệp nhỏ để kìm hãm sự cạnh tranh. Vụ kiện sau đó bị một thẩm phán bác bỏ vào năm 2021 và FTC - dưới thời Khan - đã trình bày một vụ kiện chi tiết hơn vào cuối năm đó. Vụ kiện cáo buộc Facebook thực hiện một chiến lược cố ý để “loại bỏ các mối đe dọa đối với vị thế độc quyền của mình”.

Meta dĩ nhiên phản bác lại các cáo buộc của FTC, nói rằng công ty này chỉ cạnh tranh với một số dịch vụ khác bao gồm YouTube và X.

Trong những tháng gần đây, Zuckerberg và các trợ lý hàng đầu đã nhiều lần gặp ông Trump, chánh văn phòng Nhà Trắng Susie Wiles và các quan chức hành chính khác. Các trợ lý Nhà Trắng cho biết Meta không ngừng nỗ lực để hủy bỏ vụ kiện. Ông Trump tại nhiều thời điểm tỏ ra cởi mở hơn trong việc đạt được thỏa thuận với Meta và Zuckerberg, chỉ đạo nhân viên làm việc để đạt được thỏa thuận và đặt câu hỏi về cách giải quyết.

Đây đã là vụ kiện chống độc quyền lớn thứ ba trong lĩnh vực công nghệ được đưa ra xét xử trong 2 năm qua. Năm 2024, Bộ Tư pháp Mỹ đã thắng vụ kiện với Google về việc độc quyền tìm kiếm trên Internet.

“Trong hơn 100 năm qua, chính sách công của nước Mỹ đã khẳng định rằng các công ty phải cạnh tranh nếu muốn thành công. Lý do chúng tôi có mặt ở đây là vì Meta đã phá vỡ thỏa thuận”, Daniel Matheson, luật sư chính của FTC trong vụ kiện, cho biết trong bài phát biểu mở đầu của mình.

Reuters nhận định vụ kiện này đặt ra một mối đe dọa sống còn đối với Meta - công ty mà theo một số ước tính thu về khoảng một nửa doanh thu quảng cáo ở Mỹ từ Instagram. Việc mất Instagram nói riêng có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, nhất là trong thời điểm nhạy cảm hiện tại.

Meta phản bác rằng các thương vụ mua lại trước đó mang lại lợi ích cho người dùng. Việc đảo ngược thoả thuận được phê duyệt từ hơn 1 thập kỷ trước theo đó sẽ tạo ra một tiền lệ nguy hiểm, không chỉ với riêng Meta mà còn nhiều các công ty công nghệ khác.

Theo: WSJ, Reuters