Lời thú nhận của gã luật sư chuyên "cắm sừng": Trong tình yêu, độc ác nhất là những kẻ phản bội nhưng biết thao túng tinh thần đối phương

Trong tâm lý học có tồn tại thuật ngữ rất nổi tiếng là "gaslighting" (tạm dịch: thắp đèn ga). Thuật ngữ này bắt nguồn từ một vở kịch tên "Gaslight" từ năm 1938, ám chỉ hành vi thao túng tinh thần người khác bằng những thông tin sai lệch, thiếu chính xác, khiến nạn nhân không còn tin vào chính mình giống như cách mà nhân vật chính trong vở kịch đã làm.

Gaslighting hiện tại là một hình thức lạm dụng tâm lý, một dạng bạo hành tinh thần cực kỳ phổ biến, thậm chí được xem là tội ác trong những mối quan hệ. Để hiểu rõ hơn về nó, hãy đến với câu chuyện của Greg - gã luật sư người Canada.

Greg 28 tuổi nhưng đã trải qua tới 11 mối quan hệ nghiêm túc, cái nào cũng kết thúc bằng việc gã ngoại tình còn người phụ nữ của gã thì rơi vào tình trạng tự nghi ngờ bản thân. Gã tự thừa nhận đã thao túng tinh thần của họ, và bản thân là một gaslighter chính hiệu.

"Nhìn lại quá khứ, quả thực tôi đã thao túng tinh thần họ (gaslight), chầm chậm từng bước khiến tất cả không còn tin vào thực tại nữa," - Greg nói. Gã lên tiếng để cho mọi người có cái nhìn rõ hơn về tâm trí của một gaslighter, và cách để phụ nữ có thể tránh khỏi những kẻ như hắn.

"Tôi là một gaslighter"

Thực ra, Greg chỉ mới biết gã là một "gaslighter" khi tham gia trị liệu tâm lý vào năm 2018. Gã cho biết mình bắt đầu kiểm soát tâm lý những người con gái bước qua đời vào năm 21 tuổi, khi vẫn còn đang theo học trường luật.

Người yêu đầu tiên của Greg là Paula, lớn hơn hắn 4 tuổi, khi đó đang học thạc sĩ tại trường. Greg cho biết, mối quan hệ này "lãng mạn, nhưng không bền." Và rất nhanh thôi, gã chứng minh sự không bền ấy bằng những cuộc tình chớp nhoáng sau lưng cô gái ấy.

Paula, một người phụ nữ thông minh, sớm nhận ra sự phản bội của Greg. Và để có thể ngoại tình thoải mái mà vẫn giữ được mối quan hệ, gã bắt đầu "gaslighting" - thao túng, thay đổi khả năng cảm nhận về thực tại của cô.

Khi đó, Greg vạch ra một kế hoạch, chiến thuật từng bước kiểm soát Paula bằng những lời nói dối nhưng cô buộc phải tin.

"Paula rất thông minh, nhưng tôi cố tình để lại dấu vết ngoại tình trên khắp các phương tiện truyền thông và mạng xã hội," - Greg chia sẻ.

Thông qua những câu nói đùa, gã liên tục tiêm nhiễm vào đầu Paula rằng cô đang bị ám ảnh bởi mạng xã hội, khiến cô cảm thấy việc nghi ngờ là không cần thiết, là hoang tưởng, là điên khùng.

"Tôi cố tình sử dụng ngôn từ mang tính hạ thấp và coi thường, để khiến cô ấy không còn tự tin về khả năng đọc tình huống của mình. Mọi thứ là do "hoang tưởng", "điên khùng", do cô "drama hóa mọi chuyện". Tôi đã nói vậy đấy."

"Tôi nói với cô ấy rằng tất cả đều là trò đùa. Nhưng lời nói đùa tích tụ theo thời gian, và rồi cô ta bắt đầu tin vào nó."

Greg đã thành công. Paula từ trạng thái nghi ngờ sự chung thủy của người yêu bắt đầu tỏ ra hối hận, băn khoăn không biết rằng sự nghi ngờ có là sai, và rằng khả năng phán đoán của cô đã không còn như trước. Cô gái đáng thương bắt đầu tự hỏi bản thân, và phải tự mình xin lỗi Greg, thề thốt sẽ không còn lên mạng quá nhiều nữa.

Nghịch lý của những nạn nhân bị kiểm soát tâm lý

"Gaslight là một thuật ngữ bị lạm dụng khá nhiều," - trích lời George Simon, một bác sĩ tâm lý, tác giả của cuốn sách cực kỳ ăn khách về những kẻ thích kiểm soát tinh thần.

"Gaslight xảy ra khi trong thâm tâm bạn biết rằng mình đã đọc tình huống đúng, nhưng đối phương lại cố tìm cách thuyết phục bạn rằng bạn đã sai. Nếu nó xảy ra sau một khoảng thời gian, cảm nhận về thực tế của một người sẽ dần bị hủy hoại."

"Có các mức độ về kiểm soát tinh thần, từ những lời nói dối, đến việc nói quá lên và kiểm soát bằng việc lấn át tinh thần. Khả năng của Greg không đến mức quá nặng nề, nhưng anh ta đích thực là một gaslighter."

Một mánh khóe mà Greg thường xuyên sử dụng là hạ thấp danh dự của những cô gái khác - những cô mà gã lén lút bập vào. Một số Paula chưa từng gặp, một số lại là bạn của chính Paula.

"Tôi vẽ lên một thực tại rằng họ - những cô gái có khả năng làm lộ chuyện - là những người không đáng tin. Họ là những kẻ dối trá." - Greg kể lại

"Paula có khả năng phán đoán tốt. Cô ấy cũng là người theo chủ nghĩa nữ quyền, tôn trọng phụ nữ. Nhưng rồi cô ta cũng tin tôi, tuyệt giao với các cô kia và chẳng còn tin vào những gì họ nói nữa, kể cả khi cô ta có gặp được họ và tự cảm nhận rằng họ không quá tệ như những gì tôi nói."

"Tôi cô lập Paula với những người có khả năng cho nàng biết sự thật."

Một mối quan hệ kém "healthy và balance" như vậy sớm muộn cũng tàn. Sau Paula, Greg có thêm nhiều mối quan hệ khác. Gã cho biết, những cô gái sau này có xuất thân khác nhau, tính cách khác hoàn toàn. Nhưng kịch bản cũ vẫn xảy ra.

"Có 2 điểm chung mà những người dễ bị thao túng thường có," - Gearge Simon cho biết. "Một là giàu lòng trắc ẩn. Những người này về bản chất luôn muốn làm điều tốt và rất đáng tin. Hai là những người dễ thỏa hiệp - luôn muốn đối tốt với người khác và ngại tranh luận. Những người này sẽ không muốn mối quan hệ tự nhiên gặp sóng gió vì những điều không đáng có."

Nhưng với Greg, các nạn nhân của gã còn một điểm chung nữa: họ thông minh và thành đạt. Nghịch lý thay, đây cũng chính là yếu tố rất quan trọng để kế hoạch kiểm soát tinh thần của gã được thành công.

"Tôi từng hẹn hò với bác sĩ, kỹ sư, hot influencer trên mạng xã hội."

"Với kinh nghiệm của tôi, không thể nói những phụ nữ nhạy cảm và thiếu tự tin là dễ kiểm soát. Những người đi qua đời tôi đều là phụ nữ thành đạt, nhưng nó đi kèm với tư tưởng về một mối quan hệ của người thành đạt là như thế nào, và họ chia sẻ nó với tôi. Giống như thể họ cho tôi một bản hướng dẫn chi tiết về những gì họ tìm kiếm ở một người đàn ông."

Theo lời gã, những người phụ nữ này lúc yêu cũng giống như cách họ xây dựng sự nghiệp: phải có checklist đàng hoàng về phẩm chất, lịch trình gặp gỡ, và luôn có sự kỳ vọng cao. Họ muốn những cuộc hội thoại có sự pha trộn giữa quyến rũ và hài hước. Họ muốn tìm những người đàn ông tương xứng với họ - sự nghiệp ổn định, có tài sản, và tài chính vững vàng.

Giống như một bản hướng dẫn về cách trở thành đàn ông lý tưởng

Có điều, chính tư tưởng này lại vô tình thu hẹp danh sách các ứng viên tiềm năng của đời họ, giúp Greg có thể dễ dàng làm được điều gã muốn.

"Khi bắt đầu kiểm soát, bạn sẽ thấy câu chuyện đối phương muốn hướng đến trong mối quan hệ, và bắt đầu lên kế hoạch sao cho nó khít với những gì bạn muốn. Từ những hành động nhỏ nhưng trong thời gian dài, bạn có thể khiến đối phương chấp nhận câu chuyện của mình mà họ không hề nhận ra."

"Tôi chưa từng tỏ ra hung dữ, sử dụng bạo lực hay đe dọa bất kỳ ai. Cũng không có bất kỳ ràng buộc nào để những người phụ nữ của tôi nói lời chia tay. Chỉ là họ không làm thế."

"Vậy nên suốt một thời gian dài, tôi chẳng cảm thấy tội lỗi gì hết."

Nhưng đến một ngày, gã chợt nhận ra mình sai đến mức nào.

Tội ác trong tình yêu là những kẻ biết kiểm soát tinh thần người khác

"Họ đều là những người thông minh, và tôi cảm thấy rằng nếu muốn, họ sẽ tra hỏi tôi về những gì tôi đã vẽ ra. Nhưng tôi chợt hiểu ra rằng những câu hỏi nếu có cũng chỉ là một cuộc tranh cãi nhỏ, vì đây là tình yêu."

"Tôi muốn trải nghiệm với nhiều bạn tình, bản ngã của tôi thôi thúc điều đó, nên nhiều năm trời tôi đã làm như vậy."

"Vì là một luật sư, tôi cho rằng đó là lý do vì sao tôi có thể qua mặt tất cả họ, và tự thuyết phục bản thân rằng mình không phải kẻ xấu."

Ở Anh, một số hành vi gaslight có thể bị quy vào trách nhiệm hình sự, chẳng hạn như cố tình cô lập nạn nhân khỏi xã hội, ngăn họ tìm kiếm sự trợ giúp, hoặc khiến họ trở nên phụ thuộc. Tuy nhiên, những hành vi như vậy lại là hợp pháp tại Canada, cũng như rất nhiều quốc gia khác trên thế giới.

Greg từng kể với một người bạn, và người này cũng tự thừa nhận rằng bản thân là một gaslighter.

"Cậu ta là một nhà văn, vậy nên tôi nghĩ cậu ta cũng rất giỏi trong việc... dựng chuyện."

Với tư cách là một gaslighter, Greg cho biết lời khuyên tốt nhất dành cho phụ nữ là hãy kể chuyện cho một người bạn là nam giới.

"Trong tình bạn của phụ nữ, họ chỉ nói những gì họ muốn nghe. Và dù cho họ có những người bạn đủ thật thà thì mọi chuyện cũng sẽ trở nên căng thẳng nếu một phụ nữ rơi vào mối quan hệ bị lạm dụng. Họ sẽ không tin, và chỉ cãi nhau thôi."

"Vì một lý do nào đó, phụ nữ lại cảm thấy dễ tin tưởng vào bạn bè là nam hơn."

"Với hội người yêu cũ, tôi lo về mấy gã nam xung quanh họ hơn. Mấy tên này có thể nhìn thấu hành vi của tôi, và một anh bạn tốt cũng biết cách để tình bạn không bị phá vỡ."

Nói về Greg, sau những năm tháng đi "cắm sừng" phụ nữ, gã quyết định đi điều trị tâm lý. Chẳng có ai hay bất kỳ điều gì khiến gã làm điều đó. Chỉ là gã cảm thấy mệt mỏi vì chính mình. Và đến khi đi khám thì hóa ra, gaslight đối với gã đã trở thành tật, là một căn bệnh khó chữa.

George Simon cho biết Greg có thể "chữa" được hay không phụ thuộc vào việc gã là kiểu gaslight như thế nào.

"Một số người có khả năng này nhờ vào những trải nghiệm từ nhỏ. Họ biết cách kiểm soát người khác bằng sự đau đớn trong tâm hồn, và đó là cách họ kiểm soát cả thế giới. Họ sẽ nghĩ ra những chiến thuật khác nhau để tồn tại. Và những người này thì có hy vọng."

"Nhưng với các gaslighter là những kẻ ái kỷ (yêu bản thân) thì khác. Những người này tin rằng trên đời chẳng có gì quan trọng hơn chính họ. Chính bởi tư tưởng này, họ sẽ rất khó để thay đổi, trừ phi có một biến cố nào đó cực lớn, gây biến động cho cả cuộc đời của họ để đánh động sâu vào tâm can."

"Mà những thứ ấy có khi chẳng bao giờ đến."