Anh Kenta (Nhật Bản) - 35 tuổi, đang làm tại một công ty tư vấn lớn, thu nhập 13 triệu yên/năm (khoảng 2,2 tỷ đồng). Vợ anh, làm ở công ty quảng cáo nước ngoài, cũng mang về 7 triệu yên/năm (khoảng 1,2 tỷ đồng). Với tổng thu nhập 20 triệu yên (gần 3,5 tỷ đồng), họ thuộc nhóm gia đình giàu có bậc trung tại Tokyo. Khi chuẩn bị đón con đầu lòng, cả hai quyết tâm mua một căn chung cư cao cấp để vừa giữ giá trị tài sản, vừa tạo môi trường sống hoàn hảo. Họ chọn một căn hộ cao tầng tại Shirokane – khu dân cư cao cấp nổi tiếng, gắn liền với trường học, siêu thị, ga tàu và hình ảnh "sang chảnh" mà họ luôn theo đuổi.
Niềm tự hào ấy được thể hiện rõ khi hai vợ chồng đăng ảnh nhà mới lên mạng xã hội. Bạn bè xuýt xoa ghen tị. Sự công nhận ấy càng khiến họ tin rằng mình đã "chạm đỉnh" cuộc sống.
Cặp vợ chồng có cuộc sống khiến bạn bè ngưỡng mộ. (Ảnh minh hoạ)
Để sở hữu căn hộ, họ vay thế chấp 110 triệu yên (khoảng 19 tỷ), trả trước 20 triệu yên, chọn lãi suất thả nổi 0,55%. Dù đã tối ưu, họ vẫn phải trả 350.000 yên/tháng (hơn 60 triệu đồng), tương đương 5 triệu yên/năm (hơn 870 triệu đồng). Và sau khoản thế chấp khổng lồ ấy, họ chỉ còn lại 3 triệu yên (hơn 520 triệu đồng) tiền tiết kiệm.
Thế nhưng, có gia đình, có nhà đồng nghĩa cũng có hàng tá những khoản chi "vô hình" phải lo như: phí quản lý và quỹ bảo trì căn hộ lên tới 80.000 yên/tháng (khoảng 14 triệu đồng), phí đỗ xe cho hai chiếc xe thêm 80.000 yên/tháng nữa. Cộng với chi phí sinh hoạt, hóa đơn hàng tháng của họ thường xuyên chạm mức 500.000 yên (gần 90 triệu đồng). Chưa kể tới ba khoản cố định – phí căn hộ, xe cộ, chăm sóc con cái – đã ngốn hơn 800.000 yên (khoảng 140 triệu đồng) mỗi tháng. Với thu nhập khoảng 1,2 triệu yên/tháng, sau khi trừ đi tất cả, họ gần như chẳng còn đồng nào để tiết kiệm.
Tình hình càng tệ hơn khi biến cố ập tới: công ty của anh A cắt giảm 1,5 triệu yên (hơn 260 triệu đồng) tiền thưởng, trong khi vợ anh phải nghỉ làm lâu hơn dự kiến để chăm con. Thu nhập gia đình rơi thẳng xuống 30%. Một ngày, ngân hàng gửi thông báo chậm thanh toán khoản vay, họ mới thực sự nhận ra mình đã kiệt quệ.
Từ hình mẫu của sự thành công, cặp vợ chồng "vỡ mộng" phải bán nhà. (Ảnh minh hoạ)
Cuối cùng, để cứu lấy lịch sử tín dụng, hai vợ chồng đành bán nhà. Dù giá bán nhỉnh hơn giá mua, sau khi trả nợ ngân hàng, số tiền còn lại chẳng đáng là bao. Họ chuyển về một căn hộ thuê 2 phòng ngủ với giá 180.000 yên/tháng (khoảng 30 triệu đồng). Không còn tiện nghi xa hoa, nhưng đổi lại, họ được một thứ quý giá hơn: sự nhẹ nhõm.
"Trước đây, chúng tôi sống để làm đẹp trong mắt người khác. Bây giờ, mỗi quyết định đều bắt đầu bằng câu hỏi: Liệu điều này có thực sự đáng không?", họ thừa nhận. Giờ đây, thay vì sống để khoe, họ rút ra bài học xương máu: không dùng tiền thưởng để trả nợ thế chấp, giới hạn chi phí cố định dưới 30% thu nhập, và phải tính cả chi phí giáo dục lẫn tiết kiệm hưu trí vào kế hoạch tài chính.
Thu nhập cao chưa bao giờ đồng nghĩa với an toàn tài chính, nếu bạn không biết kiểm soát những khoản chi vô hình đang rút cạn túi tiền mỗi ngày.