Không giấu gì nữa: Nếu còn khăng khăng giữ 5 thứ này thì chỉ khiến bạn nghèo đi từng ngày

Trong nhiều trường hợp, việc nghèo đi không bắt nguồn từ thu nhập thấp hay thiếu cơ hội, mà bắt đầu từ những thói quen và tư duy tưởng như vô hại trong đời sống hàng ngày. Dưới đây là 5 yếu tố phổ biến có thể âm thầm kéo lùi khả năng tích luỹ và phát triển tài chính cá nhân, đặc biệt ở người trẻ.

1. Tư duy "có bao nhiêu tiêu hết bấy nhiêu"

Việc thoải mái chi tiêu theo cảm xúc thường được lý giải bằng tâm lý "mình làm ra thì có quyền hưởng thụ". Tuy nhiên, nếu không đặt ra giới hạn rõ ràng trong chi tiêu, việc này dễ dẫn đến tình trạng làm bao nhiêu tiêu bấy nhiêu, không có khoản dự phòng hay kế hoạch dài hạn.

Đây là kiểu chi tiêu phổ biến ở người trẻ: mỗi tháng có thu nhập ổn định nhưng vẫn sống trong cảnh thiếu trước hụt sau vì không kiểm soát được các khoản nhỏ như đồ uống, đặt đồ ăn, mua sắm trực tuyến hay giải trí cuối tuần. Trong dài hạn, tư duy này khiến việc tiết kiệm trở nên rất khó khăn, đặc biệt khi cần xử lý các tình huống khẩn cấp hoặc đầu tư cho những mục tiêu lớn hơn như học thêm, mua nhà hay khởi nghiệp.

2. Thói quen tiêu dùng vì hình ảnh

Không ít người trẻ hiện nay chi tiêu dựa trên áp lực xã hội và kỳ vọng từ mạng xã hội. Việc cố duy trì một hình ảnh "đang sống tốt" đôi khi trở thành gánh nặng tài chính thực sự.

Việc sở hữu điện thoại đời mới, dùng hàng hiệu hay du lịch nhiều nơi có thể mang lại cảm giác hài lòng tạm thời, nhưng nếu điều này vượt quá khả năng chi trả thực tế, người tiêu dùng dễ rơi vào trạng thái vay mượn, chi tiêu âm hoặc phải cắt giảm các khoản thiết yếu khác.

Chạy theo hình ảnh bên ngoài không phải là vấn đề cá nhân, mà đang phản ánh cách nhiều người trẻ định nghĩa sai về giá trị sống và tài chính bền vững.

3. Các mối quan hệ gây áp lực tài chính

Tài chính cá nhân không chỉ là chuyện của một người, mà còn bị ảnh hưởng bởi các mối quan hệ xung quanh. Có những mối quan hệ khiến chúng ta chi tiêu nhiều hơn mức cần thiết, từ nhóm bạn thường xuyên tụ tập ở nơi đắt đỏ, người yêu thích tiêu pha đến các cuộc hội họp gượng ép để "giữ hoà khí".

Tệ hơn, một số mối quan hệ còn khiến người trong cuộc liên tục bị yêu cầu cho vay, hỗ trợ tài chính mà không rõ khả năng hoàn trả. Những tình huống như vậy không chỉ ảnh hưởng đến tiền bạc mà còn tạo cảm giác bất an, áp lực về tâm lý.

Xây dựng các mối quan hệ là điều cần thiết, nhưng việc chủ động giới hạn và thẳng thắn trong vấn đề tài chính cũng là cách bảo vệ bản thân một cách lành mạnh.

4. Trì hoãn các quyết định tài chính quan trọng

Nhiều người không giàu lên không phải vì không có cơ hội, mà vì liên tục trì hoãn. Trì hoãn việc mở tài khoản tiết kiệm, trì hoãn tìm hiểu các kênh đầu tư, trì hoãn học thêm kỹ năng để tăng thu nhập tất cả đều khiến thời gian trôi qua mà không mang lại kết quả tích cực nào.

Sự trì hoãn thường đến từ cảm giác sợ sai, sợ mất tiền hoặc đơn giản là chưa thấy cấp bách. Tuy nhiên, chính điều này làm mất đi các cơ hội có thể giúp cải thiện tài chính về lâu dài.

Ví dụ, một người bắt đầu tiết kiệm từ năm 25 tuổi, mỗi tháng chỉ 1 triệu đồng, thì đến năm 35 tuổi đã có gần 200 triệu nếu đầu tư sinh lời đều. Nhưng nếu chờ đến 30 tuổi mới bắt đầu, quỹ tiết kiệm đó sẽ giảm một nửa – dù vẫn cùng mức tiết kiệm mỗi tháng.

5. Quan niệm tiêu cực về tiền bạc

Nhiều người mang trong mình tư duy rằng tiền bạc là thứ xấu xa, rằng mưu cầu tài chính là ích kỷ, rằng người giàu thường không đáng tin. Tư duy này có thể bắt nguồn từ cách giáo dục, môi trường sống hoặc trải nghiệm cá nhân trong quá khứ.

Tuy nhiên, nhìn từ góc độ thực tế, tiền bạc là công cụ trung lập. Việc bạn dùng tiền vào đâu, theo cách nào, mới quyết định giá trị đạo đức đi kèm với nó. Một người có tư duy tài chính lành mạnh sẽ biết cách dùng tiền để hỗ trợ gia đình, học hỏi thêm kỹ năng, sống ổn định và có trách nhiệm.

Khi còn mang nặng suy nghĩ tiêu cực về tiền, nhiều người vô thức tự giới hạn khả năng kiếm và giữ tiền. Từ đó, họ không chủ động học hỏi, không dám đầu tư, và cuối cùng bỏ lỡ cơ hội cải thiện cuộc sống.

Tạm kết

Không ít người lầm tưởng rằng muốn giàu thì phải kiếm được nhiều hơn. Nhưng thực tế cho thấy, khả năng quản lý và tư duy về tiền bạc quan trọng không kém, nếu không muốn nói là quan trọng hơn mức thu nhập hiện tại.

Việc buông bỏ những thói quen và tư duy gây cản trở tài chính là bước đầu tiên để cải thiện chất lượng sống và hướng đến sự độc lập lâu dài. Sự thay đổi không nhất thiết phải đến từ những quyết định lớn, mà bắt đầu từ việc nhìn lại bản thân: Mình đang giữ điều gì khiến bản thân khó tích luỹ và phát triển?

Tài chính cá nhân là hành trình dài, nhưng hành trình ấy sẽ dễ dàng hơn nếu ta bước đi nhẹ nhàng, không mang theo những gánh nặng không cần thiết.