Khi nào cần đi khám hậu COVID? Bác sĩ chỉ ra thời điểm "vàng" và đối tượng cần khám sớm
Theo các bác sĩ, đi khám hậu COVID đúng thời điểm sẽ giúp người bệnh phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và điều trị kịp thời.
Coi nhẹ di chứng hậu Covid -19, nhập viện nhiều lần
Nằm trên giường bệnh ở khoa Hồi sức tích cực - Chống độc (ICU), bệnh nhân nam H.A.T. (85 tuổi, tại TP HCM) cho biết đây là lần thứ 2 ông nhập viện do di chứng hậu Covid-19. Một tháng trước, ông đã nhập viện do tình trạng khó thở, viêm phổi kéo dài sau khi khỏi bệnh. Cách đây vài ngày, viêm phổi tái phát, sốt 39 độ, khó thở, ho có đờm, nồng độ oxy trong máu SpO2 tụt dưới ngưỡng 90%. Người nhà vội vã đưa ông vào Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM và được chẩn đoán suy hô hấp do viêm phổi nặng hậu Covid-19.
TS.BS. Trần Minh Giang, Phó trưởng khoa ICU, BVĐK Tâm Anh TP HCM, chia sẻ: May mắn, nhà bệnh nhân ở gần bệnh viện nên nhập viện kịp thời. Sau khi điều trị ổn định, người bệnh được tư vấn tiêm vaccine ngừa cúm, phế cầu để tăng sức đề kháng trước khi xuất viện.
Theo TS. Giang, phần lớn người bệnh đến khám di chứng hậu Covid-19 tại BVĐK Tâm Anh TP HCM có chung biểu hiện: mệt mỏi, khó thở, thở gắng sức khi bế con cháu, lên cầu thang hay chỉ đi bộ quanh nhà. Đây là di chứng thường gặp hậu Covid-19, có thể tự hết sau một thời gian; tuy nhiên cũng có một số trường hợp bệnh trở nặng do chủ quan không tái khám để ngăn chặn kịp thời.
"Hầu hết người bệnh đến điều trị di chứng hậu Covid-19 sẽ được nhập viện vào khoa Nội Tổng hợp để theo dõi, đánh giá tổng trạng sức khỏe. Những trường hợp nặng, có dấu hiệu nhiễm trùng, bạch cầu tăng cao… phải chuyển đến khoa ICU. Tại khoa ICU, chúng tôi phải điều trị kháng sinh liều cao suốt 2 tuần cho các bệnh nhân, lúc ấy họ mới có thể hồi phục, xuất viện", bác sĩ Trần Minh Giang cho biết.
Trong số những bệnh nhân bị tổn thương phổi do di chứng Covid-19 đến khám thì những người có bệnh nền tim mạch chiếm nhiều hơn. Những trường hợp này thường có nhiều xáo trộn như huyết áp không ổn định, rối loạn nhịp tim, cấp độ suy tim tăng lên, tái nhập viện nhiều lần do hồi hộp, khó thở, viêm phổi, suy tim.
Trường hợp của bệnh nhân nam T.K.H. (60 tuổi, tại Bến Tre) có bệnh nền cao huyết áp, bị tiểu đường và đã tiêm vaccine; thế nhưng không may nhiễm Covid-19. Sau khi điều trị khỏi Covid-19 tại địa phương, ông H. rơi vào tình trạng khó thở kéo dài và được người nhà đưa lên TP HCM điều trị di chứng hậu Covid-19. Qua thăm khám, chụp phim, các bác sĩ BVĐK Tâm Anh phát hiện bệnh nhân bị viêm phổi trên nền suy tim độ 4.
ThS.BS. Huỳnh Thanh Kiều, Trưởng khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch BVĐK Tâm Anh, nhận định: "Có thể ông H. suy tim mức độ nhẹ từ trước nhưng không hay biết, đến giai đoạn hậu Covid-19 thì mức độ suy tim nặng lên. Người bệnh được điều trị 2 tuần, sử dụng kháng sinh, thuốc điều trị suy tim… ổn định mới được xuất viện. Giờ bệnh nhân không còn chủ quan với sức khỏe nên vẫn đến bệnh viện tái khám đều đặn".
Ngoài ra, Trung tâm Tim mạch còn ghi nhận nhiều bệnh nhân đến khám, điều trị rối loạn nhịp tim nhanh hậu Covid-19. Phần lớn người bệnh có nhịp tim trên 110 - 120 lần/phút, hụt hơi, khó thở, thở gắng sức. Tình trạng tim đập nhanh xuất hiện sau khi họ khỏi bệnh Covid-19 trong vòng 1 - 3 tháng đầu.
Anh D.T.Đ nhập viện tại BVĐK Tâm Anh TP HCM vì chỉ số đường huyết tăng lên 10 lần hậu Covid-19. Ảnh: Bệnh viện cung cấp
Lý giải hiện tượng này, ThS.BS. Huỳnh Thanh Kiều cho rằng người lớn tuổi có bệnh nền có nguy cơ mắc các triệu chứng hậu Covid-19 cao, dễ mất cân bằng các chỉ số sinh học cơ thể. Đặc biệt, chỉ số huyết áp, nhịp tim, đường huyết trước đây vốn cân bằng hoặc đã được điều trị ổn định nhưng sau nhiễm Covid-19, cơ thể có nhiều rối loạn nên chỉ số thay đổi thất thường, cần can thiệp.
Chẩn đoán, can thiệp sớm bằng phương pháp hiện đại
Theo ThS.BS Huỳnh Thanh Kiều, để giảm tỷ lệ nhập viện hậu Covid-19, người dân nên chủ động khám sức khỏe trong vòng 1 - 3 tháng đầu sau khi khỏi bệnh. Với người có triệu chứng mệt, khó thở, hụt hơi, tim đập nhanh; người cao tuổi, người có bệnh lý nền thì cần đến bệnh viện khám sớm hơn. Covid-19 có thể để lại nhiều di chứng lên tim mạch, phổi, tiêu hóa, thần kinh, tâm lý… nên người bệnh có thể đăng ký khám bệnh theo từng chuyên khoa hoặc khám sức khỏe tổng quát.
Để đánh giá toàn diện sức khỏe và phát hiện sớm di chứng Covid-19 cho người bệnh, theo TS.BS Trần Minh Giang, ngoài bác sĩ giỏi, tay nghề cao thì đòi hỏi phải trang bị đầy đủ thiết bị máy móc hiện đại để "dò" cho ra di chứng Covid-19. Các thiết bị bao gồm máy xét nghiệm, siêu âm, điện tim, chụp X-quang tim phổi, hệ thống chụp CT 768 lát cắt…
"Qua theo dõi những người bệnh đến khám, điều trị tại BVĐK Tâm Anh, chúng tôi nhận thấy những bệnh nhân Covid-19 có triệu chứng càng nặng về hô hấp thì để lại di chứng phổi càng nhiều. Đặc biệt gần như 100% người bệnh có thở oxy liều cao đều có di chứng tại phổi như xơ phổi. Căn cứ trên kết quả CT và khám lâm sàng, bác sĩ sẽ chỉ định nhập viện đối với trường hợp cần can thiệp, hoặc tư vấn điều trị phục hồi đối với trường hợp nhẹ", bác sĩ Trần Minh Giang nói.
Với người bệnh bị di chứng nhẹ, viêm phổi đơn thuần… chỉ cần điều trị bằng phương pháp vật lý trị liệu, nâng dung tích phổi bằng cách tập các động tác hít thở, hít xà, hít đất, bơi lội, chèo thuyền… Sau 3 tháng tập luyện, người bệnh nên quay lại bệnh viện để được kiểm tra lại, đánh giá mức độ cải thiện sau khi tập phục hồi chức năng phổi.
Người bệnh có di chứng liên quan tim mạch như tim đập nhanh không rõ nguyên nhân sẽ được các bác sĩ tim mạch tư vấn khám tổng quát để loại trừ nguyên nhân có bệnh nền tim mạch trước đó như suy tim, hở van tim, thiếu máu cơ tim nhưng không hay biết. Trường hợp người bệnh khám tổng quát, cơ thể không phát hiện bất thường thì sẽ được điều trị rối loạn nhịp tim nhanh bằng thuốc, chế độ luyện tập, thư giãn và tập tâm lý trị liệu.
