"Khát khao center" phản ánh điều gì về tâm lý của một người?

Những ngày qua, lên MXH ai cũng bắt gặp cụm từ "Khát cao center". Thực chất, đây là 1 cụm từ không mới, song cứ mỗi dịp có những tình huống đặc sắcm dân tình lại lôi ra dùng vì nó quá... đặc sắc.

"Khát cao center" bắt nguồn từ câu nói "Khát khao center đến thế à" của Super Mentor Hương Giang trong tập 2 The New Mentor 2023. Câu nói đã khiến cư dân mạng bàn tán sôi nổi suốt thời gian dài và được đề cử trong hạng mục "cụm từ lóng của năm" tại Wechoice Awards 2023.

Bỏ qua kiến thức nền thì "Khát cao center" đang phản ánh điều gì trong tâm lý của bạn? Cùng tìm hiểu nhé!

Theo tâm lý học, khát khao được làm trung tâm là một trạng thái tâm lý phổ biến, len lỏi trong bản chất con người, luôn khao khát tìm kiếm ý nghĩa trong mối liên kết với người khác. Nó không chỉ là biểu hiện của nhu cầu cá nhân mà còn là tấm gương phản chiếu cách chúng ta định hình bản thân giữa dòng chảy của các mối quan hệ. Đó là một khát vọng sâu thẳm, vừa là ngọn lửa thúc đẩy sự phát triển, vừa là bóng tối có thể che mờ những giá trị chân thực nếu không được thấu hiểu và kiểm soát.

Nguồn gốc của khát khao này bắt rễ từ những nhu cầu cơ bản nhất: Được công nhận và thuộc về.

Theo tháp nhu cầu của Maslow, khi con người đã vượt qua những lo toan về sinh tồn và an toàn, họ bắt đầu hướng tới sự chấp nhận từ xã hội và lòng tự trọng. Trở thành trung tâm - dù trong vòng tròn bạn bè thân thiết, gia đình ấm áp hay cộng đồng rộng lớn – mang lại cảm giác được nhìn thấy, được trân trọng, như một lời khẳng định rằng sự tồn tại của ta có ý nghĩa.

Xa hơn nữa, lăng kính tiến hóa hé lộ một góc sâu sắc hơn: Trong lịch sử loài người, những cá nhân nổi bật giữa đám đông thường được bảo vệ, trao quyền tiếp cận tài nguyên và cơ hội sống sót cao hơn. Chính điều này đã khắc sâu khát khao ấy vào tiềm thức, như một di sản vô hình vẫn âm ỉ cháy trong mỗi chúng ta, ngay cả khi xã hội đã đổi thay.

Khát khao làm trung tâm không chỉ dừng lại ở nguồn gốc, mà còn bộc lộ qua muôn hình vạn trạng, tùy thuộc vào tính cách và bối cảnh sống.

Ở khía cạnh sáng, nó là động lực để con người vươn lên, thể hiện tài năng, đóng góp ý kiến hay dang tay giúp đỡ, từ đó tự nhiên trở thành tâm điểm của sự chú ý. Một người lãnh đạo nhóm, với khả năng dẫn dắt và truyền cảm hứng, là minh chứng sống động cho điều này.

Nhưng ở mặt tối, khát khao ấy có thể biến thành ngọn gió độc, thổi bùng những hành vi phô trương, thao túng hay cạnh tranh không khoan nhượng. Một người liên tục khoe khoang thành tích hay cố tình khuấy động drama chỉ để được để mắt tới là ví dụ điển hình. Sự khác biệt giữa hai thái cực này nằm ở mức độ tự nhận thức - khả năng lắng nghe chính mình và điều chỉnh cảm xúc để không bị cuốn vào vòng xoáy của cái tôi.

Sâu thẳm trong tâm lý của khát khao này là những mâu thuẫn đầy cuốn hút.

Thoạt nhìn, nó dường như là biểu hiện của sự tự tin, nhưng không ít lần, nó lại là lớp vỏ bọc cho sự bất an mong manh. Một người sợ bị lãng quên, sợ giá trị của mình tan biến trong im lặng, có thể dồn mọi sức lực để chiếm lấy ánh hào quang, như cách họ tìm kiếm sự an ủi cho tâm hồn. Trong thời đại mạng xã hội, khát khao ấy càng bùng nổ dữ dội hơn bao giờ hết. Khi chứng kiến người khác "tỏa sáng" qua những lượt thích, bình luận hay sự nổi tiếng, ta dễ bị cuốn vào vòng xoáy so sánh, thầm nhủ rằng "tôi cũng phải quan trọng như vậy". Hơn thế, làm trung tâm còn mang lại cảm giác kiểm soát - quyền lực vô hình để định hướng tình huống và ảnh hưởng đến người khác, như một liều thuốc gây nghiện cho tâm trí.

Tác động của khát khao này lên hành vi và mối quan hệ là một câu chuyện hai mặt.

Khi được khai thác đúng cách, nó trở thành ngọn gió nâng cánh cho sự sáng tạo, nỗ lực và những kết nối sâu sắc, giúp con người vươn xa hơn trong hành trình của mình. Nhưng nếu vượt khỏi tầm kiểm soát, nó hóa thành cơn bão cuốn trôi sự chân thành, để lại sự ích kỷ, xa cách hay thậm chí là xung đột.

Đặc biệt, trong một tập thể nơi ai cũng muốn làm trung tâm, sự va chạm là không thể tránh khỏi, như những ngôi sao tranh nhau tỏa sáng trên cùng một bầu trời. Vậy làm sao để cân bằng?

Hiểu rõ khát khao này là bước đầu tiên. Thay vì chạy theo sự công nhận từ bên ngoài, ta có thể tìm về giá trị nội tại – thứ ánh sáng bền vững không phụ thuộc vào ánh mắt của người khác.

Chia sẻ "ánh hào quang" với những người xung quanh, thay vì giữ khư khư cho riêng mình, là cách để tạo nên sự hài hòa và ý nghĩa lớn lao hơn. Và trên hết, hãy tự hỏi: "Tôi muốn được chú ý vì điều gì, và điều đó có thực sự quan trọng với tôi không?", Câu trả lời sẽ là kim chỉ nam dẫn lối qua mê cung của chính tâm hồn.

Khát khao trở thành trung tâm, vì thế, không chỉ là một trạng thái tâm lý đơn thuần, mà là một hành trình khám phá bản thân. Nó là ngọn lửa có thể thắp sáng con đường, nhưng cũng là bóng tối có thể nuốt chửng ta nếu ta không đủ tỉnh táo.

Thấu hiểu và chế ngự nó, ta không chỉ tìm thấy vị trí của mình trong thế giới, mà còn học cách sống trọn vẹn với những gì thực sự ý nghĩa.