Hợp đồng lao động không giờ: Cơ hội việc làm hay lạm dụng sức lao động?

Uyên Uyên Spiderum, Theo Thời Đại 16:01 05/08/2017

Những báo cáo gần đây cho thấy, hơn 50% người trẻ đang làm việc với bản hợp đồng lao động không giờ (zero-hour). Chính điều kiện làm việc khắc nghiệt khiến sức khỏe của họ không được đảm bảo.

"Hợp đồng lao động không giờ" là loại hợp đồng không được đảm bảo số giờ lao động tối thiểu. Người kí hợp đồng cam kết sẵn sàng đi làm bất cứ khi nào có yêu cầu. Tiền lương sẽ tính theo thời gian làm việc thực tế nhưng không nhiều. Đây là hình thức lao động nổi danh với "3 không": không được đảm bảo về công việc, không được báo trước giờ làm và không có thu nhập ổn định. Vậy việc các bản hợp đồng không giờ đang ngày càng gia tăng có thực sự tác dụng hữu ích đối với người lao động?

“Hợp đồng lao động không giờ”: Cơ hội việc làm hay lạm dụng sức lao động? - Ảnh 1.

Những thanh niên đang làm việc theo bản hợp đồng không giờ như thế này thường không thể hình dung rằng họ sẽ phải làm công việc kéo dài từ tuần này sang tuần khác, và điều đó ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe so với những công nhân kí hợp đồng lao động phổ thông.

Các nhà nghiên cứu đến từ trung tâm học viện Giáo dục - Đại học London đã tiến hành lấy dữ liệu và phân tích từ hơn 7,700 người tại London có độ tuổi từ 25 - 27.

Có đến 5% trong tổng số đó là những người lao động "không giờ". Kết quả nghiên cứu đã chỉ ra rằng có đến hơn 50% số công nhân làm việc theo hợp đồng đó phản ánh rằng họ thường xuyên gặp tình trạng sức khỏe bị suy giảm so với số công nhân được kí hợp đồng lao động chính thức và được bảo hiểm đầy đủ. Ngoài ra, những người thất nghiệp và những người làm việc theo ca cũng phản ánh rằng sức khỏe của họ không được đảm bảo.

Mặt khác, khi so sánh với những người không thuộc nhóm kí hợp đồng lao động "không giờ", số lượng bản báo cáo sức khỏe đạt tình trạng ổn định chênh lệch những 41%.

"Ngày nay ở Anh quốc càng ngày càng có nhiều người quyết định chọn làm việc dưới hợp đồng lao động "không giờ", và những dữ liệu này nhằm chứng minh cho họ thấy điều này chỉ khiến thể trạng của bản thân càng trở nên tồi tệ hơn bao giờ hết mà thôi" - Craig Thorley, trưởng nhóm nghiên cứu ở Viện nghiên cứu chính sách cộng đồng chia sẻ.

"Những nỗ lực nhằm cải thiện thể trạng ở Anh quốc cần phải xác định được tầm quan trọng trong mối liên hệ giữa công việc và sức khỏe. Cả chính phủ lẫn người sử dụng lao động phải hợp tác với nhau nhằm thúc đẩy sự phát triển cả về thể chất lẫn thu nhập cho người lao động bằng những công việc chất lượng cao thay vì làm suy giảm các yếu tố trên. Nếu như không có các thông tin này, có lẽ chúng ta sẽ phải đối mặt với nguy cơ tiềm ẩn về việc nhu cầu chăm sóc sức khỏe tăng cao, hiệu suất giảm và ngày càng nhiều lao động trẻ xin nghỉ phép dài hạn."

“Hợp đồng lao động không giờ”: Cơ hội việc làm hay lạm dụng sức lao động? - Ảnh 2.

"Những thanh niên thế kỉ 21 thế hệ đầu tiên đã phải đối mặt với rất nhiều thách thức khi họ bước chân vào đời.

Trưởng nhóm nghiên cứu dữ liệu, tiến sĩ Morag Henderson bổ sung thêm: "Những thanh niên thế kỉ 21 thế hệ đầu tiên (ám chỉ những người đạt độ tuổi vị thành niên vào những năm đầu của thế kỷ 21 - tức những người sinh đầu thập niên 90 của thế kỉ trước) đã phải đối mặt với rất nhiều thách thức khi họ bước chân vào đời.

Họ gia nhập thị trường lao động ở thời kì mà cuộc khủng hoảng tài chính leo thang, kèm theo đó là hàng loạt những áp lực đến từ học phí tại các trường đại học, các khoản nợ vay khác. Có bằng chứng giải thích cho những mối quan hệ công việc không ổn định trên thị trường như lao động làm việc theo ca, lao động làm việc không cố định thời gian và cả những người thất nghiệp thường sẽ có nguy cơ gặp phải tình trạng suy giảm sức khỏe cao hơn so với những người đồng nghiệp khác của họ. Áp lực của cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay hoặc cũng có thể là do áp lực tâm lý đã dẫn đến nguy cơ suy giảm thể trạng tăng cao. Ngoài ra, nỗi lo sợ thất nghiệp hoặc có một công việc không ổn định cũng sẽ gây nên những triệu chứng suy nhược cơ thể - như là đau tức ngực, đau đầu và căng cơ."

Một bộ dữ liệu được thu thập trước đó tại thời điểm từ tháng 10 đến tháng 12 năm 2016 đã chỉ ra rằng 905,000 lao động tại Anh quốc đã kí hợp đồng làm việc "không giờ" cho công việc chính của họ.

Lực lượng lao động chủ yếu kí hợp đồng này thường là những người trẻ, nhân viên bán thời gian, phụ nữ hoặc vẫn đang ngồi trên ghế nhà trường khi so sánh với những người lao động khác, số liệu được báo cáo trong tháng 3 bởi ONS (Tổng cục thống kê quốc gia). Trung bình, một người lao động kí hợp đồng này sẽ làm 25 tiếng/ tuần. Và có đến 1 phần 3 trong số đó mong muốn có nhiều giờ làm hơn nữa.