Hiểu đúng về bánh ăn kiêng và bí quyết để không mua phải bánh "dỏm" nhồi đường

Tại sao bánh ăn kiêng ngày nay lại là lựa chọn của nhiều người? Đó là bởi vì bánh ăn kiêng thường được làm từ các nguyên liệu lành mạnh hơn cho sức khỏe như bột mì nguyên cám, bột mì đen, trái cây, đậu phộng, hạt chia... thay vì các thành phần không tốt cho cơ thể như đường, bơ, kem, mỡ động vật...

Ngoài ra, bánh ăn kiêng còn giúp giảm cân, cung cấp năng lượng cho cơ thể một cách lành mạnh, và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý liên quan đến chế độ ăn uống thiếu lành mạnh. Vì vậy, việc ăn bánh ăn kiêng thường xuyên là một phương pháp hữu hiệu để duy trì một lối sống lành mạnh.

Chính bởi công dụng của các loại bánh ăn kiêng mà nhiều người đang theo đuổi chế độ ăn có kiểm soát lượng tinh bột, lượng đường khắt khe tìm đến tin dùng. Cũng bởi vì thế, bánh không đường, không tinh bột được quảng cáo mạnh mẽ trên thị trường. Hàng loạt những "tiệm bánh" ăn kiêng ra đời với các thông tin được "thổi phồng như: "không đường"; "không tinh bột"...

Và thực tế đã có nhiều người tiêu dùng dễ bị nhầm lẫn và không phân biệt được thế nào là bánh ăn kiêng, bánh dùng chất tạo ngọt không phải bánh ăn kiêng,... và rất nhiều những thông xin khác.

Thời gian gần đây, một số tiệm bánh ngọt gắn mác "ăn kiêng", "healthy", bánh ngọt "an toàn cho người bị tiểu đường". Lợi dụng nhu cầu giảm cân và chế độ ăn lành mạnh của nhiều người nên các tiệm bánh trên "đổi trắng thay đen", nhập bánh ngọt giá rẻ về bán cao gấp hàng chục lần. Chưa kể, các loại bánh này còn được quảng cáo dùng đường ăn kiêng, an toàn cho bà bầu trong thai kỳ bị tiểu đường, người già tiểu đường ảnh hưởng đến sức khỏe của người tiêu dùng.

Vậy làm thế nào để hiểu đúng về dòng bánh ăn kiêng này?

Trên thị trường hiện nay có hai dòng bánh ăn kiêng chính là low carb, no carb (không đường, không tinh bột) và low calories, GI thấp (bánh healthy, eat clean).

Bánh Low Carb, No Carb

Low Carb là viết tắt của từ Low-Carbohydrate, nghĩa là ít đường, tinh bột. Quy tắc ăn theo LowCards hạn chế gần như tuyệt đối thực phẩm có tinh bột, đường như cơm, mì, ngô, khoai, bánh kẹo ngọt, hoa quả nhiều đường,... và ăn không hạn chế chất đạm và chất béo.

Chế độ ăn này thường được những người ăn kiêng theo chế độ Keto, chế độ Das và bệnh nhân tiểu đường áp dụng. Các loại bánh Keto, Das tuyệt đối không có carb, hoặc nếu có thì cực kỳ ít, vì điều này ảnh hưởng đến sự tăng đường huyết và vượt khỏi chế độ ketosis (trạng thái trao đổi chất tự nhiên mà thay vì dùng carb sản sinh năng lượng nuôi dưỡng thì xeton - 1 chất hữu cơ từ chất béo sẽ thực hiện vai trò đó).

Bởi vậy, các loại bánh Keto này không được có tinh bột từ các loại như bột mì, bột gạo, ngô, khoai, sắn, yến mạch, bột lúa mạch đen, bột nguyên cám,... Đặc biệt các loại đường như đường (sucrose, saccarose, fructose,...) có trong đường trắng, đường phèn, đường vàng, đường thốt nốt, mật ong, mật mía, hoa quả ngọt đều không được dùng.

Điều này cho thấy các loại bánh Keto được thực hiện theo quy tắc khá gắt gao. Các nguyên liệu được sử dụng làm bánh thường là trứng, bột hạnh nhân (để thay cho bột mì), bột dừa, bột hạt lanh, đường ăn kiêng từ cỏ ngọt, hạt nhiều dầu ít tinh bột như macca, lạc, hay konjac (khoai nưa) thay cho thạch,...

Cho nên, với các loại bánh ăn kiêng thì vị chắc chắn không bắt miệng như đường bình thường. Vị ngọt này có thể hơi khó ăn, hơi "ngang" và kết cấu bánh không được bông mịn như bình thường, hơi thô và cứng vì bánh làm từ hạt thay vì bột.

Bánh Low Calories, GI thấp (healthy, eat clean)

Các dòng bánh healthy hay eat clean đúng chuẩn phải được làm từ những nguyên liệu chuyển hóa chậm, GI thấp, chậm tăng đường huyết. Chỉ số GI là chỉ số đường huyết của thực phẩm chứa tinh bột. Điều này thể hiện mức độ ảnh hưởng của thực phẩm đến đường huyết. Các nguyên liệu được sử dụng thường là yến mạch, bột nguyên cám, bột lúa mạch đen,...

Khi làm bánh healthy kiểu này phải tính kỹ calories trên từng thành phần của bánh để cho người dùng có thể tính toán lượng nạp calo mỗi ngày. Công đoạn này rất khó kiểm chứng bởi các nguyên liệu làm bánh và lượng calories không phải người làm bánh nào cũng kiểm soát được.

Bánh làm từ các nguyên liệu thô này nhìn chung không dễ ăn, không nịnh miệng. Bởi vì chúng cứng, màu hơi nâu, kết cấu khô hơn bình thường. Nếu bánh được bày bán trắng mịn, mềm mại, ăn ngon ngọt không khác gì bánh thường thì đây không phải bánh healthy hay bánh keto.

Nhìn chung, các loại bánh ăn kiêng nhiều người tin dùng không phải vì chúng thơm ngon như bình thường, mà vì chính những hạn chế đó quyết định đến sức khỏe và phải sử dụng nguyên liệu thay thế. Bánh khó ăn, mùi vị có thể không hấp dẫn, cho nên các loại bánh ngọt bình thường gắn nhãn bánh Keto, bánh healthy, eat clean thì cần tỉnh táo phân biệt.

Làm thế nào để phân biệt bánh có tinh bột, đường?

Theo chị Ánh Ngọc, sống tại TP. Hồ Chí Minh, là người làm bánh lâu năm có kinh nghiệm, chị sử dụng giấy test iod để phát hiện bánh Keto "phake". Bánh Keto giả nếu có tinh bột, dùng iod nhỏ vào bánh, iod sẽ chuyển sang màu đen. Nếu có đường, thì phải thử đường huyết của người sử dụng.

Các chế độ ăn kiêng, giảm cân chẳng hạn như ăn kiêng ketogenic (Keto) là chế độ ít carb, nhiều béo và protein vừa phải. Chế độ ăn này mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm cân, kiểm soát lượng đường trong máu. Khi cắt giảm lượng carb cần thiết trong chế độ ăn Keto là đạt được ketosis. Khi thực hiện chế độ ăn này cần kiểm chứng cơ thể có đang trong trạng thái ketosis hay không để điều chỉnh việc ăn uống. Ví dụ khi dùng các loại bánh ăn kiêng thì cần kiểm tra xem lượng carb trong bánh như thế nào.

Tương tự, có thể dùng que thử nước tiểu để kiểm tra cơ thể có đang trong trạng thái ketosis hay không. Que thử này ban đầu những người mắc tiểu đường loại 1 thường dùng để kiểm tra. Với những người cần kiểm soát lượng đường trong máu nghiêm ngặt thì việc sử dụng que thử Keto là cần thiết. Tuy nhiên, nếu người không bệnh lý, chỉ muốn hạn chế ăn đường hoặc tinh bột thì cách này có phần phức tạp.

Thay vào đó, có thể dùng dung dịch iodine làm thuốc thử để nhận biết tinh bột. Bởi dung dịch iodine tác dụng với tinh bột tạo ra dung dịch có màu xanh tím đặc trưng.

Tóm lại, khi muốn mua bánh ăn kiêng, bạn có thể nhìn vào kết cấu bánh và hương vị để chọn được bánh đúng như yêu cầu. Ngoài ra, cần tỉnh táo trước các lời quảng cáo thổi phồng, dù nguyên liệu có "xịn" đến đâu đi nữa thì bánh ăn kiêng cũng ngon ngọt như bánh bình thường. Ngoài ra, việc tìm mua ở các cơ sở uy tín, có nguồn gốc rõ ràng cũng rất cần thiết.