Hạn hán trên toàn thế giới đẩy hàng chục triệu người đến bờ vực chết đói

Thời tiết khô nóng khiến bờ sông Elbe ở miền Đông nước Đức khô cạn (Ảnh: AFP)

Hơn 90 triệu người ở miền Đông và miền Nam châu Phi đang phải đối mặt với nạn đói cùng cực sau đợt hạn hán phá kỷ lục ở nhiều khu vực, dẫn đến mất mùa trên diện rộng và gia súc chết hàng loạt. Tại Somalia, 25% dân số hiện đang tiến gần đến nạn đói và ít nhất 1 triệu người đã phải di dời.

Tình hình này đã diễn ra trong nhiều năm qua. 1/6 dân số miền Nam châu Phi cần viện trợ lương thực vào tháng 8/2024. Tại Zimbabwe, vụ ngô trong năm 2024 đã giảm 70% so với cùng kỳ và 9.000 gia súc bị chết.

Những ví dụ trên chỉ là khởi đầu cho một thảm họa toàn cầu đang diễn ra nhanh chóng. Ở nhiều khu vực trên thế giới, hạn hán và tình hình quản lý nước kém đang dẫn đến tình trạng thiếu hụt lương thực, ảnh hưởng đến nguồn cung cấp lương thực, năng lượng và sức khỏe cộng đồng.

Mark Svoboda - Giám đốc sáng lập của Trung tâm Giảm nhẹ Hạn hán Quốc gia Mỹ (NDMC) và là đồng tác giả của báo cáo - cho biết: "Đây không phải là một đợt khô hạn. Đây là một thảm họa toàn cầu diễn biến từ từ, tồi tệ nhất mà tôi từng thấy".

Báo cáo do NDMC, Công ước Liên hợp quốc về Chống sa mạc hóa và Liên minh chống chịu hạn hán quốc tế công bố đã xem xét chi tiết hơn 10 quốc gia ở 4 khu vực chính gồm châu Phi, Đông Nam Á, châu Mỹ Latinh và Địa Trung Hải. Với thông tin từ các chính phủ, tổ chức khoa học và những nguồn tin địa phương, các tác giả đã có thể xây dựng được bức tranh về nỗi thống khổ của con người, cũng như sự tàn phá về kinh tế do hạn hán.

Các tác giả phát hiện ra rằng hình thái thời tiết El Niño trong hai năm qua đã làm trầm trọng thêm xu hướng ấm lên tiềm ẩn của khí hậu: "Nhiệt độ cao và thiếu mưa đã gây ra hậu quả sâu rộng vào năm 2023 và 2024, chẳng hạn như tình trạng thiếu nguồn cung cấp nước, nguồn cung cấp lương thực thấp và phân phối điện hạn chế".

Tác động của hạn hán vượt xa biên giới của các quốc gia bị ảnh hưởng. Báo cáo cảnh báo rằng hạn hán đã làm gián đoạn chuỗi sản xuất và cung ứng các loại cây trồng chính như gạo, cà phê và đường. Trong giai đoạn 2023 - 2024, tình trạng khô hạn ở Thái Lan và Ấn Độ đã dẫn đến sự thiếu hụt nhiều mặt hàng, khiến giá đường tăng 9% tại Mỹ.

Một loạt cảnh báo gần đây về cuộc khủng hoảng nước trên thế giới đã được đưa ra. Nhu cầu về nước ngọt đang tăng cao hơn bao giờ hết. Tuy nhiên, tình trạng nóng lên toàn cầu đang làm thay đổi các hình thái mưa, khiến những vùng khô hạn trở nên khô hạn hơn và ở những nơi khác, mưa lớn cực đoan hơn diễn ra. Bên cạnh đó, tình trạng quản lý kém và ô nhiễm nguồn nước trên diện rộng đã đẩy hàng chục triệu người đến bờ vực chết đói.