“Giàu là điều quan trọng” và 2 đòi hỏi khó đến đỉnh điểm của nghề Steadicam do Lê Bảo Hân tiết lộ

Tại Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9 tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội) vừa qua, cộng đồng mạng rần rần khen ngợi bởi những cảnh quay vô cùng ấn tượng. Những cú máy được lia mượt mà, chuyển động “thần sầu” của nhà quay phim Lê Bảo Hân (hay còn được biết là Steadihan) khiến dân tình không khỏi trầm trồ, ngưỡng mộ. 

Cũng từ đây, những từ khóa liên quan đến Steadicam được mọi người tìm kiếm rầm rộ. Bởi với giới quay phim, công nghệ này có vẻ không còn xa lạ nhưng với công chúng, đây dường như là lần đầu tiên họ được chiêm ngưỡng, biết đến “bộ môn” này. 

Steadicam là một hệ thống chống rung cơ học, được phát minh vào thập niên 1970 bởi Garrett Brown. Trước đó, để có những cảnh quay chuyển động, đoàn phim thường phải sử dụng dolly (xe trượt) hoặc cần cẩu, vừa tốn kém vừa hạn chế về không gian. Sự xuất hiện của Steadicam mở ra cách quay hoàn toàn mới: máy quay có thể “tự do” di chuyển theo bước chân operator (người điều khiển), mà hình ảnh vẫn ổn định, uyển chuyển.

Những bộ phim kinh điển như The Shining (1980) với cảnh cậu bé đạp xe trong khách sạn, hay Children of Men ghi lại những phân cảnh chiến trường ám ảnh, chân thực đến nghẹt thở đều là minh chứng cho sức mạnh của Steadicam.

Từ đó, vị trí người vận hành Steadicam (Steadicam Operator) trở thành một mắt xích quan trọng trong bất kỳ đoàn phim nào.

Trái với suy nghĩ nhiều người cho rằng chỉ cần “đeo máy lên và đi”, công việc của Steadicam operator phức tạp hơn rất nhiều. Trước khi bấm máy, họ phải cân chỉnh hệ thống sao cho máy quay đạt sự cân bằng hoàn hảo. Khi quay, người quay phim vừa di chuyển, vừa giữ cho khung hình ổn định, theo đúng ý đồ nghệ thuật của đạo diễn hình ảnh.

Một bộ Steadicam chuyên nghiệp có thể nặng tới 20–30 kg. Người vận hạnh phải mang trên người nhiều giờ liền, vừa bước đi, vừa xoay trở trong không gian hẹp, đôi khi còn phải chạy, leo cầu thang hoặc chen giữa đám đông. Chỉ một nhịp chân sai hoặc cú nghiêng người thiếu chính xác, cảnh quay sẽ hỏng, kéo theo hàng chục, thậm chí hàng trăm con người trong đoàn phải làm lại từ đầu.

Ở Việt Nam, khoảng 10 năm trở lại đây, với sự phát triển của phim điện ảnh, truyền hình, MV ca nhạc và TVC quảng cáo, nhu cầu quay Steadicam ngày càng tăng. Khán giả dễ dàng nhận ra những cú máy dài, bám sát nhân vật trong nhiều phim Việt gần đây, hay những cảnh quay “đi một mạch” trong MV ca sĩ trẻ.

Dù vậy, nghề này vẫn còn khan hiếm nhân lực. Đầu tư một bộ Steadicam chuyên nghiệp tốn kém hàng trăm triệu đồng. Chưa kể, để thuần thục, người vận hành phải rèn luyện thể lực và tay nghề liên tục. Đó là lý do tại sao ở Việt Nam, số operator giỏi chỉ đếm trên đầu ngón tay và hầu hết đều được các đạo diễn săn đón.

Lê Bảo Hân - người đứng sau những cú máy “điện ảnh” tại A80 vừa qua cũng là một trong số những người quay phim Steadicam nổi tiếng ở Việt Nam. Trên trang cá nhân của mình, vào năm 2021 anh từng có những tiết lộ đặc biệt về công việc này. 

Theo đó, để trở thành một người vận hành Steadicam chuyên nghiệp, cần rất nhiều yếu tố.

“Người vận hành Steadicam cần phải có thiết bị riêng để tập luyện hoặc có thể đi thuê. Giàu là điều quan trọng vì Steadicam toàn đồ đắt tiền, mua full bộ từ 800 triệu đồng đến 2,5 tỷ đồng nếu đầu tư lâu dài.

Sức khoẻ phải tốt vì có những dự án làm việc liên tục căng thẳng, thời gian có thể lên tới 16 - 24 tiếng liên tục không tháo máy”, anh Lê Bảo Hân viết.

Ngoài ra, anh cũng cho biết thêm cần có một tâm lý tốt, vững vàng bởi các dự án sẽ làm việc với nhiều bên như khách hàng, giám đốc hình ảnh, đạo diễn,... 

Trong lễ diễu binh, diễu hành vừa qua, anh Hân phải sử dụng hệ thống steadicam nặng tới 38 kg, kết hợp với xe thăng bằng để kiểm soát tốc độ. Qua đó, anh có thể thực hiện các cú lia ngang, xoay vòng và bám sát khối diễu binh cũng như khí tài, tạo nên những thước phim vừa uyển chuyển. Video hậu trường mà anh đăng tải lan tỏa, đạt hàng triệu lượt xem cùng hàng chục nghìn lượt chia sẻ trên mạng xã hội.

Về thu nhập, trong một bình luận mới đây trên MXH, anh Bảo Hân cho biết mức giá của mình là 300 USD/ tiếng (khoảng gần 8 triệu đồng). Song, được biết mức giá trong nghề này không cố định, sẽ còn phụ thuộc nhiều vào kỹ năng, kỹ thuật của người quay phim cũng như thiết bị được sử dụng.

Tổng hợp