“Tôi từng nghĩ tiết kiệm là phần dư sau khi chi tiêu xong – nhưng tháng nào cũng hết sạch nên chẳng có gì để để dành cả”, chị Minh Anh (36 tuổi, mẹ đơn thân, làm việc tại một công ty thiết kế ở TP.HCM) chia sẻ.
Cho đến một ngày chị đọc được một khái niệm có vẻ “ngược đời”: Trả mình trước.
Khác với thói quen thông thường là:
- Lương → chi tiêu → tiết kiệm nếu còn
Thì tư duy "trả mình trước" đảo lại trình tự thành:
- Lương → tiết kiệm/cất riêng cho mình trước → chi tiêu phần còn lại
Cốt lõi nằm ở chỗ: Xem tiết kiệm là ưu tiên – chứ không phải “phần dư”. Bởi nếu bạn không cất tiền ngay khi có lương, thì khả năng cao là… tiêu hết sạch.
Bởi đây là khoảnh khắc quyết định toàn bộ dòng chảy tài chính của bạn cả tháng:
- Tâm lý “vừa có tiền” khiến bạn dễ tiêu thoáng tay hơn
- Nếu không “trích ra trước”, bạn sẽ luôn có lý do tiêu hết phần đó vào chuyện “cũng hợp lý mà”
- 3 ngày đầu là lúc bạn còn tỉnh táo nhất với ngân sách – trước khi rơi vào guồng quay công việc – con cái – áp lực chi tiêu
Trở lại với chị Minh Anh – sau khi hiểu khái niệm "trả mình trước", chị thử nghiệm:
- Mỗi đầu tháng, ngay khi lương về, chị chuyển thẳng 2 triệu đồng sang tài khoản tiết kiệm online riêng (không dùng thẻ rút tiền)
- Còn lại 13 triệu, chị chia làm 4 phần – chi tiêu theo tuần
Sau 3 tháng, chị có quỹ 6 triệu – điều mà trước đó chị chưa bao giờ làm được, dù mức lương không hề thay đổi.
1. Giúp bạn đặt mục tiêu cá nhân lên trước, không bị cuốn theo tiêu dùng của người khác
Bạn tiết kiệm vì bạn muốn có kế hoạch, không phải vì còn dư.
2. Tạo rào chắn tâm lý – “tiền này là để dành”
Khi đã cất riêng, bạn ngại động vào. Đây là hiệu ứng tâm lý cực kỳ hiệu quả trong quản lý tài chính cá nhân.
3. Tạo đòn bẩy cho những kế hoạch lớn
Quỹ học cho con, du lịch, đầu tư nhỏ, học thêm kỹ năng – tất cả đều bắt đầu từ những khoản “trả mình trước” nhỏ mỗi tháng.
Gợi ý cho người mới bắt đầu:
- Trả mình trước 10% lương: Nếu bạn nhận 12 triệu → chuyển 1,2 triệu ngay khi lương về
- Dùng tài khoản ngân hàng khác với tài khoản thường dùng, hoặc dùng ví tiết kiệm điện tử
- Cài đặt chuyển khoản tự động để tránh “quên” hoặc… đổi ý
Nếu bạn đang nuôi con hoặc thu nhập eo hẹp:
- Trả mình trước bằng hình thức mua vàng miếng nhỏ (0.5 chỉ) mỗi tháng
- Hoặc lập quỹ riêng tên là: “Quỹ sống khỏe” / “Quỹ ước mơ” – để có động lực rõ ràng hơn
Tư duy “trả mình trước” không phải là công thức khô cứng. Đó là một tuyên bố với chính mình rằng: tiền của tôi – tôi có quyền giữ lại một phần cho chính mình.
Và khi bạn thực hiện việc đó ngay trong 3 ngày đầu tháng, bạn không chỉ thay đổi dòng tiền – mà còn thay đổi cả cảm giác làm chủ cuộc sống.