Ghép khí quản từ người chết não cho thanh niên mất giọng nói suốt 2 năm

Ngày 7-8, Bệnh viện Việt Đức (TP Hà Nội) công bố ghép thành công khí quản cho nam thanh niên L.V.N. (25 tuổi, ở Thanh Hóa), với đoạn khí quản của người cho chết não kết hợp với phẫu thuật tạo hình thực quản, khắc phục tình trạng rò và hẹp do chấn thương tai nạn giao thông.

Ca mổ từ khí quản của người cho chết não

Bị đa chấn thương do tai nạn giao thông từ tháng 7-2022, khi đó nam thanh niên này đã được phẫu thuật kết hợp xương hàm mặt, vùng cổ và điều trị bảo tồn các cơ quan tổn thương khác. 

Sau phẫu thuật, bệnh nhân được theo dõi và điều trị hồi sức tích cực, có mở nội khí quản, khi ổn định được chuyển về địa phương điều trị tiếp. 

Một tháng sau khi mở nội khí quản, người bệnh được hội chẩn điều trị bảo tồn, đặt stent khí quản nhưng thất bại, tiếp đó phải phẫu thuật cắt nối khí quản tại một bệnh viện ở Hà Nội nhưng không thành công do tổn thương phức tạp và một đoạn dài khí quản bị hẹp. Sau khoảng 2 tháng xuất hiện khó thở và phải mở lại khí quản vĩnh viễn.

Trong thời gian gần 2 năm vừa qua, N. không ăn được bằng đường miệng, phải bơm qua mở thông dạ dày; không thở qua đường mũi mà thở qua đường mở khí quản ở cổ nên thường xuyên loét chảy máu và nhiễm trùng tại vị trí mở khí quản. Gia đình rất bi quan về tương lai của một chàng trai trẻ đang sức làm việc nhưng giờ bị tàn phế, cuộc sống dường như bế tắc.

Trước những thương tổn phức tạp của người bệnh, các bác sĩ của Bệnh viện Việt Đức đã hội chẩn liên chuyên khoa (tai mũi họng, tiêu hoá, phẫu thuật lồng ngực, phục hồi chức năng, gây mê hồi sức, ngân hàng mô, dinh dưỡng….) thống nhất phẫu thuật cùng lúc tạo hình cắt, nối đoạn thực quản cổ bị hẹp hoặc tạo hình thực quản bằng đoạn đại tràng, đồng thời ghép đoạn khí quản cổ bằng đoạn khí quản của người cho chết não.

1 tháng sau ca phẫu thuật, bệnh nhân tăng được 5 kg, sẹo mổ liền tốt, ăn uống được bằng đường miệng và tự thở qua đường mũi trở lại. Kết quả soi thực quản và khí quản cho thấy sẹo mổ liền tốt, đoạn khí quản ghép màu hồng, không hoại tử, không hẹp.

Sau khám lại 3 tháng, bệnh nhân đã tăng được 10 kg với thể trạng toàn thân khỏe mạnh, tự thở qua mũi, tự ăn qua đường miệng.

Thêm cơ hội cho người bệnh hẹp khí quản

Tiến sĩ-bác sĩ Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức, cho biết đến nay, sức khỏe của bệnh nhân tiến triển tốt, ăn được bằng đường miệng và thở bằng đường mũi như bình thường. Khoảng 1 tháng nữa bệnh nhân sẽ được tháo stent (một loại giá đỡ bằng silicon) ở đoạn ghép khí quản, khi đó giọng nói của bệnh nhân sẽ trở lại bình thường sau hơn 2 năm không nói được.

Các bác sĩ cũng cho biết thành công đặc biệt của ca ghép này là bệnh nhân không phải sử dụng thuốc chống thải ghép sau khi được ghép khí quản. Hiện nay, số người bệnh phải mở nội khí quản rất nhiều và tỉ lệ hẹp, biến chứng khá cao.

Theo bác sĩ Hùng, phẫu thuật ghép khí quản nói chung và phẫu thuật ghép đường thở nói riêng vẫn là thách thức trong ngoại khoa. "Số ca được ghép như bệnh nhân này trên thế giới đếm trên đầu ngón tay, dưới 10 ca. Thái Lan có 2 ca theo dõi đến 20 tháng. Các trường hợp khác ở các quốc gia khác đều không thành công. Với ca bệnh này, chúng tôi tự tin vào tay nghề của bác sĩ Việt Nam không thua gì thế giới"- bác sĩ Hùng khẳng định.

Từ ca ghép khí quản này cũng mở ra cơ hội cho những bệnh nhân có tổn thương đoạn khí quản dài trên 6 cm (do chấn thương, hẹp bẩm sinh hoặc có khối u ở khí quản), có thể phục hồi trở lại đường thở một cách tốt nhất.

Lãnh đạo Bệnh viện Việt Đức cho biết bệnh viện đang trong quá trình xin phép các cơ quan chức năng để thời gian tới có thể thực hiện ca ghép dương vật từ người cho chết não.

Hiện, một người chết não hiến tạng cứu ít nhất được 4 người, các bộ phận khác như van tim, mạch máu, khí quản, giác mạc... được bảo quản tại ngân hàng mô sẽ mang lại cơ hội cho nhiều bệnh nhân khác.