Công an tỉnh Hưng Yên vừa triệt phá một đường dây sản xuất dầu ăn giả với quy mô đặc biệt lớn, với số lượng hàng giả đã tiêu thụ lên tới hàng chục nghìn tấn.
Đáng nói, nơi tiêu thụ chính được các đối tượng nhắm đến là những bếp ăn tập thể, nhà hàng, quán xá, kể cả những làng nghề chế biến bánh kẹo, đồ ăn vặt cho trẻ em...
Dầu thực vật để làm thức ăn chăn nuôi. Nguồn: VTV
Lừa dối người tiêu dùng, thu lợi bất chính
Trao đổi với PV dưới góc độ pháp lý, Ts. Ls. Đặng Văn Cường (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, sản xuất buôn bán hàng giả không chỉ là hành vi vi phạm nghiêm trọng đạo đức kinh doanh mà còn là hành vi vi phạm pháp luật, với hành vi sản xuất hàng giả là thực phẩm thì có thể gây nguy hiểm đến tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng, ảnh hưởng đến giống nòi và hậu quả là rất khôn lường.
Bởi vậy, việc cơ quan chức năng phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm các đối tượng sản xuất hàng giả là thực phẩm là cần thiết.
Theo ông Cường, hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp này là rất nghiêm trọng, thời gian thực hiện hành vi phạm tội kéo dài, lượng hàng hóa đặc biệt lớn, thu lợi bất chính số tiền rất lớn và đặc biệt là đã và đang gây ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe của người tiêu dùng, gây bức xúc trong dư luận xã hội.
Một người bình thường cũng sẽ hiểu rằng tiêu chuẩn thức ăn cho người và thức ăn chăn nuôi là hoàn toàn khác nhau. Có những thực phẩm dùng trong chăn nuôi không thể sử dụng được để dùng cho con người, hay nói cách khác nếu sử dụng cho con người sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, thậm chí có thể ảnh hưởng đến tính mạng của con người.
Đối tượng là doanh nhân, có trình độ hiểu biết, am hiểu về công nghệ, về sản xuất, biết rõ tính chất nguy hiểm của hành vi nhưng vẫn cố ý thực hiện hành vi sản xuất hàng giả lấy từ sản phẩm dành cho thức ăn chăn nuôi để giảm chi phí sản xuất , lừa dối người tiêu dùng, thu lợi bất chính lớn.
Cảnh sát đột nhập cơ sở sản xuất dầu. Nguồn: VTV
Hành vi đã đến mức bị xử lý hình sự
Luật sư Đặng Văn Cường cho biết, theo quy định của pháp luật thì hàng hóa không đạt 70% chất lượng so với tiêu chuẩn công bố, nguyên liệu không đảm bảo chất lượng so với quy định sẽ được xác định là hàng giả, lượng hàng giả tương đương với hàng thật trị giá 30.000.000 đồng trở lên thì hành vi sản xuất buôn bán loại hàng này đến mức bị xử lý hình sự.
Cơ quan điều tra đã tiến hành thu giữ hàng hóa, tiến hành kiểm nghiệm để đánh giá chất lượng, đồng thời thu giữ lượng nguyên liệu lớn dùng để sản xuất thức ăn chăn nuôi nhưng các đối tượng đã sử dụng để sản xuất dầu ăn dùng cho người không đảm bảo chất lượng tiêu chuẩn, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm Nên đủ căn cứ để xử lý hình sự các đối tượng này về tội sản xuất hàng giả là thực phẩm theo điều 193 bộ luật hình sự.
Với giá trị hàng hóa lên đến 8.200.000.000.000 thì các đối tượng này sẽ phải chịu khung hình phạt cao nhất của tội danh này theo khoản 4, Điều 193 BLHS chế tài có thể cao nhất là tù chung thân.
Như vậy với số lượng hàng giả đặc biệt lớn như vậy thì các đối tượng thực hiện hành vi sản xuất buôn bán loại dầu ăn này có thể đối mặt với hình phạt cao nhất có thể tới 20 năm tù hoặc tù chung thân. Toàn bộ doanh nghiệp này gần như sẽ bị xóa sổ, toàn bộ số tiền thu lại bất chính sẽ bị tịch thu để sung vào quỹ nhà nước.
Ngoài ra, cơ quan chức năng còn có thể áp dụng hình phạt tiền và tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản của các đối tượng phạm tội. Các tổ chức, cá nhân mua phải loại dầu ăn giả này có quyền yêu cầu doanh nghiệp hủy hợp đồng và hoàn tiền.
Trong trường hợp sử dụng hàng giả gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe thì có quyền yêu cầu đơn vị kinh doanh phải bồi thường thiệt hại khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật.
Những người mua phải hàng giả có quyền liên hệ với cơ quan điều tra, cung cấp thông tin tài liệu để được xác định là người có quyền lợi liên quan trong vụ án này, có quyền đưa ra tài liệu đồ vật yêu cầu, đặc biệt là có quyền yêu cầu bồi thường thiệt hại do hành vi lừa dối khách hàng, bán hàng giả gây ra.
"Những vụ án như thế này sẽ là hồi chuông cảnh tỉnh đối với các đối tượng làm ăn gian dối, xem nhẹ tính mạng sức khỏe của người khác, đề cao giá trị lợi ích của bản thân và coi thường pháp luật.
Với những đối tượng như thế này thì phải xử lý với chế tài nghiêm khắc, cần phải tịch thu tài sảnvà giải quyết triệt để vấn đề bồi thường thiệt hại khắc phục hậu quả để giảm bớt những thiệt hại do hành vi phạm tội gây ra, đảm bảo công bằng xã hội và răn đe phòng ngừa chung cho xã hội, tránh những vụ án tương tự có thể xảy ra", ông Cường nhấn mạnh.
Ước tính doanh thu trong 3 năm gần đây của các công ty lên tới hơn 8.200 tỷ đồng. Nguồn: VTV
Liên quan đến vụ án trên, bước đầu kết quả điều tra, xác minh của cơ quan điều tra công an tỉnh Hưng Yên cho thấy doanh nghiệp sản xuất dầu đậu nành này đã sản xuất hàng chục ngàn tấn dầu ăn dùng cho thức ăn chăn nuôi hô biến thành dầu ăn dùng cho người gây chấn động dư luận xã hội.
Các đối tượng này đã lập ra các công ty bình phong cho mình để với hình thức sản xuất dầu ăn cho người, sau đó thông qua các công ty này để đưa hàng hóa là dầu ăn cho gia súc đưa vào các công ty sản xuất thực phẩm".
Ngoài số sản phẩm người tiêu dùng đã sử dụng, Cơ quan Công an tỉnh Hưng Yên đã thu giữ hơn 1.000 tấn dầu nhập lậu. Cơ quan công an cũng đã khởi tố 3 bị can là các đối tượng cầm đầu điều hành đường dây về tội: sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm và buôn lậu.
Với hành vi trên, các đối tượng đã thu lợi bất chính từ 2 nguồn:
- Thứ nhất là giá bán dầu thực phẩm cho người, cao hơn khoảng 17% so với bán dầu nguyên liệu thức ăn chăn nuôi.
- Thứ hai là trốn thuế giá trị gia tăng. Thuế với dầu ăn thực phẩm là 8%, còn dưới vỏ bọc nguyên liệu thức ăn chăn nuôi thì thuế là 0%.
Các công ty này đã hoạt động nhiều năm nay, có những công ty đã hoạt động 14 năm, ước tính doanh thu mỗi năm của các công ty lên tới 4.500 tỷ đồng. Điều này đặt ra câu hỏi về công tác quản lý, kiểm soát hoạt động kinh doanh thực phẩm từ khâu nhập khẩu, sản xuất đến tiêu thụ.