Du lịch Phú Quốc: Cảnh báo nguy cơ 'vượt quá sức tải' của đảo

Thông tin được đưa ra thảo luận tại Hội thảo tham vấn Đề án xây dựng Phú Quốc thành trung tâm dịch vụ, du lịch sinh thái chất lượng cao, du lịch biển đảo tầm cỡ quốc gia và quốc tế, do Sở Du lịch tỉnh Kiên Giang tổ chức chiều 6/6. Đề án khi hoàn thiện sẽ được trình Thủ tướng xem xét phê duyệt.

Cảnh báo nguy cơ quá tải

Ông Bùi Quốc Thái - Giám đốc Sở Du lịch Kiên Giang - cho biết, với diện tích gần 590km², Phú Quốc là thành phố đảo lớn nhất cả nước, giữ vị trí chiến lược về quốc phòng, kinh tế và giao thương trong khu vực ASEAN. Chỉ riêng năm 2024, đảo ngọc đón gần 6 triệu lượt khách, trong đó có gần 1 triệu khách quốc tế, tổng doanh thu du lịch hơn 21.000 tỷ đồng.

Dự thảo Đề án xây dựng Phú Quốc thành trung tâm dịch vụ, du lịch sinh thái chất lượng cao đã qua vòng đánh giá lần 1, nên theo ông Thái, cần tục lắng nghe ý kiến chuyên gia, nhà khoa học, doanh nghiệp để bổ sung, hoàn thiện trên cơ sở khoa học, thực tiễn.

“Chúng tôi kỳ vọng, việc xây dựng đề án sẽ là bước quan trọng đưa Phú Quốc trở thành điểm đến du lịch đẳng cấp quốc tế, biểu tượng phát triển bền vững của Việt Nam”, ông Thái nói.

PGS.TS Huỳnh Văn Đà - Phó Trưởng khoa Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Cần Thơ - cho rằng, đề án định hướng rõ ràng, tích hợp tiêu chuẩn quốc tế; gắn phát triển du lịch với bảo tồn sinh thái và văn hóa bản địa. Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo nguy cơ “vượt quá sức tải” của đảo nếu không được lượng hóa rõ ràng và kiểm soát chặt chẽ.

“Không gian đảo Phú Quốc có giới hạn, trong khi lượng khách du lịch có thể tăng gấp 3 lần trong vòng 10-20 năm tới. Nếu không tính toán kỹ, Phú Quốc sẽ đứng trước nguy cơ quá tải hạ tầng, ảnh hưởng chất lượng dịch vụ và hình ảnh điểm đến”, ông Đà nhận định.

Ông Đà cho rằng, cần có báo cáo định lượng cụ thể về “sức chứa” của đảo về hạ tầng kỹ thuật, tài nguyên thiên nhiên và dung nạp văn hóa - xã hội. Đề án cũng cần làm rõ hơn các giải pháp xử lý rác thải, nước thải - những “nút thắt” hiện hữu đang tác động tiêu cực đến môi trường đảo Phú Quốc.

Một vấn đề khác được PGS.TS Huỳnh Văn Đà góp ý, hiện chất lượng dịch vụ trên đảo Phú Quốc chưa đồng bộ, chỉ số du lịch bền vững thấp (khoảng 13%, so với Đà Nẵng 30%). Đề án cần đặt ra các mục tiêu nâng chuẩn dịch vụ, đảm bảo sự cạnh tranh và thu hút du khách dài hạn.

"Đề án đặt nhiều kỳ vọng vào sự kiện APEC 2027 như một 'cú hích' thu hút đầu tư và truyền thông cho đảo Phú Quốc. Tuy nhiên, nếu kỳ vọng này không đạt được do các yếu tố khách quan, đề án cần có phương án thay thế, đảm bảo tính linh hoạt và ổn định trong triển khai", ông Đà nói.

Cần minh bạch tác động kinh tế - xã hội

Ở góc nhìn khác, TS. Tăng Tấn Lộc - Trưởng khoa Khoa Xã hội Nhân văn và Truyền thông, Trường Đại học Tây Đô - đánh giá, đề án đã lồng ghép các mục tiêu như Net Zero, GSTC, cơ chế quản lý linh hoạt, ứng dụng công nghệ trong quản lý du lịch theo đúng thời đại. Tuy nhiên, cần minh bạch hóa các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, như tăng trưởng kinh tế trên địa bàn (GRDP), tạo việc làm, cải thiện đời sống cư dân… để làm rõ lợi ích thực chất của chiến lược này.

Ông Lộc đề xuất, đề án nên bổ sung kịch bản ứng phó với rủi ro lớn như dịch bệnh, thiên tai, biến đổi khí hậu... các yếu tố từng khiến du lịch thế giới điêu đứng trong thập kỷ qua.

“Để Phú Quốc giữ chân lao động chất lượng cao, ngoài cơ hội nghề nghiệp, còn cần chính sách đãi ngộ, phúc lợi, nhà ở và môi trường làm việc hấp dẫn”, ông Lộc nói. Ông cũng đề xuất phát triển hệ sinh thái du lịch thông minh, thúc đẩy du lịch cộng đồng và khuyến khích doanh nghiệp vừa và nhỏ tham gia chuỗi giá trị ngành trên đảo.

Năm 2024, Phú Quốc đón gần 6 triệu lượt khách, trong đó khách quốc tế chiếm gần 1 triệu lượt, doanh thu du lịch đạt hơn 21.000 tỷ đồng, tốc độ tăng trưởng ấn tượng so với mặt bằng chung của cả nước. 5 tháng đầu năm nay, Phú Quốc ước đón hơn 3,5 triệu lượt khách (đạt 48,9% kế hoạch năm), khách quốc tế ước đón hơn 775.000 lượt khách (tăng 78,3% so với cùng kỳ, đạt 65,9% kế hoạch năm), tổng thu đạt hơn 17.920 tỷ đồng (tăng 87,1% so với cùng kỳ, đạt 76,3% kế hoạch năm).