Điều gì quyết định tay thuận của bạn, câu trả lời đâu phải ai cũng biết

Chúng ta biết rằng, trên thế giới có khoảng 90% số người thuận tay phải. Thuận tay trái, tay phải... là câu chuyện không quá mới thế nhưng để nói về điều này cũng có khối chuyện thú vị.

Nếu ai đó hỏi bạn, bạn biết gì về di truyền học của việc thuận tay trái hay phải, hay thậm chí là hai tay, bạn sẽ nói sao? Và làm thế nào điều này giúp hình thành sự hiểu biết của ta về sinh học nói chung. Hãy đi tìm câu trả lời nào.

Thế nào là thuận tay?

Phiền phức là - xác định tay thuận không phải là một điều đơn giản. Sự ưu tiên dùng tay để viết của bạn là tổng hòa của ít nhất ba điều: di truyền, môi trường và có khả năng là ngẫu nhiên.

Tại sao lại là môi trường? Hãy nhớ về những câu chuyện mà các cô dạy trẻ gõ tay những ai viết hay vẽ bằng tay trái đi nào.

Trong nhiều nền văn hóa, bên trái liên quan đến cái ác. Điều này đã, đang, và có lẽ là sẽ tiếp tục ảnh hưởng đến những người muốn giữ tay trái là tay thuận.

Ít bạo lực hơn, nhưng không kém phần hiệu quả, hãy thử dùng những cây kéo bình thường bằng tay trái của bạn đi. Không được, đúng không?

Thực tế là kéo và các loại dụng cụ cầm tay khác như nĩa ăn tráng miệng, cưa tay, được thiết kế cho số đông người thuận tay phải, có nghĩa là người thuận tay trái sẽ khó sử dụng hơn, điều này làm cho những người thuận tay trái có khả năng phải dùng tay phải.

Thuận tay phải thực ra là sao?

Những bất lợi trên khiến cho nhiều nghiên cứu xác định tay thuận dựa trên tay dùng để viết. Và họ có thể đã xác định nhầm một lượng dân số đáng kể.

Một giải pháp được nhiều nhà nghiên cứu chấp nhận đó là tiến hành khảo sát một loạt các hành vi. Có rất nhiều hành động có thể cho thấy tay thuận của bạn ví dụ như may vá hay là cách dùng muỗng nĩa.

Các nhà nghiên cứu có thể phân loại người thành ba nhóm - thuận tay phải, thuận tay trái hay thuận cả hai tay - hoặc hai nhóm, thuận tay phải và không thuận tay phải.

Di truyền học chắc chắn đóng một vai trò, nhưng là vai trò gì? Liệu có một kiểu gene quy định bạn thuận tay nào. Tay thuận, khi đó, có thể là một chức năng của kiểu gen này, và sự tương tác của nó với môi trường và các cơ hội ngẫu nhiên.

Ngoài ra, có khá nhiều ví dụ cho thấy về sự bất đối xứng trái phải trong cơ thể con người. Có lẽ nổi bật nhất là bố cục bất đối xứng của nội tạng - tim, phổi và đường tiêu hóa.

Nhưng thứ có vai trò trung tâm trong việc tìm hiểu bản chất di truyền của tay thuận là xoáy tóc. Giống như những cơn lốc, tóc trên da đầu của chúng ta hình thành một xoắn ốc trung tâm với hướng xoay thuận hay nghịch chiều kim đồng hồ.

Vòng xoáy và hướng của nó là trọng tâm của một công trình nghiên cứu về mặt di truyền của tay thuận. Amar Klar - một nhà khoa học đã lén ghi lại hướng xoáy tóc của những người mua hàng tại 1 trung tâm địa phương.

Klar kết luận rằng, sự thuận tay phải và xoáy tóc thuận chiều kim đồng hồ có liên quan đến nhau. Sau đó, ông trực tiếp khảo sát một nhóm nhỏ hơn những người có xoáy tóc ngược chiều kim đồng hồ và nhận thấy nhóm này có xu hướng thuận tay phải ngang bằng với xu hướng thuận tay trái.

Bằng cách này, Klar cho thấy tay thuận là chiều xoáy tóc có liên quan đến nhau, nhưng không phải kiểu "ai thuận tay phải thì có xoáy tóc thuận kim đồng hồ và ngược lại."

Một gen duy nhất quyết định tay thuận?

Klar đề xuất một mô hình nghiên cứu và phát hiện có một gen duy nhất giúp xác định cả tay thuận và hướng xoáy tóc.

Một gen có những dạng biến dị khác nhau được gọi là alen. Chúng ta đều mang hai bản sao của mỗi gen trong bộ gen, một từ bố và một từ mẹ. Trong một số trường hợp, một trong những alen này "chiếm ưu thế".

Trong mô hình tóc và bàn tay của Klar, gen quyết định tay thuận có hai alen, nếu bạn có một hoặc hai bản sao của alen chiếm ưu thế, bạn có xoáy tóc thuận kim đồng hồ và thuận tay phải. Nhưng khi bạn có hai bản sao của các dạng khác, mọi thứ sẽ trở nên thú vị.

Klar giải thích rằng những cá nhân này luôn có xoáy tóc ngược kim đồng hồ hiếm gặp và một nửa trong số đó không thuận tay phải. Nói cách khác, trong những cá thể này, cơ hội thuận tay trái là 50/50.

Sự kết hợp của di truyền học, môi trường và xác suất ngẫu nhiên đơn giản là nền tảng của sinh học con người, từ chiều cao hoặc cân nặng đến sức đề kháng thuốc hoặc tính mẫn cảm với ung thư. Hiểu được tính di truyền học của sự thuận tay có thể giúp chúng ta hiểu được di truyền của con người nói chung.

Sự thuận tay rất phức tạp về mặt sinh học và liên quan đáng kể đến việc phối hợp giữa não bộ và tay. Bộ não tự nó đã không đối xứng, với bán cầu não trái và phải đóng vai trò khác nhau trong các hoạt động phối hợp như nhận dạng khuôn mẫu hoặc ngôn ngữ.

Thú vị thay, dường như có sự khác biệt tinh tế trong cấu trúc não của những người thuận tay trái và thuận tay phải. Liệu khuynh hướng này có phản ánh một số loại dây thần kinh trong não? Một số nghiên cứu đã cho kết quả rằng, những người thuận tay trái có sự khác biệt về chức năng não và hành vi của họ.

Ngoài ra còn có một số nhóm người mà những người thuận tay trái chiếm đa số, ví dụ như nghệ sĩ và kiến trúc sư. Những số liệu này chứng tỏ những dây thần kinh này có lợi cho việc sáng tạo chăng?

Nếu bạn muốn tìm một người có thể cắt theo đường thẳng với một cây kéo, có lẽ bất kỳ người thuận tay phải nào cũng làm được. Nhưng nếu bạn muốn tìm một người có tư duy vượt giới hạn, có thể bạn sẽ muốn lôi kéo một người thuận tay trái đấy.

Nguồn: BBC