Điện ảnh Việt nửa đầu 2025: Làm phim trăm tỷ dễ hơn làm phim chất lượng

Chỉ mới đi qua nửa năm đầu tiên của 2025, điện ảnh Việt đã ghi nhận một loạt thành tích vượt ngoài kỳ vọng. Số lượng phim ra rạp khá nhiều, các thể loại phong phú hơn, và đặc biệt là con số trăm tỷ từng được xem là giấc mơ của nhiều người nay đã trở thành hiện thực quá đỗi quen thuộc. Khán giả đến rạp đông, phim Việt liên tiếp chốt đơn doanh thu khủng, báo hiệu một mùa vàng bội thu. Tuy nhiên, đằng sau vẻ ngoài lấp lánh ấy, điện ảnh Việt vẫn phải đứng trước bài toán tìm cách cân bằng giữa lợi nhuận và chất lượng, giữa trào lưu và bản sắc, giữa ngắn hạn và đường dài.

Doanh thu trăm tỷ không còn là giấc mơ, nhưng chất lượng vẫn là dấu hỏi

Trong vỏn vẹn 6 tháng, điện ảnh Việt ghi nhận tới 9 phim cán mốc trăm tỷ, một con số không tưởng nếu nhìn lại chỉ vài năm trước. Từ Nụ Hôn Bạc Tỷ, Bộ Tứ Báo Thủ, Chị Dâu, Nhà Gia Tiên cho tới Đèn Âm Hồn, Quỷ Nhập Tràng, Thám Tử Kiên, Địa Đạo: Mặt Trời Trong Bóng Tối, và Lật Mặt 8: Vòng Tay Nắng tất cả đều lần lượt ghi nhận những thành tích tốt.

Nhưng thành tích phòng vé không tỉ lệ thuận với chất lượng nghệ thuật. Hầu hết các phim trăm tỷ đều vướng tranh cãi về kịch bản, diễn xuất hay cách triển khai nội dung. Trong đó, Đèn Âm Hồn trở thành nỗi ê chề khi bị phê bình gay gắt từ giới chuyên môn đến khán giả đại chúng. Phim sở hữu dàn diễn viên trẻ còn non nớt, kỹ xảo kém, kể chuyện thiếu chiều sâu và xử lý mạch phim quá vụng về dù vốn lấy cảm hứng từ một tác phẩm văn học quá hay.

Một trường hợp gây tiếc nuối khác là Bộ Tứ Báo Thủ. Dù gắn mác Trấn Thành - người từng cân doanh thu mùa Tết với hàng loạt kỷ lục, bộ phim vẫn bị xem là bước lùi trong sự nghiệp của anh. Khai thác đề tài tình tay ba đan xen những tình huống hài hước, nhưng tác phẩm lại mắc lỗi về nhịp phim, thiếu điểm nhấn và chưa đủ chiều sâu để đọng lại cảm xúc. Và câu chuyện muôn thuở của phim Trấn Thành vẫn bị nhắc đi nhắc lại suốt 4 năm qua, trở thành chủ đề gây tranh cãi mỗi dịp Tết: phim-quá-ồn. Lật Mặt 8 của Lý Hải, vị đạo diễn từng gắn bó với thương hiệu quốc dân suốt 10 năm qua, cũng bị cho là đuối sức và rập khuôn so với những phần trước. Dù đạt doanh thu tốt nhờ hiệu ứng thương hiệu, phim lại không khiến khán giả hài lòng về mặt cảm xúc và sự đột phá. So với phần 6 - 7, những phần phim bùng nổ về doanh thu và cảm xúc, Lật Mặt 8 bị đánh giá thấp hơn cả và nhiều người cũng bắt đầu hoài nghi về việc Lý Hải có hay không nên sản xuất mỗi năm 1 phim như bị "dí deadline".

Trong bức tranh ấy, Địa Đạo: Mặt Trời Trong Bóng Tối được đánh giá là một điểm sáng đáng khen ngợi. Bộ phim ghi điểm nhờ tinh thần dân tộc và bối cảnh lịch sử được dàn dựng công phu. Tuy nhiên, ngay cả tác phẩm này cũng vấp phải tranh cãi về cái kết cũng như việc kịch bản không thực sự có cao trào. Dĩ nhiên, phim vẫn được xếp vào hàng những tác phẩm tốt nhất của điện ảnh Việt nửa đầu 2025, bên cạnh những cái tên như Thám Tử Kiên hay Nhà Gia Tiên, Chị Dâu cũng nhận về những lời khen.

Những cú twist, sự đổi mới ngoài rạp hấp dẫn hơn cả trong phim

Bên cạnh cuộc đua doanh thu, cuộc đổi ngôi trên thị trường phim Việt cũng tạo nên nhiều bất ngờ thú vị hơn cả nội dung phim. Trấn Thành, cái tên từng bất bại ở các mùa Tết lần đầu tiên “thất thế” khi phải nhường sân khấu cho Nụ Hôn Bạc Tỷ của Thu Trang. Dù doanh thu không vượt Bộ Tứ Báo Thủ, nhưng phim của Thu Trang nhận được phản hồi tích cực hơn hẳn nhờ cốt truyện hài hước, gần gũi và cách diễn xuất duyên dáng của dàn diễn viên trẻ.

Một cái tên “sụp đổ tượng đài” khác là Lý Hải. Sau gần 10 năm giữ vững phong độ mỗi mùa lễ, Lật Mặt 8 bị lấn át bởi Thám Tử Kiên - một tác phẩm đến từ đạo diễn Victor Vũ. Dù không bùng nổ rầm rộ ngay từ đầu, nhưng phim lại đi đường dài chắc chắn, được khen ngợi bởi cách kể chuyện ly kỳ, bối cảnh và dàn cast đều thực sự đáng khen. Phản ứng bùng nổ thậm chí còn khiến Victor Vũ quyết định mở rộng dự án, để Thám Tử Kiên cũng trở thành một thương hiệu phim riêng với phần 2 đang được nhen nhóm thực hiện.

Đặc biệt, phim Việt nửa đầu năm 2025 cũng chứng kiến nhiều gương mặt mới góp phần làm nên chuyện lớn. Thu Trang lần đầu lấn sân làm đạo diễn và chứng minh năng lực không chỉ ở khả năng diễn mà còn trong việc cầm trịch một dự án điện ảnh. Chị Dâu là cú bứt phá bất ngờ của Khương Ngọc, từ một diễn viên chuyên những vai lập dị trở thành đạo diễn. Thêm vào đó, hàng loạt diễn viên trẻ lần đầu được giao vai chính cũng gây chú ý như Tiểu Vy, Kỳ Duyên, Đoàn Thế Vinh,. Điều này cho thấy một sự chuyển giao thế hệ âm thầm nhưng đáng chú ý trong làng điện ảnh Việt.

Một điểm nhấn đầy bất ngờ trong bức tranh điện ảnh Việt nửa đầu 2025 chính là sự trỗi dậy mạnh mẽ của phim hoạt hình nội địa - thể loại vốn lâu nay lép vế hoàn toàn so với phim nhập khẩu. Chỉ trong vòng một tháng, hai bộ phim hoạt hình Việt là Dế Mèn và Trạng Quỳnh Nhí lần lượt ra rạp, đánh dấu một hiện tượng hiếm hoi chưa từng có trong lịch sử điện ảnh nước nhà: hai phim hoạt hình Việt cùng công chiếu trong thời gian ngắn và cùng được đón nhận tích cực.

Đặc biệt, Dế Mèn trở thành cú hit ngoạn mục khi vượt mốc doanh thu 20 tỷ đồng, chính thức lập kỷ lục phim hoạt hình Việt có doanh thu cao nhất từ trước đến nay. Bộ phim không chỉ gây ấn tượng bởi phần đồ họa được chăm chút kỹ lưỡng mà còn ghi điểm nhờ cách kể chuyện hấp dẫn, lồng ghép các thông điệp nhân văn mà không sáo rỗng. Trong khi đó, Trạng Quỳnh Nhí với phong cách hoạt hình dân gian hài hước cũng chiếm được tình cảm của nhiều gia đình trẻ, mở ra tiềm năng khai thác lại kho tàng văn hóa dân gian bằng hình thức hiện đại. Sự thành công bước đầu của hai dự án này cho thấy phim hoạt hình Việt đang từng bước khẳng định được vị trí riêng, đồng thời là một nhân tố mới mẻ, góp phần làm phong phú bức tranh điện ảnh đang bị bội thực bởi phim kinh dị hay drama gia đình.

Cơn lũ phim kinh dị: Khi khán giả bắt đầu chán ngán

Nếu có một thể loại nào đó được làm quá nhiều trong nửa đầu năm 2025, thì không gì khác ngoài phim kinh dị - tâm linh. Chỉ riêng danh sách phim trăm tỷ đã có 3 tác phẩm thuộc thể loại này, bao gồm Quỷ Nhập Tràng, Đèn Âm Hồn, đến Nhà Gia Tiên. Ngay cả Thám Tử Kiên, dù không đi sâu vào đề tài ma quái, cũng "ăn ké" hiệu ứng từ các yếu tố kỳ bí và cụm từ khóa "ma da" gây tò mò.

Tuy nhiên, sau khi “no nê” với thể loại này, khán giả bắt đầu mệt mỏi. Các bộ phim ra sau như Dưới Đáy Hồ, Tìm Xác: Ma Không Đầu không tạo được dấu ấn, cả về mặt doanh thu lẫn truyền thông. Không ít ý kiến cho rằng việc chạy theo trào lưu đang khiến điện ảnh Việt bị bó hẹp và đi vào lối mòn. Rất nhiều bộ phim có bối cảnh tâm linh nhưng cách khai thác lại một màu, lặp đi lặp lại mô-típ oan hồn, nghi lễ, bùa chú mà không thêm được bất kỳ chiều sâu hoặc sáng tạo mới nào.

Ở góc độ tích cực, phim kinh dị vẫn là mỏ vàng dễ hút vé bởi tính tò mò và tâm lý thích cảm giác mạnh của khán giả, bằng chứng là tuần qua, lại có 1 phim kinh dị nữa ra rạp là Út Lan: Oán Linh Giữ Của với doanh thu không tệ. Tuy nhiên, nếu không đổi mới, không cải thiện chất lượng nội dung và hình thức, thể loại này rất dễ đánh mất khán giả khi đã qua cơn sốt ban đầu.

Sự bùng phát ồ ạt của phim kinh dị đặt ra câu hỏi lớn về tư duy sản xuất phim theo trào lưu. Dễ làm, dễ thu hồi vốn nhưng cũng dễ bị đào thải nếu thiếu bản sắc. Trào lưu nào rồi cũng đi xuống, nhưng những bộ phim có chất riêng, dẫu không nắm kỷ lục doanh thu, vẫn sẽ tồn tại lâu dài trong lòng người xem.

Kết

Nửa đầu 2025 của điện ảnh Việt là một bức tranh rực rỡ về con số, nhưng còn thiếu những gam màu chiều sâu. Đó là lúc thị trường cần nhiều hơn sự dũng cảm đổi mới, chăm chút cho kịch bản, và dám đi ngược trào lưu để tạo ra bản sắc. Bởi lẽ, nếu cứ mải mê đuổi theo cái dễ bán mà bỏ qua cái đáng nhớ, thì trăm tỷ cũng chỉ là những bong bóng doanh thu, nổ tung rồi nhanh chóng bị lãng quên.