Gần 8 năm từ khi Tim Cook kế nhiệm Steve Jobs ở vị trí CEO Apple, giá trị vốn hóa của công ty đã tăng gần 2 lần, từng vượt mốc 1.000 tỷ USD, bán được hàng trăm triệu iPhone, iPad, AirPods... Dù vậy, sau một thời gian tăng trưởng đáng kinh ngạc, doanh số iPhone ngày càng chững lại. Apple cũng phải cạnh tranh với nhiều đối thủ tại các thị trường như Trung Quốc, Ấn Độ.
Tuy chưa có dấu hiệu về việc Tim Cook sẽ rời khỏi vị trí, những đồn đoán về người kế nhiệm của ông đã xuất hiện từ lâu.
Khi Giám đốc thiết kế Jony Ive tuyên bố rời Apple cách đây ít lâu, một nhân vật khác bất ngờ được chú ý đó là Jeff Williams khi bắt tay tiếp quản bộ phận thiết kế của công ty. Đây chính là người có khả năng tiếp nối chiếc ghế CEO Apple. Không chỉ nắm giữ vị trí giống như Tim Cook trước khi thành CEO, Jeff Williams còn có rất nhiều điểm chung với sếp của mình.
Một số nhân viên và cựu nhân viên giấu tên của Apple chia sẻ Williams tự nhận là một lãnh đạo khiêm tốn, kỷ luật với phong cách giống CEO đương nhiệm Tim Cook. Ông là người đàm phán trực tiếp với nhà cung cấp, tham gia đánh giá tiến độ sản phẩm mỗi tuần và là "trụ cột" trong đội ngũ phát triển Apple Watch.
"Bản sao" của Tim Cook
Không chỉ cùng lớn lên tại miền Nam nước Mỹ, xuất phát của Jeff Williams trong lĩnh vực công nghệ rất giống Tim Cook: ông cũng lấy bằng quản trị kinh doanh tại đại học Duke, làm việc ở IBM trước khi gia nhập Apple vào cuối những năm 1990. Ban đầu ông là quản lý trong bộ phận mua hàng, đàm phán với các nhà cung cấp linh kiện.
Hiện tại, Jeff Williams là người đảm nhiệm toàn bộ vai trò vận hành Apple. Nhiệm vụ của ông bao gồm đàm phán với nhà cung ứng, đảm bảo việc vận chuyển hàng từ Trung Quốc tới hệ thống phân phối trên toàn thế giới, những thứ trước đây Tim Cook từng thực hiện. Ông cũng lãnh đạo bộ phận phát triển ứng dụng, nghiên cứu sản phẩm sức khỏe, hỗ trợ khách hàng và một vài bộ phận tài chính.
Không chỉ vận hành, Williams còn tham gia rất nhiều trong những khâu phát triển sản phẩm. Ông có mặt trong các cuộc họp, đưa ra nhiều quyết định về thiết kế, nắm giữ những dữ liệu về quá trình phát triển sản phẩm, kế hoạch vận hành để báo cáo cho Tim Cook trước khi đưa ra quyết định cuối cùng.
Mặc dù vai trò của Jeff Williams rất quan trọng, tên tuổi ông hầu như không được nhắc đến. Sau Tim Cook, Jony Ive mới là cái tên được nhiều người biết đến nhất tại Apple. Chỉ sau khi Ive nghỉ việc, tên tuổi của Williams mới được nhắc tới nhiều hơn như người phù hợp nhất để kế nhiệm vị trí CEO.
Thành công của Apple có đóng góp không nhỏ đến từ bàn tay của Ive. Ông được coi là người cuối cùng có năng lực thiết kế trong đội ngũ lãnh đạo của Apple. Khoảng thời gian Tim Cook là CEO, đội ngũ vận hành ngày càng có vị thế lớn hơn. Việc lựa chọn Williams sẽ càng khẳng định rõ xu hướng của Apple là tối ưu hoạt động, chi phí thay vì dựa vào thiết kế sản phẩm như trước đây.
"Khả năng của Jeff có 95% là khâu vận hành và 5% là sản phẩm. Apple đã trở thành công ty mạnh về vận hành", Bloomberg dẫn lời một người thân cận của Williams.
Ảnh: AP
"CEO Apple không nhất thiết phải có trí tưởng tượng phong phú, miễn là chỉ cần một cộng sự có khả năng đó. Tim Cook từng có Jony Ive, nhưng giờ Ive đã ra đi, câu hỏi đặt ra là ai sẽ trở thành người đưa ra tầm nhìn để tìm ra sản phẩm lớn tiếp theo của Apple", nhà phân tích Michael Gartenberg, người từng làm việc tại bộ phận marketing của Apple, nhận định.
Williams là người thích đi bộ đường dài và đạp xe. Ông thường đến công ty trước 7 giờ sáng và ở đến đêm muộn. Ông cũng được biết đến là người nói chuyện nhẹ nhàng, mềm mỏng.
Người nắm giữ mọi sản phẩm tại Apple
Apple Watch được coi là sản phẩm cuối cùng mà Jony Ive đóng góp đáng kể, nhưng chính Jeff Williams cũng đóng góp một phần không nhỏ vào chiếc smartwatch này. Ông đã lãnh đạo đội ngũ phát triển Apple Watch từ năm 2013, sau khi xác định đây là sản phẩm hướng tới chăm sóc sức khỏe. Ông cũng là người đứng trên sân khấu, giới thiệu Apple Watch từ thế hệ đầu tiên.
Bloomberg nhận xét đây là thử thách lớn nhất của Williams. Vài tháng trước khi Apple Watch được giới thiệu, những báo cáo về dị ứng khi đeo đồng hồ đã xuất hiện. Williams ra lệnh thu hồi hàng nghìn thiết bị đã sản xuất và thiết lập dây chuyền với vật liệu mới.
Cũng trong thời gian đó, các nhân viên báo cáo lại bộ phận giả rung (taptic engine) của đồng hồ có thể bị ăn mòn sau một thời gian sử dụng. Williams lập tức yêu cầu ngừng vận chuyển những mẫu đồng hồ bị ảnh hưởng bởi sự cố này. Những chiếc đồng hồ này về sau được dành tặng cho nhân viên Apple.
Mặc dù giúp đảm bảo Apple Watch không bị lỗi, quyết định thu hồi của Jeff Williams khiến Apple Watch khan hàng tới vài tháng sau khi ra mắt. Nếu tìm được, chúng cũng là các phiên bản vàng 18k giá hàng chục ngàn đô không ai mua. Nhiều nghiên cứu cho rằng Apple Watch sẽ lỗi thời sau vài năm.
Apple Watch cũng không thành công ngay từ thế hệ đầu tiên, khi mà phần mềm vẫn còn nhiều điểm chưa hoàn thiện, thiếu ứng dụng. Tuy nhiên, sản phẩm này vẫn lấy được niềm tin ở những thế hệ sau. Apple cũng bỏ các phiên bản vàng giá cắt cổ chỉ sau một năm.
Năm 2018, Apple đã bán được tới hơn 22,5 triệu chiếc Apple Watch, theo thống kê của Strategy Analytics. Sản phẩm chiếm hơn nửa thị phần thị trường wearable. Đến năm 2019, doanh số của Apple Watch được dự báo vượt qua toàn bộ ngành đồng hồ Thụy Sĩ.
Hiện tại, Williams được trao quyền quản lý quá trình phát triển toàn bộ sản phẩm của Apple. Những phiên họp có mặt ông thường được gọi là "Jeff Review". Ông thường mang theo một cuốn sổ tay nhỏ, những nhân viên luôn tập trung cao độ mỗi khi Jeff ghi lại điều gì đó trong cuộc họp.
Trong quá trình phát triển AirPods, một số nhân viên để ý Williams vẫn thường xuyên sử dụng tai nghe có dây thay vì chiếc tai nghe mà Apple đang làm. Lý do là ông chưa hài lòng với độ khít của AirPods. Trước Apple Watch, Williams từng lãnh đạo bộ phận thiết bị di động một thời gian ngắn, thay thế phó chủ tịch Tony Fadell vừa rời đi, và đóng góp trong quá trình phát triển iPhone 4.
Những kinh nghiệm trong phát triển sản phẩm của Williams giúp ông có được niềm tin của đội ngũ thiết kế. Một số nhân viên thiết kế nói với Bloomberg rằng họ có thể tin tưởng Williams, thay vì lo sợ ông sẽ tìm cách loại bỏ thiết kế của mình.
Ảnh: Weird
Sau khi Jony Ive rời Apple cuối năm nay, Williams sẽ trực tiếp lãnh đạo đội ngũ thiết kế với hai quản lý là Evans Hankey và Alan Dye, những người chịu trách nhiệm cho bộ phận thiết kế công nghiệp và thiết kế phần mềm. Thực tế Hankey và Dye đều là những quản lý trực tiếp dưới quyền Ive trước đây, nên sự ra đi của Ive có thể sẽ không ảnh hưởng quá nhiều.
Khi thông tin Ive rời Apple được công bố, nhiều người đặt ra câu hỏi "ai sẽ thay thế Jony Ive". Jeff Williams có thể là một người vận hành giỏi chứ không phải nhà thiết kế tài ba, nhưng ông sẽ phải trả lời nhiều câu hỏi khác nếu kế nhiệm Tim Cook. iPhone giờ đây không còn vị thế "con gà đẻ trứng vàng" với Apple như trước, và họ sẽ phải tìm kiếm sự tăng trưởng từ những lĩnh vực mới như dịch vụ, hay từ chính các sản phẩm mới như Apple Watch.
"Ông ấy là người giống Tim Cook nhất. Nếu bạn thấy Cook đã làm tốt công việc CEO, thì Williams là một lựa chọn tốt", một cựu quản lý tại Apple nhận xét.