Đậu mùa khỉ lan nhanh hơn số liệu thống kê, Mỹ ứng phó như thế nào?

Mỹ là một trong số các nước có số ca mắc đậu mùa khỉ cao nhất thế giới hiện nay. Hai tháng sau khi nước Mỹ ghi nhận ca mắc đậu mùa khỉ đầu tiên, đến nay con số này đã tăng lên khoảng 2.900 trường hợp.

Các chuyên gia nhận định, do triệu chứng bệnh trong những đợt bùng phát gần đây không có dấu hiệu rõ ràng nên có những người không đi khám, hoặc nhầm lẫn với các bệnh khác. Đây là lý do khiến bệnh dễ dàng lây lan hơn và số ca mắc thực tế có thể nhiều hơn các số liệu được ghi nhận. 

Phần lớn các trường hợp là nam giới có quan hệ tình dục đồng giới, với độ tuổi trung bình là 36. Tuy nhiên, vaccine có thể là biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn các đợt bùng phát đậu mùa khỉ. Mỹ đã cấp phép sử dụng vaccine của hãng Bavarian Nordic để phòng chống căn bệnh này.

Mặc dù chưa xuất hiện tại Việt Nam nhưng bệnh đậu mùa khỉ đang lây lan nhanh chóng ở nhiều quốc gia trên thế giới, đặc biệt là Mỹ. Các chuyên gia tế cho biết, xét nghiệm, tiêm chủng và điều trị mở rộng rất quan trọng trong kiềm chế căn bệnh vừa được Tổ chức Y tế Thế giới tuyên bố là tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu.

Theo báo The New York Times, có hai loại vaccine được phát triển cho bệnh đậu mùa và có trong kho dự trữ quốc gia của Mỹ có thể dùng để ngăn ngừa lây nhiễm bệnh đậu mùa khỉ. Một trong hai loại vaccine này thường được dùng cho bệnh đậu mùa khỉ là Jynneos. Vaccine Jynneos được tiêm 2 liều, cách nhau 4 tuần.

Tuy nhiên, do nguồn cung hạn chế và được chính quyền liên bang Mỹ kiểm soát, vaccine này đang được cung cấp cơ bản cho 2 nhóm đối tượng là nhân viên y tế hoặc nhân viên phòng thí nghiệm xử lý các mẫu bệnh phẩm nhiễm bệnh; người xác nhận mắc đậu mùa khỉ hoặc nghi phơi nhiễm với đậu mùa khỉ.

Trung tâm Phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh Mỹ khuyến nghị, những người bị phơi nhiễm cần tiêm trong vòng 4 ngày đầu tiên để tăng cơ hội ngăn ngừa bệnh. Họ có thể đăng ký tiêm thông qua địa phương hoặc cơ quan y tế tiểu bang.

Chị Kara Eastman, Giám đốc điều hành Mạng lưới nhận thức kiểm tra tích cực, ở Chicago, Mỹ, cho biết: "Thứ Hai tuần trước, chúng tôi có hơn 200 người xếp hàng chờ tiêm và chúng tôi chỉ có 100 liều vaccine. Hôm nay cũng vậy, có rất nhiều người đến, xếp hàng từ sớm. Thật không may, chúng tôi đã phải từ chối một số người vì chúng tôi chỉ có 100 liều thôi".

Hầu hết là các triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ giống như cảm cúm với các nốt phát ban.

Bác sĩ sẽ chọc sinh thiết vết phát ban và xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ bằng kỹ thuật phản ứng chuỗi polymerase hoặc PCR giống như xét nghiệm COVID-19. Tuy nhiên, năng lực xét nghiệm bệnh đậu mùa khỉ vẫn còn hạn chế, ngay cả ở Mỹ. Mẫu xét nghiệm chỉ có thể gửi tới các phòng thí nghiệm y tế công cộng hoặc một trong 4 phòng thí nghiệm thương mại lớn ở Mỹ để phân tích. Kết quả sẽ có trong vòng 3 ngày. Chưa có xét nghiệm tại nhà cho bệnh đậu mùa khỉ.

Việc điều trị bệnh đậu mùa khỉ chủ yếu liên quan tới kiểm soát các triệu chứng. Bệnh nhân bị các nốt phát ban ở hậu môn hoặc trực tràng có thể bị đau nhiều, đặc biệt là khi đại tiện và do đó, bác sĩ có thể phải kê đơn thuốc giảm đau hoặc giảm ngứa. Bệnh nhân có vết loét trong miệng hoặc bị nhiễm trùng do vi khuẩn thứ phát sẽ cần điều trị bằng kháng sinh.

CDC Mỹ khuyến nghị, bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ hạn chế tiếp xúc với người khác và cách ly cho đến khi mọi vết thương lành hoàn toàn, trong vòng từ 2 - 4 tuần. Trong thời gian đó, người bệnh phải che các vết phát ban nhiều nhất có thể và đeo khẩu trang.