Chỉ còn chưa đầy một tháng nữa là kỳ thi tốt nghiệp THPT 2025 diễn ra, nhiều người hay nói trêu rằng đây là thời điểm kiến thức của các sĩ tử đã “hòm hòm”, thậm chí có em ôn luyện kỹ đến mức đã sẵn sàng tham gia kỳ thi quan trọng nhất cuộc đời này ngay lập tức.
Cứ tưởng mọi thứ cứ như vậy cho đến ngày kỳ thi diễn ra, nhưng mới đây, không ít sĩ tử khối C00 (Văn, Sử, Địa) rơi vào trạng thái hoang mang, lo lắng khi hàng loạt trường đại học bất ngờ công bố dừng xét tuyển tổ hợp môn thi này.
Ngay từ những ngày đầu tháng 6, thông tin tuyển sinh của nhiều trường đại học trên cả nước đồng loạt được cập nhật và điểm chung khiến cộng đồng sĩ tử khối C không khỏi “đứng ngồi không yên” là: nhiều trường chính thức loại bỏ tổ hợp Văn - Sử - Địa khỏi danh sách tổ hợp khối thi xét tuyển.
Một trong những cái tên khiến cộng đồng sĩ tử “dậy sóng” là Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội (USSH). Ngôi trường được mệnh danh là “thánh địa” của khối C00 bất ngờ loại tổ hợp này khỏi 17/28 ngành đào tạo. Những ngành vốn được đông đảo học sinh khối C lựa chọn như Báo chí, Quan hệ công chúng, Tâm lý học, Đông phương học hay Xã hội học… giờ đây đều chỉ còn tuyển sinh thông qua các tổ hợp có môn tiếng Anh hoặc Toán, chẳng hạn như D14 (Văn, Sử, Anh) hay D66 (Văn, GDCD, Anh).
Trao đổi trên báo Tuổi Trẻ Online, PGS.TS Đặng Thị Thu Hương, Phó hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học xã hội & Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết năm nay là năm đầu tiên diễn ra kỳ thi tốt nghiệp THPT theo chương trình giáo dục phổ thông 2018. Với hình thức thi THPT mới kể từ năm 2025, về lý thuyết có thể mã hóa thành 36 tổ hợp thi tốt nghiệp (2+2), và 81 tổ hợp xét tuyển đại học trên cơ sở kết hợp các môn thi bắt buộc và tự chọn của thí sinh.
Theo bà Hương, trên cơ sở định hướng đổi mới về các môn thi THPT được áp dụng từ năm 2025, theo yêu cầu tuyển sinh của từng ngành, yêu cầu về chuẩn đầu ra ngoại ngữ theo quy định của Bộ GD&ĐT, đồng thời thực hiện chiến lược quốc tế hóa các chương trình đào tạo, Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn tăng cường lựa chọn các tổ hợp Văn - Sử - tiếng Anh; Văn - Địa - tiếng Anh; Toán - Văn - tiếng Anh; Văn - Giáo dục kinh tế pháp luật - tiếng Anh...
Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội (USSH) bỏ khối C00.
Không chỉ USSH, Trường Đại học Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội cũng khiến nhiều thí sinh “ngã ngửa” khi công bố bỏ hoàn toàn tổ hợp C00 trong xét tuyển năm nay. Trường chuyển sang ưu tiên các tổ hợp có môn Toán hoặc tiếng Anh như C03, A07, A01, D01… cho thấy rõ xu hướng “thoát ly” khỏi kiểu học thuần xã hội truyền thống.
Tương tự, Học viện Báo chí và Tuyên truyền - điểm đến mơ ước của nhiều thí sinh khối C, cũng tuyên bố không xét tuyển tổ hợp Văn - Sử - Địa ở hai phương thức phổ biến là xét học bạ và xét điểm thi tốt nghiệp. Những tổ hợp thay thế chủ yếu vẫn là sự kết hợp giữa Văn - Sử - Anh hoặc Toán - Văn - Anh.
Danh sách các trường “nói không” với C00 tiếp tục dài thêm với Trường Đại học Mở Hà Nội. Năm 2025, khối C chính thức bị loại khỏi tất cả các ngành, kể cả Luật và Du lịch - những ngành vốn “ưu ái” tổ hợp Văn - Sử - Địa.
Thậm chí, trường Đại học Kiểm sát Hà Nội - nơi thường xuyên thu hút học sinh giỏi khối C, cũng đã xác nhận dừng tuyển sinh tổ hợp C00 trong mùa tuyển sinh năm nay. Dù vậy, nhà trường vẫn dành cơ hội cho những bạn học tốt Văn - Sử - Địa thông qua các tổ hợp “láng giềng” như C03 (Toán, Văn, Sử), D14 (Văn, Sử, Anh), D15 (Văn, Địa, Anh).
Trường Đại học Kiểm sát cũng bỏ khối C00.
Việc nhiều trường bất ngờ loại tổ hợp C00 khiến cộng đồng học sinh và phụ huynh “chới với”, không khỏi đặt câu hỏi: Tại sao tổ hợp từng là “chân ái” cho ngành xã hội lại bị loại bỏ hàng loạt?
Theo các chuyên gia, đây là xu hướng tất yếu trong bối cảnh giáo dục đang đổi mới theo hướng hiện đại hóa và hội nhập. Nhiều trường bắt đầu ưu tiên các tổ hợp có môn Toán và tiếng Anh nhằm đánh giá toàn diện hơn về năng lực học thuật, đồng thời chuẩn bị cho sinh viên khả năng thích nghi với thị trường lao động ngày càng khắt khe và toàn cầu hóa.
Ngay khi thông tin nhiều trường đại học top đầu dừng xét tuyển tổ hợp C00 được công bố, đặc biệt khi kỳ thi chỉ còn cách chưa đầy 1 tháng, không ít học sinh lớp 12 rơi vào trạng thái khủng hoảng.
Bất ngờ, hụt hẫng, lo lắng và tuyệt vọng - đó là những gì L.C (học sinh trường THPT Bình Sơn, Vĩnh Phúc) đang phải trải qua. Nữ sinh xác định thi khối C00 ngay từ khi còn học lớp 10, 3 năm nỗ lực phấn đấu với Văn - Sử - Địa, giờ L.C đang không biết “đường nào mà lần” vì các trường mà nữ sinh yêu thích, đặt nguyện vọng đều rút khối C00 ra khỏi tổ hợp xét tuyển.
“Mình sốc thực sự. Từ lớp 10 đến giờ mình chỉ học Văn, Sử, Địa, đầu tư cực kỳ bài bản. Mình không chọn khối D01 vì không tự tin tiếng Anh. Vậy mà giờ Báo chí của một số trường chuyển qua D78, hoặc xét chứng chỉ, hoặc bỏ C00 hẳn”, nữ sinh nói.
Với ước mơ từ lâu là trở thành sinh viên ngành Báo chí của Học viện Báo chí và Tuyên truyền, L.C đã lên lộ trình học rõ ràng và gần như đặt cược cả tương lai vào khối C00. Tuy nhiên, sự thay đổi quá bất ngờ này khiến cô bạn hoàn toàn sụp đổ.
“Chưa thi mà mình đã biết trượt nguyện vọng 1 rồi”, L.C nói.
Không chỉ L.C, nhiều sĩ tử khác cũng rơi vào trạng thái "bối rối toàn tập", thậm chí lo lắng đến mức mất tinh thần ôn thi. Trên các diễn đàn học đường, nhóm Facebook ôn thi và mạng xã hội, hàng loạt bài đăng “kêu cứu” từ học sinh khối C00 liên tục xuất hiện. Người thì đăng tìm lớp ôn tiếng Anh cấp tốc, người thì hỏi trường nào còn giữ C00, thậm chí có bạn tuyên bố… bỏ thi, hoặc suy nghĩ đến việc gap year để tìm hướng đi mới.
“Sáng nay mở Facebook ra là thấy bài than thở của các bạn khối C. Có bạn đòi bỏ thi, có bạn đòi gap year, có người đăng bài tìm lớp ôn tiếng Anh gấp. Mình cũng rối, dù vẫn tự nhủ bản thân cố gắng giữ bình tĩnh nhưng ngồi vào bàn học đầu vẫn căng như dây đàn”, bạn Trâm Anh - học sinh lớp 12 Hà Nội tâm sự.
Các sĩ tử đang vô cùng lo lắng. (Ảnh minh họa)
Với thời gian chỉ còn chưa đầy một tháng trước kỳ thi, việc phải “quay xe” gấp như vậy là điều vô cùng khó khăn. Chẳng hạn bạn thi khối C00, nhưng chuyển sang khối C14 (Văn - Sử - Anh), liệu rằng so với những bạn đã dành cả năm ôn tiếng Anh, liệu có thể “đọ” lại. Nhiều học sinh đang có dấu hiệu “buông xuôi” vì kỳ thi đang đến rất gần. Một số học sinh cho biết chấp nhận xét tuyển vào trường thấp hơn, miễn là vẫn giữ được khối C00, nhưng tâm lý thì “không cam lòng”.
Thậm chí, nhiều bạn còn thẳng thắn nói việc các trường đồng loạt loại khối C00 ra khỏi tổ hợp xét tuyển sát nút như vậy, chẳng khác gì đang “phản bội” lại những nỗ lực của các sĩ tử. Nhiều bạn cảm thấy bức xúc vì những thông tin này được công bố quá sát ngày thi. Suốt ba năm, các bạn học sinh đã ôn tập chăm chỉ, kỳ vọng vào định hướng rõ ràng với tổ hợp khối C, nhưng cuối cùng lại phải gấp gáp thay đổi chiến lược khi chỉ còn vài tuần là thi.
“Bọn mình đâu có nhiều thời gian nữa đâu mà học thêm một môn mới. Bảo chuyển sang D14 thì phải ôn tiếng Anh từ đầu. Sự thay đổi này giống như tạt nước lạnh thẳng vào mặt tụi mình vậy đó”, một bạn học sinh lớp 12 tâm sự trong nhóm ôn thi kín trên Facebook.
Trong không khí ôn thi vốn đã ngột ngạt, những thông tin tuyển sinh kiểu “quay xe phút chót” như thế này vô tình tạo thêm áp lực tâm lý nặng nề lên vai học sinh. Dù có cố gắng tự nhủ “phải mạnh mẽ, phải thích nghi” thì không phải ai cũng đủ bản lĩnh để lập tức xoay mình giữa cơn bão. Không phải ai cũng sẵn sàng học một môn mới trong 20 ngày, hay chấp nhận nộp vào một ngôi trường thấp hơn chỉ để níu giữ tổ hợp khối C00.
Dù nhiều trường top đã dừng xét tuyển C00, nhưng điều đó không có nghĩa là cánh cửa đại học đã đóng sập với tất cả sĩ tử theo khối học này. Trên thực tế, vẫn còn nhiều cơ sở giáo dục đại học duy trì tuyển sinh tổ hợp Văn - Sử - Địa ở các ngành Khoa học xã hội, Sư phạm, Văn hóa, Lịch sử, Du lịch...
Ở thời điểm này, lời khuyên quan trọng nhất dành cho sĩ tử khối C00 là: giữ vững tinh thần, chủ động cập nhật thông tin và linh hoạt trong lựa chọn. Có thể bạn phải đánh đổi, từ bỏ một trường đại học mơ ước để vào một trường khác, từ bỏ ngành top để giữ tổ hợp mình giỏi, dẫu vậy đổi hướng không đồng nghĩa với từ bỏ. Khi bạn thật sự vững vàng và tỉnh táo, hành trình phía trước vẫn còn nhiều lựa chọn đáng giá.
Kỳ thi đang đến gần. Với những bạn trẻ đã dày công học khối C00 suốt 3 năm qua, hãy nhớ rằng: dù không thể chọn con đường cũ, bạn vẫn có quyền quyết định cách mình bước tiếp.