Chọn sữa công thức cho con: Những lầm tưởng và sự thật mà mẹ bỉm cần phải biết

Trong hành trình chăm sóc con yêu, không phải bà mẹ nào cũng đủ may mắn để có nguồn sữa mẹ dồi dào. Sữa công thức đã trở thành một giải pháp hữu hiệu, giúp đảm bảo bé nhận đủ dinh dưỡng để phát triển khỏe mạnh. Tuy nhiên, cũng chính vì vậy mà không ít mẹ bỉm sữa cảm thấy băn khoăn trước hàng loạt thông tin trái chiều.

Bài viết này sẽ giúp bạn làm sáng tỏ những lầm tưởng phổ biến về sữa công thức để các mẹ an tâm, vững tin hơn trong hành trình làm mẹ, nuôi con của mình.

1. Bé không lên cân do không hợp sữa công thức

Khi thấy con tăng cân chậm hoặc không đạt chuẩn, nhiều mẹ thường lo lắng rằng sữa công thức đang dùng không "hợp" với bé và vội vã đổi sang loại khác.

Sự thật thì, tăng cân chậm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau, không chỉ đơn thuần là do "không hợp sữa". Các nguyên nhân phổ biến có thể bao gồm:

Pha sữa sai cách: Pha sữa quá loãng hoặc không đủ lượng cần thiết sẽ không cung cấp đủ năng lượng cho bé phát triển.

Thiếu lượng sữa: Bé không bú đủ lượng sữa cần thiết trong một ngày do các yếu tố như bé bị ốm, lười bú, hoặc mẹ chưa nắm rõ nhu cầu của bé theo từng giai đoạn.

Bệnh lý: Một số bệnh lý tiềm ẩn như rối loạn tiêu hóa, dị ứng, hoặc các vấn đề sức khỏe khác có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu dinh dưỡng của bé.

Vì vậy, nếu mẹ liên tục đổi sữa có thể gây hại nhiều hơn lợi, bởi nó làm xáo trộn hệ tiêu hóa vốn đã non nớt của trẻ, khiến bé càng khó tăng cân hơn. Thay vào đó, mẹ nên tham khảo biểu đồ tăng trưởng của bé (do bác sĩ nhi khoa cung cấp) và đưa bé đi khám để tìm ra nguyên nhân chính xác. Bác sĩ sẽ là người đưa ra lời khuyên tốt nhất về việc có nên đổi sữa hay không. Một nghiên cứu năm 2017 được công bố trên tạp chí Pediatrics chỉ ra rằng việc can thiệp dinh dưỡng sớm và chính xác từ chuyên gia có vai trò quyết định trong việc cải thiện tình trạng tăng trưởng ở trẻ sơ sinh.

2. Cần đổi sữa công thức thường xuyên để con không bị "chán"

Một số mẹ nghĩ rằng việc đổi sữa liên tục sẽ giúp bé "đổi vị", hấp thu được nhiều loại dưỡng chất khác nhau và không bị "ngán".

Nhưng thực tế, hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh rất nhạy cảm và cần thời gian để thích nghi với một công thức sữa nhất định. 

Việc thay đổi sữa liên tục có thể gây ra các phản ứng tiêu cực như:

Rối loạn tiêu hóa: Gây đầy hơi, chướng bụng, táo bón hoặc tiêu chảy.

Phản ứng dị ứng: Một số bé có thể dị ứng với một thành phần nào đó trong sữa, và việc đổi sữa liên tục khiến mẹ khó xác định được nguyên nhân.

Theo Học viện Dinh dưỡng và Ăn kiêng Hoa Kỳ (Academy of Nutrition and Dietetics), việc duy trì một loại sữa công thức phù hợp là điều quan trọng để ổn định hệ tiêu hóa và đường ruột của bé. Học viện Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo chỉ nên đổi sữa khi có sự tư vấn của bác sĩ nhi khoa, đặc biệt là khi bé có dấu hiệu dị ứng, không tăng cân hoặc gặp vấn đề tiêu hóa nghiêm trọng với loại sữa hiện tại. Một khi đã chọn được loại sữa phù hợp, mẹ nên duy trì cho bé trong một thời gian nhất định (thường là 2-4 tuần) để cơ thể bé có thời gian thích nghi.

3. Sữa công thức gây táo bón và "nóng trong"

Nhiều mẹ than phiền rằng con bị táo bón sau khi dùng sữa công thức, và cho rằng sữa công thức gây ra tình trạng "nóng trong". Thực tế, táo bón ở trẻ sơ sinh có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau chứ không phải lúc nào cũng do sữa công thức. Một nghiên cứu của Bệnh viện Nhi đồng Boston cho thấy táo bón chức năng (functional constipation) ở trẻ sơ sinh thường liên quan đến việc pha sữa sai cách, không đủ nước hoặc thiếu chất xơ, hơn là do bản thân công thức sữa. Các nguyên nhân phổ biến dẫn đến táo bón ở trẻ bao gồm:

Pha sữa không đúng cách: Pha sữa quá đặc là nguyên nhân hàng đầu gây táo bón.

Cơ địa của trẻ: Một số trẻ có cơ địa nhạy cảm, dễ bị táo bón hơn.

Thiếu nước: Trẻ không được uống đủ nước, đặc biệt khi bắt đầu ăn dặm.

Công thức sữa: Một số công thức sữa có thể không phù hợp với hệ tiêu hóa của bé.

Về khái niệm "nóng trong", đây là một thuật ngữ dân gian không có trong y học. Các triệu chứng như rôm sảy, quấy khóc có thể do bé mặc quá nhiều quần áo, môi trường nóng ẩm hoặc các vấn đề sức khỏe khác, không liên quan trực tiếp đến việc sử dụng sữa công thức.

Nếu không đủ sữa mẹ cho con hoặc vì lý do nào đó cần dùng sữa công thức cho con thì mẹ hãy yên tâm rằng, sữa công thức là một giải pháp dinh dưỡng an toàn và hiệu quả, giúp bé nhận đủ dưỡng chất để lớn khôn. 

Thay vì lo lắng về những lầm tưởng không có cơ sở khoa học, các mẹ hãy tập trung vào việc tìm hiểu và sử dụng sữa đúng cách. Luôn tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa và chuyên gia dinh dưỡng để có được lời khuyên chính xác nhất cho bé yêu của mình. Điều quan trọng nhất là con được nuôi dưỡng đầy đủ và khỏe mạnh, dù là bằng sữa mẹ hay sữa công thức, hay cả hai.