Chính phủ Đan Mạch bị kiện vì “lén đặt vòng tránh thai"

Nhóm 143 phụ nữ nói trên đã khởi kiện chính phủ Đan Mạch hồi tuần trước, yêu cầu một khoản tiền bồi thường tổng cộng gần 43 triệu kroner (hơn 6,3 triệu USD) cho hành vi mà họ mô tả là "xâm phạm nhân quyền".

Một số phụ nữ cho biết họ đã bị các bác sĩ Đan Mạch đặt vòng khi chỉ mới 12 tuổi, với mục đích giảm dân số ở Greenland. Nhiều người tin rằng có khoảng 4.500 phụ nữ và thiếu nữ bị ảnh hưởng trong giai đoạn 1966-1970.

Nhiều phụ nữ ở Greenland cho biết đã bị đặt dụng cụ tử cung UID để tránh thai mà không có sự đồng ý của họ. Ảnh: Reuters

Vào tháng 10 năm ngoái, 67 phụ nữ đã lên tiếng yêu cầu chính phủ bồi thường thiệt hại hoặc chịu trách nhiệm pháp lý, song không nhận lại được động thái nào từ chính phủ. Kể từ đó, số phụ nữ yêu cầu bồi thường đã tăng lên gấp đôi, trong đó mỗi người đòi 300.000 kroner.

Bà Naja Lyberth, người phụ nữ đầu tiên lên tiếng về việc này, kể rằng bà bị đặt vòng tránh thai trong một cuộc kiểm tra y tế của chính phủ khi còn là trẻ vị thành niên mà không được hỏi ý kiến.

Cáo buộc chính phủ Đan Mạch "triệt sản có chủ đích", bà Lyberth còn cho rằng chính phủ đang "kéo dài thời gian". Theo bà, người lớn nhất trong số nhóm phụ nữ nêu trên đã ngoài 80 tuổi và tất cả họ không thể đợi lâu hơn nữa.

"Chừng nào còn sống, chúng tôi sẽ còn đấu giành lại tự tôn và sự tôn trọng đối với quyền sinh con của chính mình. Không chính phủ nào có quyền quyết định chúng tôi được có con hay không" – bà nói với Kalaallit Nunaata Radioa (KNR), đài phát thanh của Greenland.

Bà Lyberth đã sinh con ở tuổi 35 sau nhiều năm chật vật, song nhiều phụ nữ khác không thể thụ thai. Tới năm 2022, một phụ nữ phát hiện mình đã bị đặt vòng tránh thai.

"Điều này tương đương với việc triệt sản các cô gái ngay khi mới lớn" - bà Lyberth khẳng định. Bản thân bà khi ấy là một nhà tâm lý và hoạt động cho quyền phụ nữ. Nhiều phụ nữ cũng phải chịu những cơn đau dữ dội, chảy máu trong và nhiễm trùng vùng bụng.

Mặc dù bà Lyberth đã công khai câu chuyện của mình một vài năm trước đây nhưng mất một thời gian dài sau đó, tin này mới thu hút sự chú ý rộng rãi ở Đan Mạch. Greenland từng là một thuộc địa của Đan Mạch đến năm 1953. Dù có chính quyền địa phương riêng nhưng Greenland hiện vẫn là một phần của Đan Mạch và có hai đại diện trong quốc hội Đan Mạch.

Năm ngoái, nhà nước Đan Mạch và Naalakkersuisut (chính quyền Greenland) đã tiến hành điều tra về các phương pháp tránh thai được thực hiện ở Greenland trong thời gian từ năm 1960-1991, thời điểm lãnh thổ tự trị này tái kiểm soát ngành y tế của mình. Tuy nhiên, cuộc điều tra này phải đến tháng 5-2025 mới có kết quả.

Bà Sophie Løhde, Bộ trưởng Bộ Nội vụ và Y tế Đan Mạch, cho biết: "Đây là một vụ việc đau lòng và chúng ta cần tìm hiểu đến cùng những gì đã xảy ra".