Được khoảng 3 triệu người Mỹ sử dụng mỗi năm, Bactrim thường được dùng để điều trị một loạt các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn như bệnh về tai, ngực và dạ dày, cũng như bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu.
Emmie Bellucci, 12 tuổi, đến từ Texas (Mỹ), đã được kê đơn hai đợt thuốc kháng sinh để điều trị mụn nang - một dạng mụn nghiêm trọng gây ra các cục u đau đớn sâu trong da - vào năm ngoái.
Một phản ứng nghiêm trọng khiến phổi của cô bị tổn thương nghiêm trọng và ngừng hoạt động. Cô đã phải nằm viện năm tháng, phụ thuộc vào một ống trong khí quản - một ống mở khí quản - để giúp cô thở.
Các bác sĩ tin rằng loại thuốc này kích hoạt phản ứng miễn dịch ở những bệnh nhân trẻ như Emmie khiến cơ thể tấn công các mô khỏe mạnh lót phổi, gây suy hô hấp.
Các chuyên gia đang điều tra biến chứng hiếm gặp này hiện đang kêu gọi tăng cường nghiên cứu về tác hại lâu dài của Bactrim và tiến hành các thử nghiệm để tìm kiếm các yếu tố rủi ro trước khi mô tả về loại thuốc này.
Tiến sĩ Jennifer Goldman, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm nhi khoa tại Children's Mercy Kansas City, cho biết: 'Đây là những loại thuốc tốt và đây là tình trạng rất hiếm gặp nhưng không được nhiều người biết đến và cần phải biết. Vẫn còn cơ hội để ngăn ngừa những biến chứng nghiêm trọng'.
Các bác sĩ bắt đầu điều tra các tác dụng phụ nghiêm trọng của Bactrim vào năm 2018 khi Zei Uwadia, 16 tuổi (người Mỹ), đột nhiên mắc bệnh bí ẩn và bị suy phổi.
Sau khi câu chuyện của Zei được công khai, các bác sĩ tại Bệnh viện Nhi đồng Mercy Kansas City, nơi cô bé đang được điều trị, bắt đầu nhận được báo cáo từ những bệnh nhân tuổi teen khác cũng gặp phải các triệu chứng tương tự sau khi dùng Bactrim.
Tiến sĩ Goldman và Tiến sĩ Jenna Miller, từ Children's Mercy, đã công bố một báo cáo vào năm 2021 nêu chi tiết về 14 trẻ em và thanh thiếu niên mà họ tin là mắc hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng (ARDS), xảy ra khi chất lỏng tích tụ trong phổi sau khi được kê đơn thuốc kháng sinh.
Tình trạng này khiến phổi khó đưa oxy qua máu. Và khi các cơ quan không nhận được các chất dinh dưỡng quan trọng cần thiết, chúng bắt đầu suy yếu.
Một trong ba bệnh nhân được báo cáo đã tử vong và 20% phải ghép phổi.
Đánh giá này đã thúc đẩy Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) thêm nhãn cảnh báo vào Bactrim ghi rõ 'phản ứng phụ nghiêm trọng về phổi'.
Mặc dù đơn thuốc đã giảm nhẹ trong những năm tiếp theo, các chuyên gia cho biết bác sĩ và bệnh nhân cần nhận thức rõ hơn về những rủi ro nghiêm trọng tiềm ẩn như thế này trước khi kê đơn thuốc.
Nghiên cứu của Tiến sĩ Miller và Tiến sĩ Goldman phát hiện ra rằng tất cả bệnh nhân trong nghiên cứu của họ có phản ứng nghiêm trọng này đều có cùng loại dấu hiệu kháng nguyên bạch cầu người (HLA) trong hệ gen, một loại protein có trong hầu hết các tế bào của họ.
Những dấu hiệu này giúp hệ thống miễn dịch phân biệt tế bào nào là tế bào trong cơ thể và tế bào nào là tế bào lạ.
Ở những bệnh nhân này, một dấu hiệu HLA cụ thể có thể đã gây ra phản ứng miễn dịch gọi là tổn thương phế nang lan tỏa với quá trình biểu mô hóa chậm, khiến hệ thống miễn dịch tấn công các phế nang, túi khí ở niêm mạc phổi.
Điều này dẫn đến tình trạng viêm, tích tụ dịch trong phổi và suy phổi.
Người ta không rõ liệu Emmie có dấu hiệu di truyền này hay không.
Tiến sĩ Goldman nói với CNN rằng ước tính '20 đến 30% chúng ta có dấu hiệu di truyền đó, vì vậy mặc dù chúng ta biết đây là bước đầu tiên cần thiết để phát triển phản ứng này, chúng ta cần hiểu rõ hơn về các rủi ro di truyền khác'.
Nhóm nghiên cứu đang tiến hành nghiên cứu bổ sung về các yếu tố rủi ro di truyền và hy vọng có thể phát triển xét nghiệm để giúp bác sĩ xác định những rủi ro này trước khi kê đơn Bactrim.
Người ta vẫn chưa rõ khi nào Emmie có thể trở về nhà, mặc dù gia đình cô bé đã ghi lại quá trình hồi phục của cô trên Facebook, cho thấy cô bé đã được tháo khí quản và đi bộ quanh bệnh viện.
Nguồn và ảnh: Daily Mail