Nhiều người vẫn nuôi hy vọng một ngày nào đó, tấm vé số may mắn sẽ giúp họ đổi đời, bước vào “câu lạc bộ người giàu” chỉ sau một đêm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít trường hợp sau khi sở hữu khối tài sản khổng lồ lại rơi vào bi kịch. Từ gia đình tan vỡ, bạn bè xa lánh cho đến trắng tay trở lại – những câu chuyện này là lời cảnh báo đắt giá.
Theo chuyên trang tài chính Go Banking Rates, phần lớn người trúng số có chung mô-típ: tiêu xài xa hoa, mua sắm bất động sản đắt đỏ, siêu xe, du thuyền, rồi hào phóng tặng quà cho người thân, bạn bè. Nhà kinh tế học Jay L. Zagorsky từng nhận định: “Các nghiên cứu cho thấy thay vì thoát nghèo, nhiều người lại lún sâu vào rắc rối. Sau 3 đến 5 năm trúng số, tỷ lệ phá sản tăng vọt.”
Dưới đây là năm trường hợp điển hình của những người từng nắm trong tay hàng triệu USD nhưng cuối cùng mất tất cả.
Năm 1985 và 1986, Evelyn Adams ở bang New Jersey (Mỹ) đã lập kỷ lục khi trúng số hai năm liên tiếp, tổng cộng 5,4 triệu USD. Số tiền quá lớn khiến cô tin rằng mình sẽ không bao giờ phải lo nghĩ về tài chính nữa. Thế nhưng chỉ vài năm sau, Evelyn quay lại vạch xuất phát.
Nguyên nhân không xa lạ: cô nghiện cờ bạc, thường xuyên vung tiền tại sòng bài, tặng quà hào phóng cho người thân, đầu tư thiếu tính toán và chi tiêu vô độ. Kết cục, Evelyn trở thành minh chứng cho câu nói “lên tiên trong chốc lát, xuống địa ngục cũng nhanh như vậy”.
Nhiều người cho biết việc trúng số là điều tồi tệ xảy ra trong cuộc đời. Ảnh: Justin Sullivan.
Năm 2005, cặp vợ chồng người Anh Roger và Lara Griffiths trúng 1,83 triệu bảng. Xuất thân trí thức, Roger làm quản lý CNTT, Lara là giảng viên nghệ thuật, tưởng chừng họ sẽ biết cách sử dụng khối tiền khổng lồ. Nhưng thực tế lại trái ngược.
Roger theo đuổi giấc mơ nhạc rock, chi hàng trăm nghìn bảng để phát hành album cho ban nhạc của mình. Lara thì lao vào mua sắm bất động sản, siêu xe, hàng hiệu, cho con học trường tư và đầu tư mở thẩm mỹ viện.
Tất cả dự án đều thất bại. Đến năm 2013, tiền bạc cạn sạch, hôn nhân đổ vỡ, cả hai quay lại cuộc sống chật vật như xưa.
Cựu thợ làm bánh Keith Gough và vợ Louise trúng gần 11 triệu USD năm 2005. Ông nhanh chóng mua siêu xe, ngựa đua, vé VIP sân vận động trị giá hàng trăm nghìn USD. Nhưng sau ánh hào quang, Keith rơi vào vòng xoáy nghiện rượu và hôn nhân tan vỡ.
Chưa dừng lại ở đó, ông bị kẻ gian lợi dụng, lừa mất gần 1 triệu USD. Trong cuộc phỏng vấn năm 2009, Keith cay đắng thừa nhận: “Có tiền để làm gì khi nó khiến bạn khóc mỗi đêm trước khi ngủ.” Chỉ 5 năm sau ngày trúng số, ông qua đời trong cô độc, chẳng còn tài sản nào.
Callie Rogers là một trong những người trúng số trẻ nhất nước Anh. Năm 2003, cô giành được 2,3 triệu USD khi mới 16 tuổi. Nhưng tuổi đời quá trẻ, thiếu kỹ năng quản lý khiến số tiền ấy nhanh chóng bốc hơi.
Callie chi tiêu cho phẫu thuật thẩm mỹ, quần áo, tiệc tùng, quà tặng. Chỉ sau 10 năm, cô còn vỏn vẹn khoảng 2.500 USD trong tài khoản. Đến năm 2021, khi 33 tuổi, Callie sống dựa vào trợ cấp của chính phủ.
Chính cô từng thừa nhận: “2,3 triệu USD là quá lớn đối với một thiếu niên, tôi hoàn toàn không đủ chín chắn để kiểm soát nó.”
Callie Rogers từng thừa nhận 2,3 triệu USD là số tiền quá lớn đối với một người còn quá trẻ. Ảnh: Yahoo Sports.
Billie Bob Harrell Jr., một công nhân Mỹ, trúng giải độc đắc Lotto Texas trị giá 31 triệu USD năm 1997. Thay vì nhận trọn gói, ông chọn lĩnh gần 1,24 triệu USD mỗi tháng. Thời gian đầu, Billie cảm thấy như sống trong mơ: mua nhà, xe hơi, đưa gia đình đi du lịch Hawaii, tặng gà tây cho người nghèo, quyên góp cho nhà thờ…
Tuy nhiên, việc quá hào phóng và thiếu kế hoạch khiến ông rơi vào cảnh bị quấy rầy, phải thay đổi số điện thoại liên tục. Chỉ chưa đầy 2 năm, tiền bạc cạn kiệt, hôn nhân đổ vỡ. Bi kịch lên đến đỉnh điểm khi ông qua đời sau 20 tháng trúng số. Trước đó, Billie từng thổ lộ với cố vấn tài chính: “Trúng số là điều tồi tệ nhất trong cuộc đời tôi.”
Năm câu chuyện trên chỉ là phần nổi của tảng băng chìm. Dù không có số liệu thống kê chính xác, nhưng các nghiên cứu cho thấy tình trạng phá sản sau khi trúng số là khá phổ biến.
Một khảo sát chỉ ra rằng những người ở độ tuổi 20-40, khi nhận được khoản thừa kế hoặc món quà tài chính lớn, thường mất một nửa tài sản chỉ trong vài năm vì chi tiêu thiếu kiểm soát và đầu tư thất bại. Tiền bạc dễ đến cũng dễ đi, và đôi khi chỉ đóng vai trò “trì hoãn phá sản” thay vì mang lại sự ổn định lâu dài.
Trang Money Marshmallow phân tích, nguyên nhân chính gồm:
Thiếu kiến thức quản lý tài chính;
Không tìm đến chuyên gia tư vấn;
Bỏ việc mà không có kế hoạch;
Vung tiền vào xa hoa, phô trương;
Đầu tư mù quáng, thiếu hiểu biết.
Giấc mơ trúng số có thể biến thành cơn ác mộng nếu người sở hữu không đủ bản lĩnh và kỹ năng quản lý. Tiền bạc chỉ là công cụ, không thể thay thế sự khôn ngoan và kỷ luật. Nhìn vào những trường hợp “từ đại gia trở về tay trắng”, mỗi chúng ta có lẽ sẽ hiểu rằng: hạnh phúc và sự bền vững không đến từ vận may, mà từ cách chúng ta làm chủ cuộc sống và đồng tiền của mình.