Biến ESG thành lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp: Hai từ khoá quan trọng và những bài học thành công

“KHÔNG THỂ PHÁT TRIỂN NẾU TÁCH RỜI YẾU TỐ BỀN VỮNG”

“ Sau bão Yagi, các doanh nghiệp đã thấy rõ, họ không thể phát triển nếu tách rời sự bền vững. Khó khăn đồng thời đang mở ra cơ hội lớn để các công ty Việt Nam biến ESG thành lợi thế cạnh tranh độc bản” , ông Vương Vũ Thắng - Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần VCCorp - đơn vị phối hợp tổ chức Giải thưởng Hành động vì cộng đồng - Human Act Prize phát biểu tại buổi tọa đàm với chủ đề “Biến ESG thành lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp” diễn ra tại Hà Nội chiều 23/9. Đây cũng là sự kiện mở màn Human Talk - chuỗi tọa đàm chất lượng về phát triển bền vững, một hoạt động trong khuôn khổ Human Act Prize 2024.

Tham gia buổi toạ đàm có ông Lê Quốc Minh (Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Trưởng Ban Tổ chức Giải thưởng Human Act Prize); ông Vương Vũ Thắng (Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần VCCorp); ông Nguyễn Văn Thái (Phó Chủ tịch Hội chuyên gia bảo tồn tê tê thế giới, Giám đốc Trung tâm bảo tồn động vật hoang dã Việt Nam Save Vietnam’s Wildlife); ông Phạm Hải Âu (Giám đốc, Dịch vụ Tư vấn Rủi ro tại Công ty PwC Việt Nam); bà Đặng Thị Thương (Giám đốc Phòng Corporate Branding - Công ty Cổ phần VCCorp); bà Nguyễn Trình Thuỳ Trang (Giám đốc Nội vụ Công ty cổ phần xây dựng Coteccons).

TRUYỀN THÔNG VỀ ESG PHẢI "TINH TẾ”

Trong bối cảnh hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã coi ESG (Môi trường - Xã hội - Quản trị)  là điều cốt lõi, không thể tách rời lộ trình phát triển.

Tại buổi hội thảo, ông Lê Quốc Minh (Ủy viên Trung ương Đảng, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam) đã giới thiệu rất nhiều cách làm truyền thông sáng tạo, phục vụ lợi ích cộng đồng, đồng hành với doanh nghiệp trong việc thực hành ESG mà báo Nhân Dân đã thực hiện.

Tiêu biểu có thể kể đến việc xây dựng kênh Tiktok hoạt động hiệu quả, kênh Radio kể những câu chuyện độc quyền được duy trì từ khi bùng phát dịch Covid-19 hay là những trang tin chuyên sâu… bao gồm hàng nghìn bài viết và hàng trăm Emagazine chất lượng cao.

“ Chúng tôi có rất nhiều cách tích hợp công nghệ hiện đại và xây dựng nội dung, các chương trình mới để phục vụ cộng đồng cũng như đồng hành với các doanh nghiệp trong các hoạt động ESG”, ông Lê Quốc Minh cho biết .

Tại buổi toạ đàm, các đại biểu đều đồng tình với quan điểm cho rằng, thay vì nhìn ESG ở góc độ tuân thủ, doanh nghiệp có thể có rất nhiều cách biến nó thành lợi thế cạnh tranh.

Tuy nhiên, vì bản thân việc thực hành ESG vẫn còn là điều khá mới mẻ đối với nhiều doanh nghiệp, nên họ chưa tận dụng được hết sức mạnh của nó để tạo ra ưu thế cạnh tranh trên thị trường.

Làm rõ hơn về điều này, bà Đặng Thị Thương (Giám đốc Phòng Corporate Branding - Công ty Cổ phần VCCorp) chỉ ra một vấn đề mà nhiều doanh nghiệp gặp phải khi làm truyền thông ESG. “ Nhiều doanh nghiệp chỉ nói về con số rất khô khan trong khi cái mà công chúng muốn nghe là những câu chuyện hàm chứa nhiều chi tiết đắt giá ”.

Thông qua giải thưởng Human Act Prize, VCCorp giúp các đơn vị ghi chép lại hoạt động tạo tác động tích cực cho môi trường, cộng đồng, lý giải tại sao họ thành công, từ đó tạo ra nguồn dữ liệu quý, giúp các doanh nghiệp khác có nền tảng kiến thức và mô hình hay để học hỏi.

“Năm 2023, chúng tôi tiếp nhận 129 bộ hồ sơ dự giải thì có tới 50% là của các doanh nghiệp, trong đó rất nhiều công ty thực hành ESG cực kỳ bài bản nhưng rất ít người biết ”.

Bà Đặng Thị Thương dẫn ví dụ về chương trình Beauty For A Better Life - Vì cuộc sống tốt đẹp hơn do L'Oreal tổ chức từ 2009 đã giúp hàng chục nghìn phụ nữ yếu thế và những phụ nữ đã từng lầm lỡ có sinh kế để tái hòa nhập xã hội. Mô hình được nhân rộng trên phạm vi toàn cầu từ năm 2016, mang đến cơ hội việc làm cho hơn 100.000 phụ nữ khó khăn trên khắp thế giới.

“ Nhưng trước khi L’Oreal tham gia Human Act Prize 2023, tôi và nhiều người khác đều chưa từng biết có chương trình hay như thế”. Theo bà Đặng Thị Thương, vẫn với chất liệu là những con số ấn tượng nhưng thay vì liệt kê, mỗi con số đều ẩn chứa vô vàn chi tiết mà nếu biết cách khai thác, sẽ trở thành những câu chuyện truyền cảm hứng cho cộng đồng.

Công ty Cổ phần VCCorp, với kinh nghiệm 8 năm tổ chức giải thưởng Wechoice Award uy tín trong cộng đồng nhằm vinh danh những cá nhân truyền cảm hứng, có rất nhiều cách làm sáng tạo khi truyền thông về ESG.

Bà Thương cũng nhận định, khi truyền thông về ESG, đôi khi chỉ cần sai một ly, đi một dặm, gây phản ứng tiêu cực trong cộng đồng. “ Điều đó đòi hỏi người làm truyền thông phải tinh tế, tỉnh táo và thận trọng.”

“ Chúng tôi tự hào là doanh nghiệp agency đầu tiên ở Việt Nam cung cấp dịch vụ chuyên sâu về truyền thông ESG theo hướng PR Retainer. Chúng tôi sẽ đồng hành cùng doanh nghiệp từ những bước chân nhỏ nhất để làm sao biến ESG thành khác biệt thương hiệu, nâng tầm lợi thế cạnh tranh ”.

THỰC HÀNH ESG TỪ LÕI VỚI “MINH BẠCH” LÀ KEYWORD

Từ góc nhìn của chuyên gia làm việc tại 1 trong 4 công ty kiểm toán lớn nhất thế giới (Big4), ông Phạm Hải Âu (Giám đốc, Dịch vụ Tư vấn Rủi ro tại PwC Việt Nam) lại nhấn mạnh vào những con số và sự minh bạch. Các doanh nghiệp phải công bố báo cáo ESG thường niên. “ Một số doanh nghiệp đã công bố và rất sớm thôi, chúng ta sẽ biết cách đánh giá, nhìn nhận những công ty nào đang làm ESG bài bản”, ông Phạm Hải Âu cho biết.

Chuyên gia này cũng cho rằng, để biến ESG thành lợi thế cạnh tranh thì ở cấp độ vĩ mô, Nhà nước cũng phải luật hóa cụ thể. Ví dụ Canada đang có quy định CSDS, Thái Lan có DNNY, Anh có SDR… Việt Nam cũng rất cần các quy định chi tiết để doanh nghiệp dễ dàng áp dụng theo chuẩn chung.

Một câu hỏi khác mà rất nhiều người băn khoăn là tiền đâu để làm ESG. Ông Phạm Hải Âu chỉ ra ba nguồn lớn. Thứ nhất, các chương trình tín dụng xanh của Ngân hàng Nhà nước. Thứ hai, các tổ chức quốc tế. Thứ ba, thông qua bán tín chỉ carbon.

“ Trong 3 chữ ESG thì chứ G là trọng tâm. Doanh nghiệp được quản trị tốt, minh bạch mọi vấn đề thì họ mới thực hiện chữ E, chữ S tốt ”, ông Phạm Hải Âu nói thêm.

Đồng tình với quan điểm của ông Phạm Hải Âu, bà Nguyễn Trình Thuỳ Trang (Giám đốc Nội vụ Công ty cổ phần xây dựng Coteccons) chia sẻ, mô hình ở Coteccons là thực hành ESG từ lõi với tiêu chí minh bạch làm trọng tâm, theo cách mà như bà mô tả là “như một cuốn sách mở”, công khai mọi thông tin.

“ Một số doanh nghiệp đang làm các hoạt động CSR như: Trao tặng học bổng, xoá đói giảm nghèo… mà không hề gắn với giá trị nội tại của doanh nghiệp. Như vậy, doanh nghiệp dễ dàng khoác cái áo đẹp và cũng tặng cái áo rất đẹp cho người ta nhưng chúng tôi nhận định đó chỉ là một cách greenwashing (tẩy xanh ).

Theo bà, ESG trước hết là doanh nghiệp làm tốt việc của mình. “ Ví dụ Coteccons rất quan tâm đến vi phạm sử dụng lao động trẻ em. Chúng tôi gắn camera hiện đại có AI ở cổng công trường để rà soát, không cho phép trẻ em vào lao động” . Những đối tác, nhà thầu phụ nào vi phạm quy định này sẽ bị Coteccons phạt theo hợp đồng.

Đại diện Coteccons cũng cho biết, doanh nghiệp rất quan tâm đến vấn đề bình đẳng giới hoặc xâm hại tình dục, vốn là những vấn nạn nhức nhối của ngành xây dựng Việt. “ Chúng tôi cố gắng tạo ra môi trường tốt để đưa nhiều nhân viên nữ tới công trường. Họ có sự khéo léo, tỉ mỉ, kiên nhẫn và từ đó giúp việc thi công trở nên an toàn, chỉn chu hơn” .

Ngoài các hoạt động tái cấu trúc mạnh mẽ, xây dựng văn hoá, DNA thấm đẫm tinh thần phát triển bền vững cho đội ngũ, Coteccons còn có nhiều chương trình hành động thiết thực hướng tới cộng đồng như: Giải chạy GreenUp Marathone, dự án Xây Tết, dự án Nhà Mình…

Động lực của Coteccons khi thực hành ESG là tâm thế của những người làm cha mẹ, muốn để lại những gì tốt đẹp nhất cho thế hệ tương lai. Điều đó thôi thúc doanh nghiệp tìm hiểu về ESG và thực hành nó một cách tự nhiên nhất. “Chính ban lãnh đạo Coteccons cũng liên tục đi học các khoá về ESG và khi chúng tôi nói chuyện với khách hàng là những đối tác FDI lớn hàng đầu thế giới, chúng tôi cùng chung một ngôn ngữ với họ”.

ĐÃ ĐẾN LÚC DOANH NGHIỆP VIỆT CẦN QUAN TÂM HƠN TỚI ĐỘNG VẬT HOANG DÃ

Phát biểu tại buổi hội thảo, ông Nguyễn Văn Thái - Người Việt đầu tiên được giải Goldman Environmental Prize 2021 (được ví như “Nobel Xanh”) đem đến góc nhìn rất mới khi chỉ ra từ cách đây 12-13 năm, trái đất đã ở cuộc đại tuyệt chủng lần thứ 6 với tốc độ nhanh khủng khiếp.

“5 cuộc đại tuyệt chủng lần trước đều do mẹ thiên nhiên biến đổi nhưng lần này hoàn toàn do tác động của con người”. Ông Nguyễn Văn Thái nhấn mạnh, sự biến mất của nhiều loài đang làm biến đổi nhanh chóng hệ sinh thái.

“Những con thú hoang được đưa ra ngoài rừng phục vụ con người chỉ là phần rất nhỏ. Nhưng chúng ta cần loại trừ việc tiêu thụ động vật hoang dã để không còn ai phải giăng bẫy ở rừng sâu. Việc này rất cần sự chung tay, vào cuộc của các doanh nghiệp”, chuyên gia môi trường này cho biết.