"A Quiet Place": Sự im lặng của bầy người

[Bài viết có tiết lộ nội dung phim, cân nhắc trước khi đọc]

Roy T. Bennett từng nói: "Người khôn biết cách nói năng. Kẻ lõi đời biết khi nào nên yên lặng." Trong thế giới của A Quiet Place (Vùng Đất Câm Lặng), chỉ những kẻ khôn ngoan mới sống sót.

Lấy bối cảnh năm 2020, bộ phim kinh dị của đạo diễn John Krasinski xoay quanh câu chuyện sinh tồn của gia đình nhà Abbott với Lee (John Krasinski), cô vợ Evelyn đang mang bầu (Emily Blunt) và hai đứa trẻ nhỏ Regan, Marcus (Millicent Simmonds và Noah Jupe). Lúc này thế giới bị hủy hoại bởi một giống loài quái vật săn mồi dựa theo âm thanh, mà mỗi tiếng động đều có thể khiến bạn bị mất mạng.

Trong thế giới của A Quiet Place, Trái Đất không còn quan trọng nữa. Nó chỉ là một môi trường để các giống loài ở đó - cả cũ (con người và động vật) lẫn mới (lũ quái vật ngoài hành tinh) tranh giành. Ở đó, những kẻ yếu thế từ chối khuất phục và gắng gượng sinh tồn, còn những kẻ mạnh cố gắng diệt trừ những âm thanh mà chúng nghe thấy như một bản năng tự vệ. Đó là lý do vì sao trên tấm bảng chúng ta được biết rằng chúng không ăn thịt người. Lũ quái vật cũng đang cố gắng sinh tồn trên một địa giới mà điểm yếu duy nhất của chúng cần được bảo vệ tuyệt đối.

Một bộ phim hay tạo được bầu không khí cho khán giả đắm chìm. Một tác phẩm xuất sắc bắt chúng ta cùng sống, cùng phập phồng lo sợ với nó. Với A Quiet Place, khán giả bị tước đi sự ồn ào vốn quá phổ biến tại rạp chiếu ngày nay, để im lặng, căn tai căng mắt dõi theo từng bước chân rón rén của nhân vật bởi hiểm họa có thể xảy tới bất kỳ lúc nào. Bạn chưa từng làm đổ vỡ thứ gì ư? Bạn chưa từng phải kêu thét lên vì đau? Vùng Đất Câm Lặng thách thức khán giả và các nhân vật với câu hỏi hóc búa: ta có thể im lặng đến bao giờ? Chỉ đến khi phim đóng lại, người ta mới có thể thở hắt ra sau hơn một tiếng rưỡi bị dồn nén đến tức thở.

Trong những phim hậu tận thế (dystopia) trải dài suốt từ những năm 60 đến tận bây giờ, A Quiet Place có một tông màu khá khác biệt. Đó không phải là bộ phim nói lên cảnh con người chật vật sinh tồn trong thiếu thốn về vật chất.

Ở thế giới của A Quiet Place, đâu đó tại một nông trang nước Mỹ điện nước có đủ, ruộng đồng màu mỡ, dụng cụ điện tử không thiếu và thậm chí đồng loại con người cũng tỏ ra vô hại. Thế nhưng tất cả sự giàu có đó tưởng như là thiên đường của thế giới hậu tận thế không gì địch nổi với sự lấn át của lũ quái vật.

Chúng là những sinh vật có lớp da chống đạn, di chuyển trong chớp mắt và sức mạnh phi thường. Điểm yếu lớn nhất của lũ quái vật cũng chính là thứ duy nhất mà bộ phim khan hiếm trầm trọng: Âm thanh.

Nói tới đây ta phải nhớ rằng giọng nói và ngôn ngữ được sinh ra cùng với sự phát triển của con người. Sự có mặt của những quái vật trong A Quiet Place thách thức lại quá trình đó, bắt những kẻ sống sót phải "đi đường vòng". Để duy trì được giao tiếp, họ học thủ ngữ (sign language) và thì thầm với nhau những từ ngắn.

Ít ai biết vai cô bé Regan bị điếc do diễn viên nhí Millicent Simmonds cũng là một người khiếm thính thủ vai. Em đã dạy thủ ngữ cho các diễn viên còn lại với sự kiên nhẫn và chính xác tuyệt vời. Chính khiếm khuyết của Regan sau này lại ẩn chứa chìa khóa để giải quyết một loạt tình thế hiểm nghèo mà cả nhà em phải đương đầu.

John Krasinski và Emily Blunt là một cặp ngoài đời và có với nhau hai mặt con. Họ đã thảo luận với nhau hằng đêm, về ý nghĩa cốt lõi thúc đẩy hành động của Evelyn và Abbott, về việc tại sao họ cứ cố gắng sinh tồn mà không buông xuôi trong một thế giới quá khó khăn.

Điều làm nên chiều sâu cho A Quiet Place là sự kết nối của các thành viên trong gia đình Abbott khi mỗi người đều có một câu chuyện riêng, một nỗi sợ riêng hòa chung vào cái không khí căng như dây đàn mà lũ quái vật đang siết dần gọng kìm vào các con mồi của mình. Cái nông trại trở nên thật nhỏ bé và yếu ớt. Con người trong đó, kẻ thì quá nhỏ, người bị khuyết tật, người thì chửa đẻ (mà người xưa nói, gái chửa, cửa mả, chuyện sinh nở vốn đã thật nguy hiểm mà đằng này lại còn không được ồn ào!).

Chính sự áp đảo hoàn toàn của lũ quái vật, mà các thành viên trong nhà phải nương tựa và gắn chặt lấy nhau. Khoảnh khắc họ chia tách là lúc những nguy hiểm bắt đầu ập tới, mỗi lần một rúng động hơn.

Điều gì đã làm cho gia đình Abbott sống sót tới hơn một năm trong khi quanh họ gần như không còn ai? Đó không phải là may mắn, mà dựa trên kinh nghiệm và sự thấu hiểu. Có lẽ hơn ai hết, John Krasinski và Emily Blunt hiểu được nỗi khát khao bảo vệ con cái mình từ khi nó mới lọt lòng. Cái chết của đứa con trai út chính là lý do mà họ muốn có một đứa trẻ, một mô típ ích kỷ mà bất cứ cặp cha mẹ nào đều có thể hiểu thấu dù rằng quyết định đó đã đặt tất cả thành viên vào vòng nguy hiểm. Và rồi đó còn là những thứ mà Lee để lại cho Regan, tượng trưng cho di sản mà cha mẹ để lại cho con cái dù trước đó họ có cãi cọ, xung đột. Cha mẹ lúc nào cũng lo lắng cho con, nhưng để chúng hiểu được sự hy sinh đó thì có khi cần cả một quãng đường dài.

Cũng là câu chuyện về một gia đình sống trong nông trại giữa ruộng ngô và sự xâm chiếm áp đảo của người ngoài hành tinh, A Quiet Place phần nào gợi nhắc tới Signs (2002) kinh điển của đạo diễn M. Night Shyamalan. Bên cạnh cái tài đạo diễn, cũng phải dành những lời khen ngợi cho khả năng diễn xuất của John Krasinski khi trước tới nay anh "chuyên trị" vai tình cảm, hài (The Office, Something Borrowed ...).

Với thời lượng một tiếng ba mươi phút, không dễ để phim có thể chắp nối từng đó sự kiện và bỏ lại cho khán giả hàng đống câu hỏi về nguồn gốc của những con quái vật và cách chúng tàn phá thế giới. Thế nhưng có khi đó lại là điều hay, khi ta chấp nhận đặt mình vào tầm hiểu biết của nhân vật. Một ngày kia mở mắt ra thế giới đã trở nên điêu tàn thì thời gian đâu mà điều tra, hãy cứ sống sót đi đã. Có lẽ ta không bao giờ biết được lũ sinh vật kia tới từ đâu, còn bao nhiêu người sống sót, liệu nhà Abbott có thể vượt qua được cửa ải kia không, thế nhưng điều đó không có nghĩa A Quiet Place là một mảnh ghép không trọn vẹn.

Rồi tới cuối cùng, lựa chọn sẽ không còn đơn giản: Im lặng hay là chết!

A Quiet Place được ra mắt từ ngày 20/4/2018 tại các rạp chiếu toàn quốc. Lần này, đừng mang bỏng ngô và hãy trật tự để lắng nghe tiếng thở của mình trong rạp nhé.