80% người trẻ tiêu tiền theo kiểu này đều chung một cái kết
Không phải cứ biết kiếm tiền là xong.
Bạn đã bao giờ nhận lương vào ngày đầu tháng, rồi chỉ tầm 20 - 25 ngày sau đã phải "cầu cứu" ví điện tử hoặc thẻ tín dụng? Nếu câu trả lời là "có" thì bạn không cô đơn đâu. Trên thực tế, có đến 80% người trẻ đang tiêu tiền theo một kiểu rất quen thuộc, tưởng là hợp lý nhưng lại là con đường ngắn nhất dẫn đến... cạn sạch tiền.
"Mình xứng đáng được thưởng!"
Đây là câu thần chú phổ biến nhất của hội Gen Z và Millennial sau mỗi lần hoàn thành công việc hay đơn giản là… vượt qua một ngày mệt mỏi. Một buổi ăn uống "xịn xò", một chiếc áo đang sale 50%, một chuyến du lịch cuối tuần - tất cả đều được bao bọc dưới vỏ bọc: mình xứng đáng!
Cần phải xác định rõ chi tiêu cần thiết trong tháng.
Việc tự thưởng không sai, nhưng vấn đề là tần suất và cách tiêu. Nếu tháng nào cũng "tự thưởng" 3 - 4 lần, thì chẳng có khoản tiết kiệm nào trụ nổi. Ví tiền không phải quỹ từ thiện. Nó cần có kế hoạch và ranh giới rõ ràng giữa cần và muốn .
Chi tiêu theo cảm xúc
Một nghiên cứu tài chính gần đây cho thấy hơn 70% người trẻ đưa ra quyết định chi tiêu dựa trên cảm xúc . Mệt thì mua trà sữa, stress thì đặt hàng online, vui thì rủ bạn đi ăn. Vấn đề nằm ở chỗ: cảm xúc có thể thay đổi liên tục, nhưng tài khoản thì không tự hồi phục mỗi lần bạn lỡ tay.
Cảm xúc tiêu tiền có thể giúp bạn dễ chịu vài phút, nhưng lại khiến bạn phải "đau ví" cả tháng. Không ít bạn trẻ thừa nhận, họ chẳng biết mình tiêu gì mà hết tiền, bởi toàn là những khoản chi nhỏ lẻ nhưng gom lại thì to hơn cả hóa đơn điện nước.
Tâm lý "chưa đến cuối tháng, tiêu thoải mái đi"
Nhiều người sống theo kiểu: miễn còn tiền là cứ xài , cuối tháng hẵng tính. Họ không có thói quen chia nhỏ thu nhập theo tuần, cũng không kiểm soát mức chi hằng ngày. Kết quả là đến khoảng ngày 20, tài khoản ngân hàng chỉ còn vài chục nghìn, phải sống lay lắt bằng mì tôm chờ lương về.
Tâm lý "đến đâu hay đến đó" dễ khiến tiền không cánh mà bay.
Cách chi tiêu "đến đâu hay đến đó" chính là phiên bản tài chính của "sống ngày nào hay ngày ấy" - nghe có vẻ tự do nhưng lại khiến bạn chẳng thể thoát khỏi cảnh "làm bao nhiêu cũng không dư nổi đồng nào".
Mua sắm vì sợ "tụt mood"
Đã bao lần bạn mua một món đồ không thực sự cần, chỉ vì sợ cảm giác chán nản, lạc lõng hoặc vì thấy người khác có nên mình cũng muốn có? Đây là hội chứng FOMO (Fear of Missing Out) - nỗi sợ bị bỏ lỡ, đang khiến người trẻ tiêu tiền như một cách tự chữa lành tâm lý.
Càng lún sâu vào vòng xoáy so sánh, càng dễ dẫn đến chi tiêu mất kiểm soát. Và trớ trêu là, càng tiêu nhiều, bạn lại càng cảm thấy trống rỗng vì chẳng món đồ nào giải quyết được tận gốc những cảm xúc tiêu cực.
Vậy phải làm sao để không "trắng" ví mỗi tháng?
1. Áp dụng quy tắc 50/30/20: 50% thu nhập cho nhu cầu thiết yếu, 30% cho chi tiêu cá nhân, 20% để tiết kiệm và đầu tư. Nghe cổ điển nhưng cực kỳ hiệu quả.
2. Thiết lập ngân sách tuần: Thay vì "tiêu một lèo" cả tháng, hãy chia nhỏ tiền theo tuần. Nhìn số dư giảm đều theo từng ngày sẽ giúp bạn ý thức rõ hơn.
3. Chờ 24 giờ trước khi mua sắm: Nếu không chắc mình có thực sự cần , hãy cho bản thân thời gian suy nghĩ. 80% món đồ bạn "mê mệt" lúc đầu sẽ thành "không cần thiết" sau một ngày.
4. Ghi chép chi tiêu: Một ứng dụng nhỏ hoặc một cuốn sổ tay có thể giúp bạn nhìn rõ bức tranh tài chính của mình. Khi nhìn lại danh sách "những món không nên mua", bạn sẽ có động lực thay đổi.
Không ai sinh ra đã biết quản lý tài chính. Nhưng nếu cứ tiếp tục tiêu tiền theo cảm xúc, theo "phong trào" hay theo kiểu "tự thưởng vô tội vạ", thì dù lương có tăng bao nhiêu, ví của bạn vẫn sẽ mãi "chạm đáy" trước ngày lĩnh lương. Đã đến lúc cần nhìn lại: bạn đang làm chủ đồng tiền, hay để nó điều khiển mình?
