Theo các nhà nghiên cứu tại ĐH Harvard và MIT, lời nói của cha mẹ có thể mang sức mạnh cho 1 đứa trẻ, nhưng cũng có thể gây tổn thương sâu sắc đến chúng. Lời nói của cha mẹ có thể mang đến 2 ý nghĩa:
1. Tạo sức mạnh bên trong trẻ
- Những lời nói mang năng lượng tích cực sẽ tạo ra hành động tích cực.
- Những lời nói có định hướng rõ ràng cũng sẽ tạo ra sức mạnh trong trẻ.
- Lời tán dương hợp lý đúng vào nỗ lực trẻ đạt sẽ tạo ra sức mạnh.
2. Triệt tiêu sức mạnh bên trong trẻ
- La mắng, quát tháo làm tiêu hao sức mạnh bên trong của đứa trẻ.
- Nói dối/không giữ lời hứa hay nói cho qua chuyện cũng là nguyên nhân gây tiêu hao sự tự tin bên trong con người của con.
- So sánh hoặc nói đi nói lại một vấn đề là 1 nguyên nhân gây tiêu hao sức mạnh của bé.
- Tán dương rỗng chỉ làm trẻ vui cũng có tác hại khiến trẻ không có sức mạnh nội tại.
Phụ huynh đừng nghĩ rằng, trẻ con còn nhỏ chúng có biết gì đâu. Nhưng thực tế chúng rất dễ bị tổn thương, thậm chí trẻ em còn là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương hơn hết. Với những đứa trẻ bị tổn thương tâm lý khi nhỏ, khi lớn lên thường không vui vẻ và hạnh phúc, chúng cũng không thể chủ động theo đuổi hoài bão và những điều tốt đẹp trong cuộc sống như những trẻ khác.
1. Con nghĩ như thế nào về điều này, về cái này...?
Khi hỏi con câu đó là phụ huynh đang cho trẻ quyền được thể hiện suy nghĩ, tâm tư và quan điểm của chúng. Trẻ em tuy còn nhỏ tuổi nhưng chúng cũng có những suy nghĩ, quan điểm của riêng mình. Phụ huynh lắng nghe trẻ cũng giúp con cảm thấy mình được tôn trọng hơn. Từ đó con cũng học được cách tôn trọng người khác.
Việc cha mẹ vội vàng phủ nhận suy nghĩ của trẻ sẽ khiến con khép mình, tự ti và không dám thể hiện năng lực giữa đám đông.
2. Con định làm nó chứ!
Khi đứa trẻ chia sẻ điều gì đó với bạn, cha mẹ đừng vội cười cợt, phủ nhận hay khiển trách trẻ. Ngược lại, phụ huynh cần khuyến khích bé nói ra suy nghĩ của mình. Nhờ đó con cũng cảm thấy tự tin hơn đối với suy nghĩ của bản thân. Sau này lớn lên, con sẽ mạnh dạn bày tỏ ý kiến của mình và sẵn sàng phản bác lại nếu có sự trái chiều.
3. Con có quyết định thế nào?
Khi cha mẹ nhận ra rằng: Nếu trao quyền cho trẻ lựa chọn, trẻ sẽ làm tốt hơn việc bị ra lệnh, sai bảo. Đứa trẻ biết lựa chọn thì không bao giờ đòi hỏi vô lý nữa. Mặt khác chúng sẽ sớm trưởng thành hơn và tự tin lên rất nhiều.
4. Con hãy kể mẹ/bố nghe thử?
Khi cha mẹ cho trẻ cảm nhận rằng, phụ huynh chính là người bạn tâm giao lớn tuổi của mình, thì đứa trẻ sẽ dễ dàng chia sẻ với bạn. Phụ huynh đừng đứng trên cao chỉ trỏ hay ra lệnh. Điều này chỉ làm khoảng cách giữa bạn và trẻ xa hơn. Hãy ngồi xuống để tầm mắt của bạn và trẻ ngang bằng nhau. Đó là tư thế của trò chuyện và trao đổi.
5. Mẹ cảm thấy vui và tự hào khi con đã nỗ lực làm nó
Khi trẻ nỗ lực làm điều gì hay có cố gắng thực hiện 1 thử thách nào đó, dù kết quả ra sao bạn cũng nên cho trẻ biết bạn ghi nhận sự "nỗ lực của trẻ". Thực ra, nỗ lực mới chính là linh hồn của công việc. Dù làm điều gì, không có sức mạnh thôi thúc từ bên trong sẽ rất uể oải, hiệu quả công việc kém. Khi không có nỗ lực kết quả dù có chiến thắng hay thất bại cũng không còn ý nghĩa.
6. Con cảm thấy như thế nào?
Khi vô tình bạn và trẻ bị cuốn vào 1 tình huống nào đó. VD, bị 1 người lạ vô tình đụng trúng và buông lời mắng chửi và gây sự. Sau khi sự việc được giải quyết, cha mẹ nên hỏi về cảm nhận của chúng đối với sự việc. Chúng ta thường nghĩ trẻ con còn nhỏ chưa nghĩ gì đâu. Nhưng, thực ra chúng sẽ có cảm xúc riêng của chúng về 1 biến cố nào đó. Có thể là tích cực, cũng có thể là tiêu cực. Quan tâm và hiểu cảm xúc của trẻ là quan trọng để giúp trẻ giải tỏa các cảm xúc này.
7. Khi cần hãy tâm sự với bố mẹ nhé
Hãy cho con biết cha mẹ luôn ở tâm thế chờ đợi những chia sẻ từ trẻ. Nhờ đó con ý thức được hành động của mình hơn. Thực ra, bạn đừng quá mong đợi đứa trẻ sẽ kể cho nghe khi chúng có vấn đề vì chúng luôn muốn tìm cách giải quyết nó và sợ chia sẻ với cha mẹ với nhiều lí do như bị la rầy chẳng hạn. Lời nói này chỉ để trẻ biết rằng: Cha mẹ luôn bên con!