Thông tin từ Hạt Kiểm lâm Quan Hóa, tỉnh Thanh Hóa ngày 1-11 cho biết nhóm cây hạt trần quý hiếm trong sách đỏ Việt Nam, có nguy cơ tuyệt chủng cao được phát hiện năm 2011 hiện đang sinh trưởng, phát triển tốt.

Thông pà cò trên đỉnh Pha Phanh (xã Thiên Phủ, tỉnh Thanh Hóa) là một trong những loài cây hạt trần quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng cao
Đây là loài hạt trần có giá trị đa dạng sinh học cao, các hệ sinh thái rừng trên núi đá vôi đặc thù; phân bố tại khu vực cơ bản rừng còn nguyên sinh, lưu giữ giá trị nguồn gen sinh vật, trong đó có nguồn gen của các loài hạt trần quý, hiếm mang nghĩa to lớn về giá trị khoa học, y tế, văn hóa - xã hội.
Trước đó, vào tháng 4-2011, trong quá trình điều tra thực địa thực hiện công tác theo dõi diễn biến rừng và đất lâm nghiệp, Hạt Kiểm lâm huyện Quan Hóa phát hiện tại khu vực núi Pha Phanh (xã Nam Động, huyện Quan Hóa cũ; nay là xã Thiên Phủ, tỉnh Thanh Hóa) có phân bố 4 loài thông quý hiếm gồm: Thông pà cò (Pinus kwangtungensis), đỉnh tùng (Cephalotaxus mannii), dẻ tùng sọc trắng (Amentotaxus argotaenia), thông tre Podocarpus neriifolius.

Lá của cây thông đỏ đá vôi được phát hiện tại xã Thiên Phủ, tỉnh Thanh Hóa
Tháng 7-2011, Hạt Kiểm lâm Quan Hóa phối hợp với Trung tâm đa dạng sinh học (Trường Đại học Lâm nghiệp) tiến hành điều tra, khảo sát sơ bộ tài nguyên động thực vật khu vực núi Pha Phanh đã khẳng định sự tồn tại của 4 loài hạt trần quý hiếm nêu trên.
Năm 2012, tỉnh Thanh Hóa phê duyệt dự án xác lập khu bảo tồn loài hạt trần quý hiếm trên, đồng thời Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thanh Hóa đã phối hợp với Viện Sinh thái và Bảo vệ công trình thực hiện việc điều tra, xác lập khu bảo tồn loài hạt trần quý hiếm theo quy định.
Kết quả, ngoài 4 loài trên, các nhà nghiên cứu đã phát hiện thêm 2 loài mới là dẻ tùng sọc rộng (Amentotaxus yunnanensis) và thông đỏ đá vôi (Taxus chinensis).



Lá và thân cây thông lá dài
Ông Lê Văn Sơn, Phó hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Quan Hóa, cho biết các loài cây hạt trần quý hiếm này sống trên núi đá ở độ cao 1.000 - 1.300 m, nhiều cây trên 100 năm tuổi, cây to nhất có đường kính 150 cm; trong đó thông pà cò đã phát hiện 1.240 cây; đỉnh tùng 260 cây, thông tre lá ngắn 285 cây, cây Dẻ tùng sọc trắng 450 cây...
"Điều đặc biệt ở đây là các loại hạt trần này được phát hiện phân bố tập trung, với số lượng lớn trên diện tích khoảng 500 ha. Tại các khu rừng ở Thanh Hóa cũng có ghi nhận một số loài hạt trần này, nhưng phân bố tập trung chỉ duy nhất có ở núi Pha Phanh. Điều này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc bảo tồn các loài động, thực vật quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng"- ông Sơn chia sẻ.
Cũng theo ông Sơn, khu bảo tồn loài hiện nay có diện tích 623 ha, đây toàn là loài cây đặc hữu, nên đơn vị thường xuyên phối hợp với chính quyền địa phương, người dân bản địa tuần tra, bảo vệ, theo dõi sự tiến triển của loài. Qua theo dõi, ghi nhận, có nhiều loài đang có thế hệ tái sinh.

Theo Kiểm lâm huyện Quan Hóa, nhóm cây hạt trần này phân bố tập trung tại một khu rừng rộng khoảng 500 ha

Lực lượng kiểm lâm đi điều tra sự đa dạng sinh học của khu rừng có nhóm 6 loài cây hạt trần quý hiếm



Lá và quả của nhóm cây hạt trần được phát hiện tại khu vực núi Pha Phanh

Ngoài nhóm hạt trần quý hiếm, khu vực rừng xã Thiên Phủ còn rất đa dạng, với hệ thực vật phong phú

Trong đó, đã phát hiện loài hoa my điểm hồng đến hiện tại chỉ ghi nhận có tại Việt Nam