Nhiều gia đình không hề lơ là chuyện thắp hương. Ngược lại, càng về cuối năm càng chăm, càng giữ nếp. Thế nhưng có một nghịch lý là càng thắp đều, bàn thờ lại càng bí, không gian thờ tự mất đi cảm giác ấm áp vốn có. Nguyên nhân không nằm ở việc thiếu thành tâm, mà đến từ những thói quen quen tay, làm lâu thành nếp nhưng ít ai để ý hệ quả.

Không ít người thắp hương theo kiểu “tiện tay”: trước khi ra khỏi nhà, tranh thủ cắm nén hương cho xong. Mọi thứ diễn ra rất nhanh, gần như không có một khoảnh khắc dừng lại. Khi thắp hương trở thành một việc cho đủ thủ tục, không gian thờ tự dễ mang cảm giác lạnh và khô. Cách làm phù hợp hơn là coi đây là một điểm dừng ngắn trong ngày, dù chỉ một hai phút, nhưng đủ để tâm trí chậm lại.
Nhiều gia đình gần như không bao giờ xê dịch đồ thờ, kể cả khi bụi bám dày hay đồ vật đã cũ. Tâm lý phổ biến là “để vậy cho yên”, tránh động chạm kẻo phạm. Thực tế, bàn thờ cũng là một không gian sống, cần được chăm sóc định kỳ. Việc lau dọn nhẹ nhàng, sắp xếp lại cho gọn gàng không làm mất đi sự trang nghiêm, mà ngược lại còn giúp bàn thờ sáng và dễ chịu hơn.
Có những bàn thờ đặt ở vị trí ít thông gió, cửa sổ hiếm khi mở. Mỗi lần thắp hương, khói quanh quẩn, bám mùi vào tường, rèm, đồ thờ. Lâu dần, không gian trở nên nặng, thiếu sinh khí. Theo kinh nghiệm dân gian, bàn thờ cần có sự lưu thông nhẹ của không khí. Mở cửa sổ, bật quạt thông gió trong lúc thắp hương giúp khói hương lan tỏa vừa đủ, không bị ứ đọng.
Một thói quen khác là thắp hương dù nhà cửa đang bừa bộn, đồ đạc ngổn ngang, tâm trí cũng chưa kịp sắp xếp. Việc này tưởng như không liên quan, nhưng cảm giác rối bên ngoài thường kéo theo sự nặng nề bên trong.

Nhiều người lớn tuổi thường nhắc rằng, chỉ cần dọn gọn một góc nhỏ quanh bàn thờ, lau mặt bàn sạch sẽ là đã đủ tạo khác biệt. Không cần dọn cả nhà, chỉ cần đủ gọn để lòng người bớt vướng.
Cuối năm, nhiều người đứng trước bàn thờ với danh sách mong muốn dài: tiền bạc, công việc, gia đình, sức khỏe. Cầu xin không sai, nhưng khi mọi điều đều dồn vào một lần, nghi thức thắp hương dễ trở nên nặng áp lực. Theo quan niệm truyền thống, thắp hương cuối năm nên ưu tiên lời cảm ơn và xin phép khép lại năm cũ. Khi bớt kỳ vọng, bớt dồn nén, không gian thờ tự tự nhiên nhẹ hơn.
* Thông tin trong bài mang tính tham khảo chiêm nghiệm