5 năm mua vàng, tôi hối hận vì không biết điều này sớm hơn

Tôi mua vàng suốt 5 năm, đều đặn có, bốc đồng có, hào hứng có mà thất vọng cũng có. Ban đầu, tôi nghĩ rất đơn giản: Có tiền dư thì đổi sang vàng, cất đi, thế là yên tâm. Tôi không nghĩ quá nhiều, cũng không đặt ra chiến lược rõ ràng. Chỉ đến khi nhìn lại cả chặng đường đã qua, tôi mới nhận ra: Mua vàng không sai, nhưng cách tôi mua trong những năm đầu thì sai rất nhiều.

1. Mua vàng theo tâm lý đám đông, không có nguyên tắc riêng

Những lần mua vàng đầu tiên của tôi thường bắt nguồn từ một cảm giác rất quen thuộc: thấy ai đó xung quanh mua vàng, nghe họ kể “mua lúc này hợp lý lắm”, là tôi cũng thấy sốt ruột.

Tôi không có một lịch mua cố định, không xác định rõ mỗi tháng dành bao nhiêu cho việc tích sản. Có lúc tôi dồn một khoản tiền lớn để mua vàng chỉ vì sợ “bỏ lỡ”, để rồi sau đó phải vay mượn tiền trang trải cuộc sống. Nếu khi ấy tôi hiểu rằng tích sản cần kỷ luật và nhịp độ ổn định, thay vì chạy theo cảm xúc nhất thời, tôi đã tránh được nhiều quyết định thiếu cân nhắc.

2. Không tính đến chi phí ẩn khi mua và bán

Trong một thời gian dài, tôi chỉ quan tâm đến con số niêm yết mỗi ngày. Tôi so sánh giá vàng hôm nay với hôm qua, thấy tăng là mừng mà thấy giảm là lo, nhưng lại không để ý đến khoảng cách giữa giá mua vào và giá bán ra. Mãi đến khi cần tiền cho việc cá nhân và đem vàng đi bán, tôi mới thực sự “tỉnh”. Khoản chênh lệch ấy không hề nhỏ nếu mua vàng trang sức.

Lúc đó tôi mới hiểu rằng lợi ích từ vàng không đến ngay, và nếu không đủ kiên nhẫn, phần thiệt thường thuộc về người mua.

3. Dồn quá nhiều tiền mua vàng, tự làm khó mình

Có giai đoạn, tôi gần như coi vàng là nơi duy nhất để giữ tiền nhàn rỗi. Tiền tiết kiệm, tiền thưởng, thậm chí cả những khoản đáng lẽ nên để dự phòng, tôi cũng đổi sang vàng.

Khi mọi thứ diễn ra suôn sẻ, tôi thấy rất yên tâm. Nhưng chỉ cần phát sinh việc cần tiền gấp, tôi lập tức rơi vào thế khó. Bán vàng trong thế bị động khiến tôi nhận ra một bài học đắt giá: Mua vàng mà không duy trì quỹ dự phòng, chẳng khác nào tự đẩy bản thân vào thế mắc kẹt khi có việc phát sinh. Thế nên sau này, tôi luôn để vàng ở một tỷ trọng vừa phải, không để nó “nuốt trọn” toàn bộ nguồn lực tài chính.

4. Mua vàng mà không hiểu rõ mình đang mua vì mục đích gì

Thời gian đầu, tôi mua vàng khá cảm tính. Thấy tiệm quen, thấy mẫu dễ bán, là mua. Có lúc tôi chọn vàng trang sức vì nghĩ “vừa đeo được, vừa để dành được”. Nhưng khi cần bán lại, tôi mới thấy số tiền nhận về thấp hơn nhiều so với kỳ vọng.

Phần hao hụt đến từ những thứ mà lúc mua tôi không hề để ý. Chỉ sau vài lần như vậy, tôi mới bắt đầu phân biệt rõ ràng: mua để tích lũy thì phải khác với mua để sử dụng. Nếu xác định sai mục đích ngay từ đầu, việc cầm vàng lâu cũng chưa chắc đã mang lại cảm giác an tâm hay giá trị thực sự

5. Kỳ vọng vàng mang lại kết quả nhanh chóng

Sai lầm lớn nhất về mặt tâm lý của tôi là mong chờ vàng sẽ sớm cho thấy “thành quả”. Có những lúc tôi mở hộp vàng ra, nhìn rồi tự hỏi: “Giữ mấy năm như thế này có đáng không?”. Khi chưa đủ trải nghiệm, tôi dễ so sánh vàng với những lựa chọn khác và sinh ra chán nản. Nhưng sau nhiều năm, tôi mới hiểu: vàng không dành cho người hay nôn nóng. Nó phù hợp với những ai chấp nhận đi chậm, đi đều.

Khi thay đổi góc nhìn đó, tôi thấy nhẹ đầu hơn rất nhiều.

Sau 5 năm mua vàng, điều tôi tiếc nhất không phải là số tiền đã bỏ ra, mà là những bài học tôi lẽ ra có thể học sớm hơn. Nếu được quay lại, tôi vẫn sẽ mua vàng, nhưng với một tâm thế khác: có kế hoạch, có giới hạn, hiểu rõ mục đích và không đặt kỳ vọng thiếu thực tế. Khi đó, vàng không còn là áp lực, mà trở thành một phần yên ổn trong bức tranh tài chính dài hạn của tôi.