5 loại chi phí nên lập quỹ riêng nếu không muốn luôn bị động và rối khi có việc gấp

"Lúc con bệnh, tôi phải rút từ tiền học phí. Khi cần sửa xe, lại đụng vào tiền tiết kiệm. Mọi thứ cứ chồng chéo khiến tôi lúc nào cũng căng thẳng", chị Hạnh (37 tuổi, giáo viên tại Đà Nẵng) chia sẻ.

Sau một lần mất kiểm soát dòng tiền vì sự cố liên tiếp, chị bắt đầu tách riêng từng loại chi phí thành các quỹ tài chính nhỏ, giúp dễ kiểm soát và tránh bị động.

1. Quỹ khẩn cấp – để không hoảng loạn khi có biến

- Dành cho: Tai nạn, bệnh tật, thất nghiệp, chi phí phát sinh không lường trước

- Mức lý tưởng: 3–6 tháng chi phí sinh hoạt cơ bản (ví dụ: nếu mỗi tháng tiêu 10 triệu → quỹ nên có 30–60 triệu)

- Nơi để: Tài khoản ngân hàng riêng, không thẻ ATM, có thể gửi kỳ hạn ngắn

Tại sao nên lập riêng? Vì nếu để chung, bạn rất dễ “lấy nhầm” hoặc… tiêu mất mà không để ý.

2. Quỹ học tập – đầu tư dài hạn cho bản thân hoặc con cái

- Dành cho: Học phí con, các khóa học kỹ năng, bằng cấp

- Mức lý tưởng: 10–15% thu nhập

- Nơi để: Gửi tiết kiệm online có kỳ hạn hoặc tài khoản tiết kiệm tự động

Tại sao nên lập riêng? Vì đây là khoản đầu tư cho tương lai, không nên xâm phạm vào các chi tiêu ngắn hạn.

3. Quỹ sửa chữa / bảo trì – để đồ hư không làm sập cả ngân sách

- Dành cho: Sửa xe, điện lạnh, mái nhà, điện nước

- Mức lý tưởng: 5–7% thu nhập

- Nơi để: Ví điện tử hoặc tài khoản thanh toán phụ

Tại sao nên lập riêng? Vì đây là khoản "không xảy ra thường xuyên", nhưng hễ xảy ra là tốn tiền – nên có sẵn quỹ thì không phải xoay xở.

4. Quỹ sức khỏe – để chăm mình mà không đắn đo

- Dành cho: Khám tổng quát, nha khoa, thể dục, thực phẩm bổ sung

- Mức lý tưởng: 3–5% thu nhập

- Nơi để: Có thể gộp vào tài khoản tiêu dùng cá nhân, nhưng cần theo dõi riêng

Tại sao nên lập riêng? Vì sức khỏe không nên bị "xếp sau" các hóa đơn – nếu không ưu tiên, bạn sẽ luôn trì hoãn.

5. Quỹ bản thân – để tiêu mà không áy náy

- Dành cho: Mua sắm nhỏ, làm đẹp, du lịch, bạn bè

- Mức lý tưởng: 10–15% thu nhập (và không nên vượt quá)

- Nơi để: Tài khoản riêng không gộp với chi tiêu gia đình

Tại sao nên lập riêng? Vì phụ nữ có quyền chăm sóc mình, nhưng cần tiêu trong khuôn khổ để không cảm thấy tội lỗi hay thiếu kiểm soát.

Tóm gọn cách chia quỹ hiệu quả

Lời khuyên thực tế

Không cần lập 5 tài khoản ngân hàng khác nhau. Chỉ cần 1–2 tài khoản phụ, hoặc dùng ví điện tử có tính năng ghi chú và phân loại.

Quan trọng nhất là: tách tư duy, để mỗi khoản có “chỗ trú” riêng.

Mỗi đầu tháng: trích tự động theo tỷ lệ cố định vào từng quỹ – sau 6 tháng bạn sẽ thấy khác biệt rõ rệt.