Tan Dunci, một y tá tại Khoa Độc chất Lâm sàng của Bệnh viện Linkou Chang Gung Memorial (Hồng Kông, Trung Quốc), cho biết trong cuốn "Những điểm y tế không cường điệu" rằng việc vệ sinh và thay đũa là rất quan trọng. Ví dụ, đã có nhiều trường hợp ung thư gan ở Trung Quốc nơi mà cả gia đình đều bị ung thư gan. Nguyên nhân là do họ tiếp tục sử dụng những chiếc đũa đã bị mốc dẫn đến "độc tố tích tụ".
Cụ thể, năm 2013, 4 người trong một gia đình ở Trung Quốc lần lượt qua đời vì bệnh ung thư. Một cuộc điều tra của chuyên gia cho thấy việc gia đình này sử dụng lâu ngày các dụng cụ nhà bếp bị ẩm mốc đã dẫn đến sự phát triển của chất gây ung thư aflatoxin mà cơ thể con người đã hấp thụ lâu dài qua chế độ ăn uống. Chất gây ung thư theo thời gian tích tụ dần trong cơ thể, đạt đến một ngưỡng nào đó thì phát triển thành ung thư và dẫn đến cái chết của cả 4 thành viên trong gia đình này.
Tan Dunci sau đó cảnh báo nếu đũa có dấu hiệu “nứt” hoặc “lông” dễ phát hiện bằng mắt thường thì phải vứt bỏ và thay thế ngay vì đường nứt dễ bị bám bụi bẩn, nấm mốc.
Cô cũng chia sẻ cách làm sạch đũa đúng cách, nhấn mạnh rằng “hãy tự rửa đũa”, đặc biệt là đũa tre, vì đũa tre có các đường khắc dọc và ngang, phải được làm sạch từng cái một dọc theo các đường chạm khắc. Rửa cùng lúc cả một nắm đũa bằng cách chà xát thực chất là không thể làm sạch được.
Tan Dunci nhắc nhở bạn nên lựa chọn chất liệu đũa cẩn thận. Ví dụ, đĩa melamine thông thường không chịu nhiệt và dễ biến dạng, không thể nhúng vào nồi nước nóng hoặc súp sôi.
Tương tự như đũa, thớt gỗ cũng có nguy cơ xuất hiện các vết dao cứa/chặt vào sau khi sử dụng, nếu không vệ sinh kỹ, chính những vị trí này là nơi trú ẩn lý tưởng cho vi khuẩn nấm mốc hình thành và sản sinh độc tố aflatoxin.
Aflatoxin là chất độc phát triển sau nấm mốc, độc gấp 68 lần asen (thạch tín) và gấp 10 lần kali xyanua, cực kỳ có hại cho gan. Chỉ cần 1mg cũng đủ gây ung thư. Cơ quan Nghiên cứu Ung thư (IARC) thuộc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) xác định đây là chất gây ung thư cấp độ 1.
Ngoài đũa và thớt, theo Trung tâm An toàn Thực phẩm Hồng Kông (Trung Quốc), aflatoxin còn phổ biến hơn ở các vùng nhiệt đới, môi trường có độ ẩm và nhiệt độ cao, cùng với việc xử lý và bảo quản, thu hoạch cây trồng không đúng cách có thể khiến đậu phộng, ngô, ngũ cốc, gạo, hạt bông, hạt cây, một số loại gia vị và các loại cây trồng khác bị nhiễm aflatoxin.
Nguồn và ảnh: HK01