3 loại bát huỷ hoại sức khoẻ vì chứa "ổ độc tố"

Người xưa có câu "bệnh từ miệng mà vào" tưởng chỉ để nhắc nhở chuyện ăn uống nhưng thực tế còn đúng đến từng chi tiết nhỏ trong căn bếp. Không chỉ thực phẩm, ngay cả những món đồ dùng hàng ngày cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe, đặc biệt là chén bát. Dưới đây là 3 loại bát được yêu thích vì vẻ ngoài đẹp, lạ, sang nhưng rất độc, xứng đáng bị bỏ đi. 

1. Bát inox giá rẻ, chất lượng kém

Không thể phủ nhận, bát inox từng là ngôi sao trong căn bếp Việt nhờ độ bền, giá rẻ và khả năng chống vỡ tốt. Đặc biệt trong nhà có trẻ nhỏ, nhiều phụ huynh chọn inox vì dù có rơi rớt cũng chẳng sứt mẻ.

Thế nhưng, nhiều kết quả kiểm nghiệm gần đây cho thấy, hơn 60% các loại bát inox trôi nổi trên thị trường không hề đạt tiêu chuẩn an toàn thực phẩm. Những sản phẩm này thường không có ký hiệu 304 hoặc 316, đồng nghĩa với việc chúng không phải inox thực phẩm mà là hợp kim tái chế chứa nhiều kim loại nặng như Cr (Crom), Ni (Niken) hay Mn (Mangan).

Khi dùng, những kim loại này có thể thấm dần vào thức ăn, đặc biệt khi chứa món chua, mặn hoặc nóng. Dùng lâu ngày, chúng sẽ tích tụ trong gan, thận và gây tổn thương nội tạng. Chuyên gia y tế khuyến cáo, khi mua đồ inox, hãy kiểm tra rõ ký hiệu loại thép và tiêu chuẩn sản xuất, tuyệt đối tránh xa những chiếc bát không nhãn mác.

2. Bát sứ phủ men trôi nổi

Một trong những món đồ khiến nhiều người bất ngờ vì độ độc hại là bát sứ phủ men màu, đặc biệt là loại có hoa văn rực rỡ, giá vài chục nghìn một bộ. Vấn đề nằm ở lớp men màu phủ ngoài (gọi là men trên men). Khi gặp nhiệt, phần màu sắc này có thể giải phóng chì (Pb) và cadimi (Cd) - hai kim loại nặng cực độc, được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) liệt vào nhóm nguy cơ cao gây tổn thương thần kinh, gan và thậm chí là ung thư.

Ngược lại, những dòng sứ cao cấp, giá cao hơn, thường được sản xuất theo công nghệ men dưới men, tức là lớp hoa văn được nung bên dưới lớp men trong suốt giúp cách ly hoàn toàn với thực phẩm. Thế nên nếu bạn thích bát đẹp, hãy ưu tiên chọn loại men dưới men hoặc sứ trơn không hoa văn. Đôi khi, sự tối giản lại chính là lựa chọn tinh tế và an toàn nhất.

3. Bát gỗ rẻ tiền

Với xu hướng sống xanh, nhiều người chuyển sang bát gỗ, đĩa tre vì vừa đẹp vừa thân thiện môi trường. Tuy nhiên, vật liệu hữu cơ này lại có nhược điểm lớn: dễ ẩm mốc và sinh độc tố. Nếu để trong môi trường ẩm, bát gỗ rất dễ bị nhiễm nấm Aspergillus flavus, sinh ra aflatoxin - một trong những chất gây ung thư mạnh nhất từng được ghi nhận, chỉ 20mg đã đủ gây nguy hiểm cho người trưởng thành.

Ngay cả khi phơi khô, nếu bát đã xuất hiện vết nứt hoặc mốc đen thì nấm mốc đã thấm sâu vào thớ gỗ, gần như không thể làm sạch hoàn toàn. Lúc này, vứt đi là lựa chọn duy nhất an toàn.

Khi đã biết rõ những loại "bát độc" nên tránh, điều quan trọng hơn là chọn được loại bát an toàn và bền. 

Mẹo chọn bát an toàn chất lượng

Trong vô vàn chất liệu trên thị trường, bát sứ trắng cao cấp vẫn luôn được xem là lựa chọn lý tưởng nhất. Chúng được tráng men dưới men, nghĩa là hoa văn nằm ẩn bên trong lớp men trong suốt, vừa đảm bảo tính thẩm mỹ, vừa ngăn không cho chì hay kim loại nặng tiếp xúc với thức ăn. Khi cầm lên, bề mặt sứ loại tốt thường mịn, trơn, không gồ ghề hay có cảm giác dính tay, lại đảm bảo tính thẩm mỹ đẹp cùng thời gian. 

Bên cạnh đó, bát thủy tinh chịu nhiệt cũng là một lựa chọn đáng cân nhắc, đặc biệt với những ai yêu sự tinh giản, hiện đại. Thủy tinh borosilicate hoặc tempered glass không chứa kim loại, chịu được nhiệt độ cao, không ám mùi thực phẩm và an toàn tuyệt đối cho sức khỏe. Bạn có thể dùng chúng trong lò vi sóng, hâm nóng hoặc đựng món chua mà không lo phản ứng hóa học. 

Với những người vẫn yêu thích độ bền của inox thì phải chọn loại có khắc mã 304 hoặc 316. Inox 304 đã đủ tiêu chuẩn an toàn cho thực phẩm thường ngày, trong khi inox 316 cao cấp hơn, chống ăn mòn tốt và phù hợp với trẻ nhỏ hoặc người có hệ miễn dịch nhạy cảm. Dù rẻ đến đâu, tuyệt đối đừng chọn các loại inox "không tên" hay không ghi rõ tiêu chuẩn vì chỉ cần vài tháng sử dụng là lớp kim loại có thể bắt đầu rò rỉ ra đồ ăn.

Ngoài ra, những ai hướng tới phong cách sống xanh có thể thử bát làm từ tre ép, bã mía hay sợi lúa mạch. Chúng nhẹ, thân thiện với môi trường và không chứa hóa chất độc hại. Tuy nhiên, loại này không nên dùng cho thực phẩm quá nóng hay trong lò vi sóng vì khả năng chịu nhiệt còn hạn chế. 

Dù chọn loại bát nào, bạn vẫn nên nhớ vài nguyên tắc cơ bản để bảo vệ sức khỏe: 

- Không dùng bát trầy xước hay nứt vỡ, bởi đó là nơi vi khuẩn dễ ẩn náu.

- Tránh đựng đồ chua, mặn hoặc nóng lâu trong bát kim loại.

- Không dùng miếng sắt chà mạnh để rửa vì dễ làm mòn lớp bảo vệ của men sứ hoặc inox.

- Tốt nhất, mỗi gia đình nên thay mới bộ bát đĩa định kỳ 1 - 2 năm một lần, tùy tần suất sử dụng.

Nguồn: Aboluowang