Xu hướng của người trẻ hiện đại: Nhận chó mèo làm con nhưng quyết không sinh nở?

Chủ nghĩa tự do cá nhân là một tư tưởng quan trọng của thế kỷ 21, khi những người trẻ nhận thức được hơn về vai trò và quyền của bản thân trong thế giới này - tôi muốn nói một điều to tát như vậy chỉ để mọi người hiểu rằng, việc một người chọn sinh con (dù kết hôn hay không) hoặc nuôi thú cưng là quyền của riêng họ - chủ đề bài viết muốn bàn tới.

Nếu có gì đó lăn tăn thì chỉ là câu hỏi: Tại sao lại như vậy?

Trăn trở đó được gợi lên từ những người xung quanh khi không dưới một lần, ai đó chia sẻ rằng họ không muốn kết hôn hay sinh con mà chỉ muốn nuôi chó mèo, sống cuộc đời giản đơn không nhiều biến động.

Họ không muốn đăng lên Facebook vì đôi khi ở Việt Nam, đó vẫn là một định kiến mà chỉ thầm thì to nhỏ qua những câu chuyện bạn bè.

Theo một nghiên cứu từ công ty nghiên cứu thị trường hàng đầu thế giới GfK, 35% thế hệ Y có nuôi thú cưng so với con số 32% thế hệ X - lớp người đi trước như bố mẹ cô chú. Con số này dự đoán sẽ ngày càng tăng lên khi tại nhiều quốc gia, trào lưu độc thân đã thực sự trở thành một “vấn nạn”. Vậy tại sao nhiều bạn trẻ lại không muốn có con và chỉ muốn nuôi thú cưng như vậy?

Trò chuyện nhanh với một vài người, tôi tìm ra câu trả lời riêng cho mình.

Áp lực tài chính là lý do đầu tiên khiến nhiều người không muốn nuôi con, thay vào đó là chọn cho mình một chú chó hay chú mèo. Tại Mỹ, theo một báo cáo vào năm 2013 cho thấy, chi phí nuôi con tốn khoảng 13 nghìn USD cho tới 15 nghìn USD/năm - tùy thuộc vào độ tuổi của trẻ nhỏ. Con số này chắc chắn ít hơn rất nhiều khi nuôi thú cưng, dù trong những năm gần đây, các sản phẩm và dịch vụ dành cho vật nuôi cũng nhiều, kéo theo các khoản chi cũng nhiều hơn.

26 tuổi, cô bạn A của tôi có một công việc văn phòng hết sức bình thường với mức lương chưa đến chục triệu. Nhiều khi gặp nhau, cô chỉ đùa: “Tiền này chỉ đủ mua cát hay mua thức ăn cho mèo thôi, nghĩ gì tới việc nuôi con”. Và đúng như thế thật, cô chưa bao giờ nghĩ tới việc có con, chỉ nuôi bản thân và nuôi mèo thôi cũng hết lương hàng tháng.

Đã có quá nhiều câu chuyện về những người trẻ thế hệ Y cứ chưa đến ngày lĩnh lương đã cháy túi, sống trong cảnh vay nợ và khấp khởi chờ tới ngày cuối tháng để trả hết thẻ tín dụng. Họ nói chuyện với những người đồng nghiệp ở công ty, nghe các anh chị có con lẩm bẩm: “Đưa con đi viện khám tai mũi họng có một lúc đi tong hơn triệu” hay “tháng này tiền học thêm của con nhà anh cũng vài triệu, lo đâu cho xuể”. Nghĩ thế cô tần ngần:

“Bông và Bơ nhà mình chẳng bao giờ phải đi khám tai mũi họng, hoặc có khám chắc cũng rẻ”. Và như vậy, cô bạn tôi bớt được một khoản tiền đáng kể để lo cho bản thân.

Với nhiều người, hôn nhân là một đích đến của hạnh phúc nhưng số khác, nó là nơi bắt đầu của những cơn ác mộng. Dù được các bà mẹ vẽ ra cho một viễn cảnh thật đẹp về việc sinh con và ý nghĩa trọn vẹn của tình mẫu tử - nhiều người vẫn không thoát khỏi được nỗi ám ảnh về việc sinh và nuôi con: nỗi đau quặn thắt khi lên bàn mổ, trầm cảm sau sinh, những tháng ngày khổ sở vì trăm thứ việc đổ lên đầu… Hoặc họ sợ không đương đầu được với những áp lực gia đình, hoặc đơn giản là không muốn, họ quyết định không sinh con.

Không giống cô A, cô B có nhiều tiền hơn với công việc thu nhập tốt nhưng chính những tư tưởng tiến bộ, sợ cái quan niệm trọng nam khinh nữ của nhiều người khiến cô không muốn vướng vào cuộc sống gia đình và con cái. Là một người được trang bị với đủ các kiến thức chuyên môn để quản lý cả một phòng ban, cô lại không thấy mình có đủ kinh nghiệm hay sẵn sàng làm mẹ.

Ai cũng cảm thấy làm cha mẹ là một trong những trách nhiệm lớn lao nhất cuộc đời nhưng nhiều người còn chưa lo được cho cuộc đời mình, cả vật chất và tinh thần, thì làm sao dám nhận trách nhiệm to lớn kia?

Xã hội càng tôn vinh người mẹ bao nhiêu thì nhiều người càng cảm thấy áp lực bấy nhiêu: Họ chưa sẵn sàng cho trách nhiệm cao cả ấy, họ chưa thấy mình có thể làm bố mẹ để đúng với chuẩn mực "người mẹ" của xã hội. Và rồi đến một lúc, họ tặc lưỡi cho qua: "Thôi, giờ cũng già rồi, nuôi một chú mèo làm bầu bạn cũng được".

Cuộc sống với những cô gái hiện đại yêu tự do luôn là một trang sách mở và thế giới ngoài kia còn quá nhiều điều mới mẻ đang chờ họ khám phá. Họ không tưởng tượng được cảnh đi du lịch nhưng vẫn bồng theo con, balo toàn bỉm và cháo ăn liền, đi được vài bước thì con quấy khóc.

Những cô gái tuýp C như vậy thấy có một chú chó hay một chú mèo đơn giản hơn nhiều khi giá trị cuộc sống của họ không nằm ở những đứa trẻ mà ở sự tự do.

“Tao đã đi tới hơn 30 quốc gia trên thế giới rồi, phải đi được hết 50 năm trước tuổi 50 mới được”, một người chị tôi quen thỉnh thoảng vẫn hào hứng kể. Chị chỉ say sưa kể về những chuyến đi chứ chưa bao giờ nhắc về trẻ con. Đi cả tháng trời, chị chỉ cần nhờ cô hàng xóm ngày sang cho mèo ăn hai lần, một tuần thay cát một lần là đủ.

Nhiều người cảm thấy nuôi động vật là một sự tự do; bạn không thấy bực bội khi hôm nay sếp mắng và về nhà con lại quấy khóc; thay vào đó khi về nhà, chú chó ùa ra đón bạn, vẫy đuôi ngoe nguẩy.

Sự an ủi trong cuộc sống, những cử chỉ yêu thương từ chú mèo, chú chó là điều họ cần chứ không phải là tiếng khóc ré lên của con trẻ. Họ tự do dậy muộn mà không phải lo làm bữa sáng cho con, cho chú mèo ăn tối muộn một chút cũng không ai vùng vằng.

Không chỉ sợ những khó khăn trong việc làm cha mẹ, có con nhỏ khiến sự tự do của họ không còn nữa. Tiền bạc với những cô gái này không phải vấn đề, họ cũng có một người yêu lý tưởng sẵn sàng xây dựng gia đình, chỉ là "tự do" là điều họ thực sự mong muốn cho cuộc đời mình.

Tôi ủng hộ sự lựa chọn của mỗi người nhưng có một điều chắc chắn không thể đem ra so sánh, dù với bất cứ lý do nào ở trên: Nuôi chó mèo và nuôi dưỡng một đứa trẻ không bao giờ là giống nhau. Chúng ta nuôi chó vì chúng ta thích chó và lựa chọn sinh ra một đứa trẻ vì đó là điều quan trọng, ý nghĩa với cuộc đời chứ không phải nuôi chó để thay thế cho một đứa trẻ. Dù có gọi thú cưng của mình là “con” - đó sẽ không phải mối liên kết như chúng ta vẫn có với một đứa trẻ.

Tôi không nghĩ rằng ai đó có thể tặc lưỡi nói rằng: “Thôi không nuôi con thì nuôi chó mèo cho đỡ buồn”. Bạn chỉ coi chó mèo là một thứ cho đỡ buồn, còn nuôi con như một món hàng để lựa chọn, nếu không thích cái này thì cái kia. Là một người trẻ, dù chọn lựa nuôi thú cưng hay sinh con thì đều cần đến sự tôn trọng và một tình cảm thực sự. Không có gì là tạm bợ ở đây cả.

Nếu bạn vẫn yêu trẻ con nhưng sợ những vấn đề kể trên rồi quyết định nuôi thú cưng thay thế, sẽ có lúc bạn nhận ra rằng đó không phải điều mình mong muốn: cách yêu thương thú cưng không giống cách bạn ôm nựng đứa trẻ, lũ trẻ lớn lên không giống như cách chú mèo của bạn trưởng thành và cảm xúc chúng mang lại cũng không giống như cách con trẻ cười giòn tan sau mỗi cái ôm của bố mẹ. Nuôi thú cưng dạy bạn nhiều điều trong cuộc sống nhưng nuôi dưỡng một đứa trẻ thực sự là một kỳ quan.

Chúng ta vẫn có thể vừa có một hai thú cưng trong nhà và vẫn có một em bé kháu khỉnh. Vấn đề không phải nằm ở những lý do kia mà ở việc bạn có tìm được ai cùng san sẻ những vấn đề đó không hoặc bạn nhận ra việc cả hai đều quan trọng và bạn có thể làm mọi cách để vượt qua khó khăn cả vật chất và tinh thần.

Với bản thân, và tôi có niềm tin mãnh liệt rằng, có những chú thú cưng trong nhà và chơi cùng đám trẻ là điều tuyệt vời nhất không chỉ cho bạn, cho gia đình mà còn cho các con của mình.