Xem phim Sex Education, tôi và chồng ngừng la mắng con sau 2 năm căng thẳng bởi tôi biết: Thứ con cần thực sự là...

Hai năm qua, không khí trong nhà tôi nặng nề như một đám mây giông. Mọi chuyện bắt đầu khi con gái lớn của tôi, Linh (16 tuổi), bước vào giai đoạn dậy thì và trở nên khó bảo.

Chồng tôi, người luôn đề cao kỷ luật, thường xuyên sử dụng những lời lẽ nặng nề để "dạy dỗ" con. Anh mắng con "không biết điều," "vô ơn" khi Linh cãi lại, hoặc chỉ trích "não cá vàng" mỗi khi con mắc lỗi học tập. Còn tôi, tôi thường chọn cách im lặng hoặc đứng về phía con một cách yếu ớt, tạo ra sự chia rẽ rõ rệt trong gia đình.

Linh càng ngày càng né tránh cha mẹ. Con bé đóng sập cửa phòng, chỉ giao tiếp bằng những tiếng "Dạ", "Vâng" cụt lủn và ánh mắt đề phòng. Ngôi nhà của chúng tôi đã biến thành một chiến trường lạnh lẽo, nơi mà la mắng là ngôn ngữ duy nhất và sự kết nối hoàn toàn biến mất.

Tôi biết tình trạng này rất tệ, nhưng tôi và chồng đều cảm thấy bất lực. Chúng tôi không biết phải làm gì khác ngoài việc hét lên để mong con nghe lời.

Rồi tôi xem Sex Education. Bộ phim về những cô cậu học trò đang tìm kiếm câu trả lời về tình dục, giới tính và cả cảm xúc. Nhưng nhân vật khiến tôi giật mình lại là người lớn: Jean Milburn, mẹ của Otis.

Jean là một chuyên gia trị liệu tình dục nổi tiếng, nhưng bà lại gặp khó khăn trong việc giao tiếp với chính con trai mình. Mặc dù Jean không hoàn hảo, bà luôn thể hiện một nguyên tắc vàng: Không phán xét và tìm cách thấu hiểu cốt lõi vấn đề.

Tôi đặc biệt nhớ một cảnh khi Otis gặp rắc rối. Thay vì la mắng hay trừng phạt, Jean đã bình tĩnh và hỏi con: "Con đang cảm thấy thế nào? Điều gì đang thực sự xảy ra trong lòng con?".

Câu hỏi đó như một gáo nước lạnh tạt vào tôi. Suốt hai năm, tôi và chồng chưa bao giờ hỏi Linh một câu tương tự. Chúng tôi chỉ lo về kết quả mà quên mất nguyên nhân.

Tôi nhận ra, la mắng không phải là giáo dục, đó chỉ là hành vi trút bỏ sự bất lực và giận dữ của cha mẹ lên con cái. Thay vì giải quyết được vấn đề, việc la mắng vô tình gây ra những hậu quả sâu sắc hơn cho con trẻ. Nó gieo mầm sợ hãi và tự ti, khiến chúng dần tin rằng mình thực sự "hư đốn" hay "vô dụng" đúng như lời cha mẹ nói.

La mắng cũng làm mất đi sự kết nối quý giá, khiến con ngừng tâm sự vì luôn sợ bị phán xét hay trừng phạt. Cuối cùng, tệ hơn cả, chúng đang vô tình học theo bạo lực, học cách giải quyết mọi vấn đề bằng việc gào thét và hung hăng - một vòng luẩn quẩn độc hại sẽ lặp lại trong tương lai.

Tôi đã quyết định phải thay đổi. Tôi chia sẻ với chồng những đoạn phim về Jean và Otis. Ban đầu, anh còn hoài nghi, nhưng khi tôi phân tích sự giống nhau giữa anh và Hiệu trưởng Groff - người cha nghiêm khắc đã đẩy con trai Adam nổi loạn, chồng tôi đã phải suy ngẫm.

Chúng tôi đi đến một thỏa thuận: Ngừng la mắng và học cách trò chuyện như những người trưởng thành.

Chúng tôi thống nhất nguyên tắc: "Con cái không phải là kẻ có tội cần bị trừng phạt, mà là người đang cần được giúp đỡ để vượt qua rắc rối".

Thay vì nói: "Sao con chẳng làm được gì thế!?", chúng tôi học cách nói: "Bố mẹ biết con đang gặp khó khăn. Con có cần bố mẹ giúp con tìm giải pháp không?".

Thay vì nói: "Cấm chơi game!", chúng tôi học cách nói: "Bố mẹ muốn con tự kiểm soát thời gian. Chúng ta cùng ngồi xuống đặt ra quy tắc chung nhé".

Sự thay đổi không diễn ra trong một sớm một chiều, nhưng hiệu quả rõ rệt. Khi Linh không còn cảm thấy bị tấn công, con bé bắt đầu mở lòng. Con bé chủ động kể về áp lực học tập, về những mâu thuẫn ở trường, những điều mà nếu bị la mắng, con bé sẽ mãi mãi giấu kín.

Sex Education không chỉ dạy chúng tôi cách nói chuyện với con, mà còn dạy chúng tôi cách lắng nghe với sự tôn trọng. Lắng nghe mà không ngắt lời, lắng nghe mà không phán xét, lắng nghe chỉ để thấu hiểu.

Tôi nhận ra rằng, la mắng chỉ là một hình thức "giết chết" mối quan hệ. Khi chúng tôi ngừng la mắng, chúng tôi đã tái thiết lập được sự kết nối, đó là nguồn sống của một gia đình.

Nếu không có sự thay đổi này, chúng tôi đã đánh mất con gái mãi mãi vào sự im lặng và cô độc. Giáo dục con cái không phải là kiểm soát, mà là đồng hành, không phải là la mắng, mà là thấu hiểu. Và tôi biết ơn vì đã học được bài học đó trước khi quá muộn.