Có nhiều điều làm nên sức hấp dẫn của cuốn sách. Nhưng trên hết, đó là những khoảnh khắc đẹp mà tác giả bắt được, hoặc giản dị, đơn sơ hoặc lộng lẫy, huy hoàng, nhưng đều tràn đầy cảm hứng về cuộc sống châu Á.
Không phải ngẫu nhiên mà “Phương Đông lướt ngoài cửa sổ” được nhật báo Telegraph đánh giá là một trong 20 cuốn sách du ký hay nhất mọi thời đại. Đó là một cuộc hành trình sâu thẳm vào trong lòng phương Đông, để khám phá cả vẻ đẹp lẫn cái nhếch nhác cũng như cả niềm hạnh phúc lẫn nỗi u buồn.
Đây không phải là tác phẩm của một nhà văn chuyên nghiệp, bản thân tác giả Paul Theroux chỉ là người ham thích trải nghiệm và phiêu lưu. Chính sự ham thích đó đã thôi thúc ông thực hiện một chuyến đi bằng tàu hỏa khởi hành từ London, đi qua các nước Trung Đông, qua Ấn Độ, Đông Nam Á, tới nhật Nhật Bản và lên tàu Xuyên Siberia qua Nga trở về, ròng rã trong bốn tháng rưỡi.
Với nhiều người, việc ở lâu trên tàu như vậy có thể là thách thức thậm chí là đọa đày, nhưng với một người mê tàu như Theroux, đó lại là niềm hạnh phúc: “Tiếng còi tàu khiến người ta mê mẩn: tuyến xe lửa là một phiên chợ hấp dẫn khó cưỡng lại, lượn đi ngoằn ngoèo trên muôn nẻo đường... Nếu một đoàn tàu hỏa đủ lớn và thoải mái, thậm chí bạn chẳng cần tới điểm đến, một góc ghế ngồi là đủ và bạn có thể là một trong những hành khách luôn chuyển động, lướt đi trên đường ray, không bao giờ tới đích và cũng không cần phải đến.”
Những gì ông nhìn thấy, cảm nhận, trải nghiệm được ghi lại và dưới ngòi bút của ông, các vùng đất phương Đông hiện lên như những phiên chợ đầy hấp dẫn với vẻ tràn trề hương vị màu sắc, bí ẩn, lạ lùng không sao lý giải. Những chuyến tàu đưa ông qua khắp trời châu Á, cho ông những chất liệu sống động để vẽ nên từng mảnh ghép trên bức tranh phương Đông rộng lớn: Thổ Nhĩ Kỳ với nền văn hóa đặc sắc cùng ẩn ức về giới tính, Afganistan trong cơn bất ổn, Ấn Độ long lanh đền đài nhưng nghèo đói và hoang đường, Singapore ngăn nắp đến từng li, Thái Lan dậy mùi giải trí và tình dục, Nhật Bản tiện nghi nhưng con người dường như đã thành cỗ máy...
Ông cũng ghé đến Việt Nam, lên con tàu băng qua đèo Hải Vân, ngỡ ngàng nhận ra trong suốt cuộc hành trình trên tàu hỏa, đây là vùng đất của những cảnh tượng thiên nhiên thơ mộng nhất : “Chúng tôi đang đi trên viền một vùng vịnh màu xanh lá cây lung linh tươi sáng trong ánh nắng. Trên mảng biển nhấp nhô màu ngọc bích, những một vách đá nhô ra và cảnh tượng một thung lũng rộng lớn tới mức cùng một lúc chứa đựng được cả ánh mặt trời, khói, mưa và mây - những khối màu độc lập. Tôi không thể ngờ lại được gặp một cảnh đẹp như thế này...”.
Thêm nữa, không chỉ ngập tràn những hình ảnh thơ mộng và thú vị, “Phương Đông lướt ngoài cửa sổ” còn khiến độc giả ngạc nhiên trước những dòng văn thế hiện rõ nét khả năng quan sát sắc sảo và nhận định “đọc vị” về vùng đất hay quốc gia nào đó của tác giả, dù rằng thời gian ông dừng lại đó không nhiều, vài phút hay cùng làm là một tuần. Những điều đó cho thấy cả một đầu óc tinh tường lẫn bề dày tri thức của một người từng trải.
Điều làm nên sức cuốn hút của cuốn sách, thứ nữa phải kể đến khả năng khắc họa chân dung những bạn đồng hành của Paul trên chuyến tàu, những người có lẽ ông không bao giờ gặp lại lần thứ hai. Dựa trên những mảnh cuộc đời, những câu chuyện kể còn bỏ lửng, ông đã phác chân dung của họ với những nét sắc, đầy ám ảnh, từ đó có thể hình dung ra cả số phận của con người ấy, hay thậm chí số phận của cả một nhóm người, một dân tộc. Những chân dung cụ thể đã góp lại thành bức tranh lớn về đời sống hiện sinh của con người, về thân phận con người, về kiếp người.
Chuyến đi này cũng là một hành trình nội tâm, khám phá bản thân của tác giả. Theroux đã trải qua biết bao những cung bậc cảm xúc thậm chí là trái ngược. Có những hình ảnh khiến ông hạnh phúc, đê mê, nhưng cũng có những hình ảnh khiến ông nhói tim, chua chát, có những bạn đồng hành khiến ông căm ghét, có những sự việc khiến ông ngạc nhiên… Những điều này, nếu ông không lên đường, không dấn thân thật sự, thì có lẽ cả cuộc đời, ông cũng không có cơ hội nếm trải.
Đọc "Phương Đông lướt ngoài cửa sổ", châu Á hiện lên chân thực và sống động không ngờ. Người đọc tưởng có thể nghe được tiếng nói của những người dân bản ngữ, có thể nhìn tận mắt cuộc sống hằng ngày của họ, hay có thể chạm vào, ngửi thấy mùi cây cỏ, hoa lá những nơi tác giả đi qua. Đọc “Phương Đông lướt ngoài cửa sổ”, người nhàm chán, ưa cuộc sống bình lặng, yên ổn nhất cũng muốn bỏ lại mọi thứ, xách ba lô lên vai, nhảy lên một chuyến tàu bất kì và bắt đầu cuộc hành trình vô tận, để hưởng thụ, trải nghiệm những điều thú vị của thế giới bao la, rộng lớn.
Dành được không ít lời khen tặng của báo chí cũng như giới phê bình khó tính, chắc chắn, “Phương Đông lướt ngoài cửa sổ” sẽ tạo được ấn tượng lớn với độc giả Việt Nam, đặc biệt là các độc giả trẻ tuổi, thôi thúc họ bước chân vào những cuộc trải nghiệm, khám phá ở mọi miền đất nước.
Cuốn sách "
Phương Đông lướt ngoài cửa sổ" do Nhã Nam phát hành vào ngày 07/09/2012, bạn có thể
đặt sách online tại Solo.vn với mức giá rẻ hơn nhé!