Xe vi phạm để trong bãi giữ xe bị ngập nước dẫn đến hư hỏng liệu có được đền bù?

Mới đây, một tài khoản Facebook chia sẻ hình ảnh bãi trông giữ xe vi phạm bị ngập nước, kèm theo câu hỏi: “Xe vi phạm bị tạm giữ mà ngập nước hỏng hóc thì có được bồi thường không?” đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của dư luận.

Ngay bên dưới bài viết, nhiều người cũng bày tỏ băn khoăn tương tự: Nếu phương tiện hư hỏng trong thời gian bị tạm giữ, cơ quan nào sẽ chịu trách nhiệm và người dân có được bồi thường hay không?

Trước sự việc trên, luật sư Diệp Năng Bình – Trưởng Văn phòng Luật sư Tinh Thông Luật (Đoàn Luật sư TP HCM) cho hay, việc xác định trách nhiệm bồi thường cần căn cứ vào nhiều yếu tố pháp lý cụ thể.

Luật sư Diệp Năng Bình cho biết, theo quy định tại Điều 9 Nghị định 138/2021/NĐ-CP về bảo quản tang vật, phương tiện vi phạm hành chính bị tạm giữ, tịch thu. Theo đó, người lập biên bản tạm giữ; người ra quyết định tạm giữ, tịch thu; người quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ có trách nhiệm trực tiếp quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện bị tạm giữ, tịch thu, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ.

Trường hợp tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ bị mất, bán trái quy định, đánh tráo, hư hỏng, mất linh kiện, thay thế thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật và người ra quyết định tạm giữ, tịch thu về việc quản lý, bảo quản tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề bị tạm giữ.

Ngoài ra, trường hợp phương tiện giao thông vi phạm hành chính được giao cho tổ chức, cá nhân vi phạm giữ, bảo quản theo quy định tại Điều 14 và Điều 15 Nghị định này thì người có thẩm quyền tạm giữ phương tiện có trách nhiệm quản lý, bảo quản phương tiện giao thông vi phạm hành chính từ khi tạm giữ phương tiện cho đến khi giao phương tiện cho tổ chức, cá nhân vi phạm giữ, bảo quản. Như vậy, cơ quan chức năng và cá nhân được giao nhiệm vụ có trách nhiệm bảo quản tài sản bị tạm giữ trong tình trạng nguyên vẹn, bảo đảm các điều kiện an toàn để tránh mất mát, hư hỏng.

Trong trường hợp, nếu xảy ra hư hỏng (như do ngập nước) mà nguyên nhân xuất phát từ việc không thực hiện đầy đủ hoặc đúng trách nhiệm bảo quản theo quy định nêu trên (ví dụ: Bãi tạm giữ không đảm bảo chống ngập, không có biện pháp di dời khi có cảnh bảo lũ lụt…) thì họ phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Ngoài ra, theo khoản 2 Điều 584 Bộ luật Dân sự năm 2015, nếu cơ quan có thẩm quyền kết luận nguyên nhân khiến cho tang vật bị mất, hư hỏng do sự kiện bất khả kháng thì nơi ra quyết định tạm giữ, tịch thu tang vật nêu trên không phải chịu trách nhiệm bồi thường.

Quyền của người dân có tang vật bị tạm giữ bị hư hỏng

Trưởng VP Luật sư Tinh Thông Luật cho biết, căn cứ theo khoản 1 Điều 10 Nghị định 138/2021/NĐ-CP thì người dân có quyền khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh hành vi, quyết định trái pháp luật của người có thẩm quyền tạm giữ, tịch thu tang vật, phương tiện, giấy phép, chứng chỉ hành nghề theo quy định của pháp luật về khiếu nại và tố cáo.

Do đó, giả sử xe máy của người dân bị tạm giữ xảy ra tình trạng hư hỏng do bị ngập nước tại bãi giữ xe, nếu người dân phát hiện ra các hành vi không thực hiện đầy đủ hoặc đúng trách nhiệm bảo quản nêu trên của người có trách nhiệm bảo quản xe thì có thể khiếu nại, tố cáo theo quy định.

Để có căn cứ yêu cầu bồi thường thiệt hại trong trường hợp xe máy bị hư hỏng do vấn đề thiếu trách nhiệm của người bảo quản tang vật thì phải xác định được lỗi do bên bảo quản gây ra và xác định giá trị tài sản bị thiệt hại. Trường hợp hỏng hóc do lỗi của người bảo quản gây ra thì hai bên có thể tiến hành thỏa thuận về mức bồi thường thiệt hại. Nếu không thỏa thuận được về mức bồi thường thiệt hại thì người dân có thể khởi kiện ra Tòa án để giải quyết yêu cầu theo luật định.

Các thủ tục yêu cầu bồi thường

Theo luật sự Diệp Năng Bình, các thủ tục yêu cầu bồi thường gồm có 5 bước: 

Bước 1: Lập biên bản ghi nhận tình trạng xe

Khi đến nhận lại xe, người dân cần yêu cầu cơ quan chức năng lập biên bản ghi nhận tình trạng hư hỏng của xe do ngập nước (nếu có thể, nên chụp ảnh, quay video chi tiết hiện trạng hư hỏng ngay tại bãi tạm giữ). Trong biên bản bàn giao xe, cần ghi rõ tình trạng hư hỏng và ý kiến của mình về việc hư hỏng này.

Bước 2: Soạn đơn yêu cầu bồi thường

Theo đó, người dân cần làm đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại gửi đến thủ trưởng cơ quan đã ra quyết định tạm giữ phương tiện. Trong đơn, cần trình bày rõ: Thông tin cá nhân, thông tin xe bị tạm giữ (biển số, loại xe); thời gian, địa điểm tạm giữ; tình trạng hư hỏng của xe do ngập nước (kèm ảnh, video nếu có), mức độ thiệt hại ước tính (ví dụ: chi phí sửa chữa, chi phí giám định), căn cứ pháp lý yêu cầu bồi thường (Điều 126 Luật Xử lý vi phạm hành chính) và yêu cầu cụ thể (bồi thường chi phí sửa chữa, giám định...).

Bước 3: Thu thập chứng cứ thiệt hại

Sau khi nhận xe, người dân nên mang xe đến các cơ sở sửa chữa uy tín hoặc trung tâm giám định độc lập để đánh giá mức độ hư hỏng và chi phí sửa chữa. Lưu ý giữ lại các hóa đơn, chứng từ sửa chữa, biên bản giám định. Người dân có thể thu thập thêm về ảnh, video chụp tại bãi tạm giữ, biên bản giao nhận xe có ghi nhận tình trạng hư hỏng, các văn bản liên quan đến việc tạm giữ xe.

Bước 4: Giải quyết nội bộ

Cơ quan nhận được đơn yêu cầu bồi thường sẽ có trách nhiệm xem xét, giải quyết theo quy định. Họ có thể tổ chức đối thoại, xác minh để xác định nguyên nhân và mức độ thiệt hại.

Bước 5: Khởi kiện ra Tòa án (nếu không được giải quyết thỏa đáng)

Nếu yêu cầu bồi thường bồi thường thiệt hại của người dân không được giải quyết hoặc giải quyết không thỏa đáng, người dân có quyền khởi kiện vụ án dân sự về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng ra Tòa án nhân dân cấp có thẩm quyền.