Tẩy chay nhà xe chây ì, Tết sẽ... đi bộ!

TS Phạm Sanh - chuyên gia giao thông: Phải sòng phẳng với khách hàng

Lời kêu gọi của Bộ trưởng Đinh La Thăng thể hiện sự nhiệt tình của người làm giao thông nhưng áp vào thực tế thì khó khả thi. Tôi đi xe đò ít nhất 8 chuyến/tháng và thấy giá cả giữa các hãng chênh lệch không cao, từ 5.000-20.000 đồng/vé. Tùy chất lượng xe, chất lượng dịch vụ mà mỗi hãng có mức giá khác nhau.

Thực tế người tiêu dùng cần là chất lượng dịch vụ và tính kịp thời, nếu phải thêm vài chục ngàn đồng để được phục vụ tốt thì nhiều khách vẫn chọn dù hãng xe đó nằm trong danh sách không giảm giá cước. Tuy nhiên, tất cả người tiêu dùng đều mong muốn DN sòng phẳng với khách hàng. Việc giảm giá là thể hiện sự tri ân với khách hàng đã ủng hộ DN.

Đại diện hãng xe Bình Tâm (DN không giảm giá cước ở Bến xe Miền Đông): Giá vé bị chi phối nhiều yếu tố

Giá vé của chúng tôi hiện đã giảm so với trước và bắt đầu giảm từ tháng 1-2015 từ 390.000 đồng/vé (giường nằm) xuống còn 370.000 đồng, riêng ghế ngồi giảm từ 340.000 đồng còn 320.000 đồng/vé tuyến TP HCM - Quảng Ngãi.

Riêng đợt giá xăng dầu giảm mạnh từ ngày 27/1, hãng chúng tôi không giảm giá cước bởi mức giảm trên đã hợp lý. Các hãng xe đò có đặc thù là vào mùa thấp điểm thường giảm giá cước đến mức thấp nhất để lôi kéo khách, như giá vé xe Bình Tâm chỉ còn 300.000 đồng. Bù lại, đến đợt cao điểm, giá vé phải quay về mức cũ.

Cái khó hiện nay là ngoài xăng dầu, cơ cấu giá thành cước vận tải còn chịu nhiều yếu tố khác như lương công nhân - tăng khoảng 10% năm 2015, phí bến bãi - tăng 10%, phí bảo trì đường bộ… Chưa kể, giá thành còn tùy thuộc vào quy mô và chất lượng xe được DN đầu tư.

Giá cước vận tải bất trị

Cứ mỗi dịp Tết đến, chặng đường về quê luôn là nỗi ám ảnh khó quên của nhiều người. Mua vé mọi phương tiện vận tải đều khó khăn, có khi trắng đêm mòn mỏi vẫn không được. Còn giá vé thì năm nào cũng như năm nào, chỉ tăng chứ không giảm.

Tết năm nay lại đặc biệt hơn khi giá xăng dầu liên tục giảm mạnh, như dầu diesel đã giảm hơn 30%. Theo quy luật, giá xăng dầu giảm thì giá cước vận tải sẽ giảm do chi phí xăng dầu chiếm tỉ trọng không nhỏ trong giá thành của dịch vụ vận tải. Dù người dân mong mỏi nhưng nhiều hãng xe vẫn không giảm giá cước vận tải. Trớ trêu thay, nhiều DN còn tăng giá như trêu ngươi cơ quan chức năng. Đây lại là vấn đề đáng quan tâm về quản lý nhà nước đối với hoạt động kinh doanh.

Tẩy chay một sản phẩm là người tiêu dùng sử dụng sản phẩm của nhà cung cấp khác hoặc không sử dụng. Nhưng với sản phẩm dịch vụ vận tải vào dịp Tết, người tiêu dùng làm sao không sử dụng khi cầu là bắt buộc mà cung thì bé hơn nhiều, thậm chí xe bị “nhồi nhét” cũng phải đi? Nếu hành khách tẩy chay nhà xe vào dịp Tết thì chỉ còn cách... cuốc bộ về quê! Hơn nữa, kêu gọi tẩy chay DN được xem là “hành vi cản trở hoạt động kinh doanh hợp pháp của DN” nên đã vi phạm Luật Cạnh tranh năm 2014 - trong đó, điều 6 quy định các hành vi bị cấm đối với cơ quan quản lý nhà nước.

Cơ quan chức năng đang dựa vào Thông tư 152/2014/TTLT-BTC-BGTVT kiểm tra việc kê khai niêm yết. Mà việc rà soát văn bản kê khai giá, thực hiện theo quy định tại điều 16 Thông tư số 56/2014/TT-BTC là:

“Sau 3 lần giải trình nhưng tổ chức, cá nhân chưa đáp ứng yêu cầu, cơ quan tiếp nhận văn bản có văn bản yêu cầu tổ chức, cá nhân mua, bán hàng hóa, dịch vụ theo mức giá trước khi thực hiện kê khai giá”. Với biện pháp chế tài yếu ớt như vậy thì giá cước vận tải hành khách dịp Tết có lẽ là bất trị!

Vấn đề vận tải hành khách dịp Tết không mới và cũng chỉ căng thẳng chủ yếu ở TP HCM nhưng tại sao nhiều năm rồi cứ đến hẹn lại lên chứ chưa có chiến lược căn cơ lâu dài? Cơ quan chức năng sao không xem xét để có thể quy định về giá trong điều kiện gọi là “đặc biệt”? Sao không vận động hay quy định và tạo điều kiện cho các DN trong cùng KCN có phương tiện vận tải hoặc thuê để vận chuyển công nhân như vận tải công cộng? Điều quan trọng là mọi vấn đề chỉ có thể thay đổi khi có người biết nghĩ, biết làm và làm đúng luật.

Bùi Văn Trường (Giảng viên Trường ĐH Kinh tế TP HCM)