Từ ngày 1/5/2013,
Luật Phòng, chống tác hại thuốc lá chính thức có hiệu lực, trong đó quy định mọi hành vi bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá; hút thuốc lá trên các phương tiện giao thông công cộng... đều bị nghiêm cấm.
Dự thảo Nghị định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực y tế của luật Phòng, chống tác hại thuốc lá đang được Bộ Y tế đưa ra lấy ý kiến đã quy định: hành vi sử dụng, mua hoặc bán thuốc lá khi chưa đủ 18 tuổi sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng. Mức phạt dự kiến từ 500.000 đồng đến 2 triệu đồng áp dụng với một trong các hành vi bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi bán thuốc lá; không treo biển thông báo không bán thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi...
Rất nhiều học sinh tại Hà Nội hút thuốc lá, thuốc lào.
Tuy nhiên, sau ngày 1/5, theo ghi nhận của phóng viên, tình trạng học sinh hút thuốc lá trên địa bàn Hà Nội đang rất đáng báo động. Tại các quán nước xung quanh cổng trường, rất nhiều học sinh ngồi trò chuyện, uống nước, trên tay cầm điếu thuốc phì phèo. Không chỉ một học sinh hút mà cả nhóm năm đến bảy người đều ngang nhiên hút thuốc lá. Nhiều học sinh tỏ ra chuyên nghiệp trong việc hút thuốc, một số khác đang tập tành với điếu thuốc trên tay khi tan học.
Học sinh THCS hút thuốc lào rất chuyên nghiệp.
Khảo sát tại một quán bán đồ ăn vặt cạnh trường THCS Tô Hoàng (Hà Nội), nhóm ba học sinh nam ngồi uống nước và không quên gọi thêm gói thuốc lá để “phì phèo”. Chưa dừng lại ở đó, nhóm học sinh này còn thể hiện "khả năng chinh chiến" của mình bằng việc châm và hút thuốc lào một cách chuyên nghiệp, khiến những vị khách ngồi xung quanh phải tròn mắt ngạc nhiên.
Mặc áo đồng phục THCS, nhưng nam sinh này hút thuốc lào khiến các vị khách trong quán ngạc nhiên.
Các quán nước gần trường là nơi tụ tập của các nam sinh để hút thuốc lá.
Thoáng thấy chiếc khăn quàng đỏ giấu trong túi quần, vậy mà ba học sinh ngang nhiên hút từ thuốc lá đến thuốc lào. Bên cạnh đó là những câu chuyện về loại thuốc nào ngon, hút như thế nào, cách châm đóm… Sau khi “phê” với những khói thuốc lào phía ngoài cổng trường, ba học sinh nhanh tay thắt lại chiếc khăn quàng đỏ và đi vào trường một cách bình thản.
Khoác trên mình chiếc áo đồng phục, nhưng trên tay đã cầm điếu thuốc phì phèo.
Ra khỏi cổng trường, hai nam sinh châm nhanh điếu thuốc và thay phiên nhau hút.
Rất dễ để bắt gặp hình ảnh một nam sinh đang khoác trên mình chiếc áo đồng phục trường, nhưng lại vô tư cầm điếu thuốc lá trên tay. Giờ tan học của một trường cấp 3 trên đường Láng (Hà Nội), trên đường ra bãi gửi xe, nhóm học sinh châm nhanh điếu thuốc lá, chuyền tay nhau mỗi người hút một “khói” cho đỡ “cơn thèm”. Một số nam sinh khác lại tạt nhanh vào một quán nước ven đường, gọi ngay mấy điếu thuốc cùng nhau hút và tán dóc đủ thứ chuyện. Những hình ảnh như vậy vẫn diễn ra hằng ngày trong giới học đường ở Hà Nội hiện nay.
Cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi: Khó thực hiện?
Luật phòng chống tác hại thuốc lá quy định rõ: Nghiêm cấm người chưa đủ 18 tuổi sử dụng, mua, bán thuốc lá; sử dụng người chưa đủ 18 tuổi mua, bán thuốc lá; bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi. Tuy nhiên, để thực hiện quy định này vẫn đang là một bài toán khó.
Hình ảnh dễ bắt gặp tại khu vực gần trường học.
Luật cấm người dưới 18 tuổi hút thuốc lá.
Khó từ ý thức của những người dưới 18 tuổi, đặc biệt là đông đảo học sinh. “Lần đầu bạn bè rủ em hút thử một điếu cho biết, sau đó đi chơi lại hút thêm vài điếu, như thế quen dần nên giờ không bỏ được” một học sinh nói. Một số học sinh khác có suy nghĩ, việc hút thuốc như là một điều tất yếu để thể hiện bản thân, để "nâng cao sĩ diện", thể hiện sự nam tính của mình hoặc một cách ra oai thiếu suy nghĩ.
Các học sinh đều bị nhà trường, gia đình cấm hút thuốc lá, tuy nhiên nhiều học sinh vẫn giấu gia đình, giấu nhà trường để lén lút hút.
Dễ dàng mua thuốc lá trên vỉa hè.
Nhiều ý kiến cho rằng, việc cấm bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi sẽ khó khả thi. Theo ghi nhận của phóng viên, tại nhiều điểm bán thuốc lá, việc xác định độ tuổi dưới 18 để không bán thuốc là rất khó. Một chủ hàng bán thuốc trên phố Hai Bà Trưng cho rằng: "Không thể xác định được độ tuổi dưới 18 hay không, trừ khi người mua thuốc mặc áo đồng phục học sinh. Nhiều khi chỉ đoán tuổi, thấy chúng bé bé thì mình không bán thôi, còn lại có khách mua là phải bán hàng”.
“Không thể cứ khách hàng đến mua thuốc là mình hỏi tuổi rồi mới bán, như vậy khách sẽ bỏ đi, đâu có bán được hàng”, một chủ hàng lo ngại.