Võ Hạ Trâm: Tôi hát không chỉ cho bản thân mình mà còn cho tất cả người mẹ, những người mẹ Việt Nam anh hùng

Những tiết mục của Võ Hạ Trâm không chỉ phô diễn kỹ thuật thanh nhạc chuyên nghiệp, mà còn là sự kết hợp hoàn hảo giữa cảm xúc và nghệ thuật, đánh thức niềm tự hào dân tộc trong lòng hàng chục nghìn khán giả. Bằng giọng hát giàu nội lực, cô đã vượt qua ranh giới của thời gian, đưa những ca khúc đi cùng năm tháng đến gần hơn với thế hệ trẻ, khiến họ cảm nhận được sự hào hùng và thiêng liêng của lịch sử đất nước.

Lắng nghe Võ Hạ Trâm trải lòng về hành trình nghệ thuật gần 20 năm, về những trăn trở và niềm vui trên con đường đã chọn, chúng tôi hiểu đâu là nguồn cảm hứng đã nuôi dưỡng để cô cống hiến những sản phẩm đầy giá trị cho khán giả.

Đứng trước biển người kỷ lục hơn 50.000 khán giả tại Concert quốc gia Tổ Quốc Trong Tim, cảm xúc của chị như thế nào? Và từ góc độ của một nghệ sĩ, chị nhận thấy giới trẻ đang thể hiện lòng yêu nước theo cách nào, qua cả hai sự kiện lớn là Đại lễ 30/4 và chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Quốc khánh?

Tôi phải nói rằng mình rất may mắn khi được góp mặt trong những sự kiện mà mọi người luôn hướng trái tim về. Ngày 30/4 là lúc cả đất nước cùng hướng về chương trình, và tại concert Tổ Quốc Trong Tim, đứng trước 50.000 khán giả là một kỷ lục lần đầu tiên tôi được trải nghiệm.

Điều làm tôi vô cùng xúc động là các bạn trẻ ở đó đều hát theo tất cả các ca khúc trong chương trình. Một điều rất đặc biệt, khi những người trẻ hát theo từng lời của Mẹ Yêu Con hay Đất Nước Trọn Niềm Vui - những ca khúc được viết vào thời điểm các bạn còn chưa ra đời. Qua đó, chúng ta có thể thấy người trẻ đang tiếp cận dòng nhạc truyền thống cách mạng một cách rất hiện đại. Tôi cảm thấy rất vui vì âm nhạc của Tổ quốc luôn có sự đổi mới, như "rượu cũ bình mới", để tiếp cận khán giả trẻ. Mục đích là để mang đến cho người trẻ cảm xúc hào hùng của dân tộc và cảm nhận được tinh thần của những chiến sĩ năm xưa.

Bản thân tôi rất xúc động khi hát ca khúc Mẹ Yêu Con của nhạc sĩ Nguyễn Văn Tý. Trước đó, tôi đã nghe một cựu chiến binh chia sẻ rằng tất cả những người lính ra đi chỉ mong đất nước thống nhất thật nhanh để được trở về với mẹ. Khi ca khúc vang lên, ai cũng nghĩ về những điều thiêng liêng của những người mẹ Việt Nam anh hùng đã cống hiến những người con của mình cho Tổ quốc. 

Mọi người ở đó đều rơi nước mắt, và bản thân tôi cũng phải cố gắng nuốt cảm xúc để thể hiện trọn vẹn bài hát. Những khoảnh khắc đó cho tôi rất nhiều cảm xúc và động lực, giúp tôi tin tưởng vào sự lựa chọn trên con đường âm nhạc của mình. Tôi sẽ tiếp tục phấn đấu, lan tỏa và làm đúng vai trò, trách nhiệm của một nghệ sĩ trẻ, thế hệ kế thừa, để cùng với các bạn trẻ khác làm nên những điều tốt đẹp cho đất nước.

Để có một màn trình diễn hoàn hảo tại sự kiện trọng đại như thế, ngoài kỹ thuật thanh nhạc, chị còn chú trọng điều gì để giọng hát của mình có thể chạm đến trái tim của tất cả khán giả?

Yếu tố quan trọng nhất để chạm đến trái tim khán giả chính là hát bằng cả trái tim. Khi thể hiện ca khúc Mẹ Yêu Con, tôi đã tưởng tượng mình là người mẹ có con ra chiến trường, ví dụ như Moon và Milo. Tôi hát cho những đứa con của mình, và lúc đó, cảm xúc dâng trào một cách tự nhiên. Tôi may mắn đã được làm mẹ nên hiểu rõ tình yêu thương đó, vì vậy, tôi hát không chỉ cho bản thân mình mà còn cho tất cả những người mẹ ngoài kia, đặc biệt là những người mẹ Việt Nam anh hùng.

Trong màn trình diễn đó, tôi không nghĩ nhiều đến kỹ thuật. Tôi chỉ sử dụng cảm xúc chân thật nhất. Kỹ thuật thanh nhạc đã được tôi rèn như một phản xạ tự nhiên, nhưng chính việc đặt để từng cảm xúc, từng câu hát, từng sự chân thành và mộc mạc đã chạm đến trái tim khán giả. Tôi đã khóc cùng khán giả. Dù mọi người có thể không thấy giọt nước mắt đó, nhưng trái tim tôi đã thực sự xúc động khi chứng kiến 50.000 con người, đặc biệt là các bạn trẻ, cùng hát vang ca khúc Mẹ Yêu Con và cùng "ru con" với tôi. Nhiều bạn còn rất nhỏ, chưa có gia đình, chưa có con, nhưng họ cũng đã rơi nước mắt.

Thời gian qua, Võ Hạ Trâm đã ra mắt MV Nguyện Là Người Việt Nam vào đúng thời điểm đất nước đang hướng đến đại lễ kỷ niệm 80 năm Ngày Quốc khánh, đâu là cảm hứng để chị thực hiện dự án này?

Bạn hỏi và cũng đã có câu trả lời trong đó rồi. Đây là cách để Trâm hòa chung vào không khí hào hùng, tự hào của cả nước hướng đến Cách mạng tháng Tám và đại lễ 2/9, như một lời tri ân chân thành gửi tới Tổ quốc và dân tộc. Thứ hai, MV là món quà Trâm muốn gửi lời cảm ơn tới những khán giả đã luôn yêu thương và ủng hộ. Đặc biệt, sau concert quốc gia 30/4, Trâm nhận được rất nhiều tình cảm từ những khán giả ở phương xa, những người chưa biết đến mình nhưng đã bắt đầu quan tâm nhiều hơn. Đây là dịp để Trâm có thể dành tặng một sản phẩm âm nhạc ý nghĩa tới tất cả mọi người. Thứ ba, đây cũng là một món quà Trâm tự dành cho bản thân sau gần 20 năm theo đuổi dòng nhạc này. MV là một dấu mốc ý nghĩa đối với Trâm, và mọi thứ đều đến đúng lúc, đúng thời điểm và đủ duyên để cùng ê-kíp tạo nên Nguyện Là Người Việt Nam.

Dù chỉ có vỏn vẹn sáu tuần để hoàn thành dự án, nhưng rất may mắn khi sản phẩm ra mắt đã nhận được những tín hiệu tích cực. Khán giả đón nhận ca khúc, sử dụng rộng rãi và dành một tình cảm đặc biệt cho Nguyện Là Người Việt Nam. 

Là một giọng ca thực lực của Việt Nam, khi thể hiện một ca khúc mang tinh thần và cảm hứng lớn lao, chị cảm thấy mình có trách nhiệm thế nào để truyền tải đúng tinh thần bài hát đến khán giả?

Thực ra khi bắt đầu sự nghiệp ca hát chuyên nghiệp với dòng nhạc truyền thống cách mạng, tôi đã xác định hành trình của mình sẽ là chuyên chở những giá trị của dân tộc, của cội nguồn vào âm nhạc. Tôi may mắn được đi nhiều, nghe nhiều và gặp gỡ nhiều người đã làm nên những chiến công vẻ vang. Những cựu chiến binh đã kể cho tôi nghe những câu chuyện thực tế về một thời kỳ lịch sử. Tôi cảm nhận rằng sự hy sinh của ông cha, của những người chiến sĩ vô cùng thiêng liêng. Nhìn lại bản thân, tôi thấy mình đang được sống trong bầu trời hòa bình nhờ những anh hùng liệt sĩ. Chính điều đó đã đặt ra câu hỏi về trách nhiệm và vai trò của tôi.

Ngay từ những ngày đầu, tôi đã luôn nuôi dưỡng tình yêu nước và tinh thần làm nghề có trách nhiệm, luôn mong muốn đóng góp và lan tỏa những giá trị tích cực. Khi có thêm kinh nghiệm sống và chiều sâu trong việc xử lý tác phẩm, tôi có thể thể hiện ca khúc gần gũi hơn với khán giả và truyền tải những cảm xúc chân thật nhất. Từ sự hào hùng cho đến cảm xúc xúc động bi tráng, tất cả đều là thật, dựa trên những gì tôi đã học và trải qua. Khi hát bằng cảm xúc thật, khán giả sẽ cảm nhận được sự chân thành đó, để trái tim chạm đến trái tim.

Trong hành trình nghệ thuật của mình, chị đã chiêm nghiệm và nhận thấy sự khác biệt nào giữa việc theo đuổi dòng nhạc truyền thống cách mạng với dòng nhạc thị trường hiện nay?

Sự khác biệt rất rõ rệt. Thứ nhất là về dòng chảy của thời gian. Âm nhạc truyền thống cách mạng giống như một dòng sông, cứ thế trôi đi mãi. Có những lúc êm ả, có những lúc gợn sóng, nhưng nó luôn tồn tại cùng năm tháng. Cho đến bây giờ, khi chúng ta nghe lại những ca khúc như Mẹ Yêu Con hay Tổ Quốc Gọi Tên Mình, cảm xúc hào hùng, thiêng liêng vẫn đong đầy. Đó là điều mà dòng nhạc này luôn giữ được.

Còn âm nhạc thị trường thì lại thay đổi theo xu hướng, theo từng thời điểm, lúc này thịnh hành cái này, lúc khác lại thịnh hành cái kia. Đó là hai tính chất âm nhạc hoàn toàn khác nhau.

Đối với dòng nhạc truyền thống cách mạng, những ca khúc được viết trong hoàn cảnh chiến tranh khốc liệt, khắc họa rõ nét cảm xúc của người mẹ tiễn con ra trận, hay của người lính trở về chiến trường xưa. Khi được hát, được phân tích bài hát, tôi như được sống lại với thời kỳ đó. Tôi luôn tưởng tượng và vẽ ra cho mình những bức tranh về bối cảnh lịch sử, để mỗi câu hát đều chạm đến cảm xúc thật nhất. Và đó là những giá trị mà dòng nhạc này mang lại cho tôi, cũng như cho những người yêu mến nó.

Vào tháng 4 vừa qua, phiên bản ca khúc Viết Tiếp Câu Chuyện Hoà Bình do chị thể hiện đã nhận được nhiều sự yêu thích và so sánh với bản gốc của ca sĩ Nguyễn Duyên Quỳnh. Liệu hai chị đã có trao đổi hay chia sẻ gì về điều này chưa?

Đây là một câu chuyện đã được chia sẻ rất nhiều và là một kỷ niệm đẹp trong sự nghiệp âm nhạc của cả tôi lẫn Quỳnh. Quỳnh cũng đã có một ca khúc trở thành "hit" và được mọi người lan tỏa rộng rãi.

Tại thời điểm hiện tại, khi chúng ta đang sống trong một thế giới hòa bình và tươi đẹp, chúng ta nên hướng về tương lai thay vì nói về những gì đã qua. Cá nhân tôi đã thực hiện ca khúc Nguyện Là Người Việt Nam để cảm ơn khán giả và mang đến những giai điệu đẹp về Tổ quốc một lần nữa, sau đại lễ 30/4 vừa rồi. Đó là hành trình và sứ mệnh của những người nghệ sĩ như chúng tôi. Tôi tin rằng cả tôi và Quỳnh đều sẽ tiếp tục hành trình lan tỏa những ca khúc ý nghĩa về Tổ quốc.

Thể hiện những ca khúc bất hủ của nhạc Việt, đặc biệt là các bản hùng ca cách mạng, nghệ sĩ thường phải đối mặt với sự soi xét kỹ lưỡng từ khán giả. Chị đã làm thế nào để vừa giữ được sự thuyết phục đối với khán giả đại chúng, vừa truyền tải được tinh thần mới để tiếp cận người trẻ?

Có một nguyên tắc quan trọng khi thể hiện các ca khúc bất hủ: đó là sự tôn trọng khán giả. Chúng ta phải hát đúng lời, đúng nốt trước tiên, rồi sau đó mới đưa những sáng tạo riêng của mình vào. Những sáng tạo này cũng cần nằm trong một khuôn khổ nhất định, không nên đi quá xa so với tinh thần gốc của tác phẩm.

Với cách thể hiện của mình, tôi thường chia bài hát thành hai phần. Phần đầu, tôi tôn trọng tác giả bằng cách hát đúng lời, đúng nốt, đúng từng dấu ngắt nghỉ để khán giả có thể hình dung rõ nét tác phẩm gốc. Phần sau, tôi mới đặt cái "tôi" cá nhân vào, thể hiện sự sáng tạo riêng trong một giới hạn cho phép.

Sự sáng tạo của mỗi nghệ sĩ là khác nhau, và âm nhạc là cảm nhận. Khán giả cũng có gu thẩm mỹ riêng, nên việc có ý kiến không đồng nhất, thậm chí là tranh luận, là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, theo quan điểm của tôi, điều quan trọng nhất là tập trung vào việc truyền tải thông điệp chính xác, đúng tinh thần của một tác phẩm đã đi cùng năm tháng. Đó luôn là ưu tiên hàng đầu.

Với tư cách là một nghệ sĩ, chị hẳn đã quen với việc đối mặt những ý kiến trái chiều trên mạng xã hội. Vậy chị đã tâm niệm điều gì để giữ vững quan điểm làm nghề và không bị cuốn theo những luồng dư luận đó?

Tôi thì luôn tập trung vào công việc của mình. Công việc của tôi là tạo ra những sản phẩm mang lại giá trị cho đất nước và cho mọi người. Tôi chỉ chuyên tâm vào chuyên môn, còn những gì diễn ra trên mạng xã hội, thực ra với cá tính của tôi, tôi cũng không để trong lòng quá nhiều. Thay vào đó, tôi giữ năng lượng để thực hiện những điều ý nghĩa hơn.

Trong suốt 20 năm sự nghiệp, chị đã tạo dấu ấn với cả nhạc trẻ lẫn những xu hướng trên mạng xã hội, điển hình như trào lưu biến hình với nhạc Ấn Độ. Chị có mong muốn tiếp tục tạo ra những xu hướng tương tự trong tương lai không?

Hiện tại, ca khúc Nguyện Là Người Việt Nam đã có những thử thách nhảy (dance challenge), trào lưu biến hình và cả các phiên bản karaoke tone nam, tone nữ để mọi người cùng hòa theo. Nếu bạn theo dõi trên TikTok và các phương tiện truyền thông, bạn sẽ thấy mọi người, đặc biệt là các bạn trẻ, chia sẻ và tham gia vào những thử thách này rất nhiều. Đây là điều Trâm cảm thấy vô cùng vui mừng, vì Nguyện Là Người Việt Nam vừa ra mắt đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình từ đông đảo khán giả. Đây không chỉ là tín hiệu đáng mừng cho cá nhân Trâm, mà còn cho cả những ca sĩ và những bạn trẻ đang hướng tới các ca khúc mang thông điệp, mang hơi thở của đất nước và cội nguồn.

Khi đã lập gia đình và có con, chị đã cân bằng cuộc sống riêng tư và công việc của một người nghệ sĩ, một người của công chúng như thế nào?

Việc cân bằng này thực sự không đơn giản, đòi hỏi tôi phải đưa ra những lựa chọn. Khi đã là một người phụ nữ của gia đình và rất yêu thương gia đình, tôi luôn ưu tiên tìm kiếm những công việc phù hợp về mặt thời gian, những show diễn không quá dài, không quá xa để tôi không phải rời xa con quá lâu.

Để làm được điều đó, tôi cần sự hỗ trợ rất lớn từ gia đình, từ bà ngoại và các vú em để chăm sóc con khi tôi vắng nhà. May mắn là hiện tại, tôi vẫn chu toàn được cả hai khía cạnh công việc và gia đình, và gia đình tôi đang rất hạnh phúc.

Việc kết hôn với ông xã người Ấn Độ, một đất nước có bề dày văn hóa, đã mang đến cho chị những góc nhìn mới nào trong việc thể hiện âm nhạc và cảm nhận sự giao thoa giữa hai nền văn hóa Việt Nam - Ấn Độ?

Tôi và ông xã chia sẻ với nhau rất nhiều câu chuyện về văn hóa và lịch sử. Tôi kể cho anh ấy nghe về lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam, về Hai Bà Trưng và nhiều trận đánh lịch sử khác. Ngược lại, ông xã cũng giới thiệu cho tôi qua những bộ phim Ấn Độ về lịch sử và các vị tướng lỗi lạc của họ. Tôi cảm thấy rất thú vị, vì mình được học về một nền văn hóa có bề dày lịch sử đậm nét. Anh ấy cũng hiểu thêm về văn hóa và những vị tướng của Việt Nam. Đây là một cách trao đổi văn hóa rất gần gũi. Nó mang lại cho tôi thêm những chất liệu sống, giúp tâm hồn tôi có chiều sâu hơn, suy nghĩ rộng và sâu sắc hơn. Từ đó, tôi có thể áp dụng vào âm nhạc của mình.

Như chị đã từng chia sẻ, ông xã không chỉ là chỗ dựa tinh thần mà còn hỗ trợ chị về mặt tài chính cho các sản phẩm âm nhạc. Vậy chị thường thuyết phục ông xã đầu tư cho các dự án của mình như thế nào?

Ông xã là người luôn sẵn lòng hỗ trợ tôi trong mọi hoàn cảnh. Các dự án âm nhạc đòi hỏi kinh phí lớn, và một mình tôi thì không đủ sức. May mắn là ông xã luôn có một tâm niệm: "vợ mình hạnh phúc thì mình cũng hạnh phúc," nên anh ấy luôn thấu hiểu và ủng hộ niềm đam mê của tôi. Vì tôi cũng đang thực hiện một dự án âm nhạc liên quan đến văn hóa của anh ấy, nên anh đã hỗ trợ hết mình, không chỉ về vật chất mà còn cả thời gian và tâm sức. Dù rất bận, anh ấy vẫn cố gắng sắp xếp mọi việc để chu toàn cho tôi.

Với dự án Nguyện Là Người Việt Nam, anh ấy cũng ngỏ lời đầu tư để san sẻ chi phí, nhưng tôi đã từ chối. Đây là một dự án tâm huyết mà tôi muốn dành cho Tổ quốc và đất nước thân yêu của mình, nên tôi muốn được thực hiện bằng chính sức lực của bản thân. Dù vậy, tôi vẫn muốn gửi lời cảm ơn ông xã vì đã luôn tinh tế và thấu hiểu tôi.

Với niềm đam mê và kinh nghiệm của một người nghệ sĩ, chị có định hướng cho hai con theo con đường âm nhạc không?

Tôi không có ý định hướng các con theo con đường âm nhạc. Tôi tin rằng âm nhạc cần có năng khiếu bẩm sinh, không phải cứ cha mẹ làm nghệ thuật thì con cái cũng sẽ theo được. Vì vậy, tôi sẽ chỉ theo dõi và quan sát các con. Nếu các con thực sự yêu thích, có đam mê và khả năng, tôi sẽ đầu tư và hỗ trợ các con hết mình.

Cám ơn chị về những chia sẻ!