Thứ từng bị coi là phế phẩm bỏ đi nay trở thành nguồn ngoại tệ lớn khó tin, cháy hàng

Bã mía trước kia được xem là phế thải, người nông dân thường phải vứt bỏ. Thậm chí, nhiều nhà máy còn phải tốn chi phí để xử lý.

Tuy nhiên, hiện nay, một số doanh nghiệp đã biết tận dụng nguồn nguyên liệu này, biến phế phẩm thành sản phẩm có giá trị xuất khẩu, đem lại nguồn ngoại tệ lớn cho nền kinh tế.

Theo số liệu xuất khẩu bã mía từ Volza, Việt Nam hiện có tổng cộng 156 nhà cung cấp bã mía, xuất khẩu đến 177 khách hàng trên toàn cầu.

Trong giai đoạn từ tháng 11/2023 đến tháng 10/2024, có 61 nhà cung cấp đang hoạt động. Trong đó, Công ty Cổ phần Paishing Việt Nam dẫn đầu với 18% thị phần, tương ứng với 45 lô hàng xuất khẩu. Tiếp theo là Công ty TNHH Kim Nghĩa với 16% (38 lô hàng)...

Nhiều doanh nghiệp cho biết, sản lượng bã mía hiện không đủ đáp ứng nhu cầu của khách hàng. Do bã mía phụ thuộc vào mùa vụ, trong khi nhu cầu của thị trường là rất lớn.

Khách hàng chốt đơn bã mía của Việt Nam chủ yếu là Nhật Bản và một phần xuất sang Hàn Quốc. Thị trường Nhật Bản nổi tiếng khắt khe, chỉ chấp nhận bã mía lên men tự nhiên, không sử dụng hóa chất, với thời gian lên men kéo dài đến 12 tháng.

Bã mía được dùng làm gì?
Bã được các nước thu mua để làm thức ăn gia súc. Bã mía lên men tự nhiên được dùng làm thức ăn bổ sung cho bò sữa và bò thịt.

Theo một doanh nghiệp chuyên xuất khẩu bã mía, các đối tác Nhật Bản nuôi bò rất ưa chuộng loại bã mía lên men tự nhiên của Việt Nam. Loại bã mía này hỗ trợ tiêu hóa, cung cấp chất xơ, giúp cải thiện sức khỏe vật nuôi.

Một tấn bã mía lên men có thể được bán với giá lên tới 200 USD. Còn bã mía dạng viên nén có giá dao động từ 120 đến 250 USD/tấn tùy loại.

Được biết, nhu cầu nhập khẩu thức ăn cho bò sữa và bò thịt của Nhật Bản mỗi năm lên tới trên 10 tỷ USD, trong khi Việt Nam mới chỉ chiếm chưa đến 1% thị phần này. Nếu biết tận dụng phế phẩm nông nghiệp để chế biến thức ăn chăn nuôi, Việt Nam hoàn toàn có thể thu về hàng tỷ USD.

Bã mía còn được dùng làm nguyên liệu sản xuất ván ép, bột giấy... Bã mía không lên men được nghiền bột, ép thành khối làm giá thể trồng nấm, xuất khẩu sang Hàn Quốc.

Ngoài ra, bã mía còn được tận dụng để sản xuất bao bì sinh học, hộp đựng thực phẩm – góp phần giảm thiểu rác thải nhựa và bảo vệ môi trường.

Việc bã mía một loại phế phẩm từng bị vứt bỏ – nay trở thành mặt hàng xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế cao cho thấy tiềm năng lớn từ các phụ phẩm nông nghiệp nếu được khai thác đúng cách. Trong bối cảnh Việt Nam đang thúc đẩy kinh tế tuần hoàn và phát triển nông nghiệp bền vững, mô hình tận dụng bã mía để sản xuất thức ăn chăn nuôi, vật liệu sinh học hay giá thể nông nghiệp không chỉ giúp giảm thiểu lãng phí mà còn mở ra cơ hội thu ngoại tệ hàng tỷ USD. Đây là hướng đi giàu tiềm năng cần được nhân rộng và hỗ trợ chính sách để phát triển mạnh mẽ hơn trong thời gian tới.