Bí kíp “cứu” dữ liệu xóa nhầm

Trước khi tìm hiểu cụ thể các cách để phục hồi dữ liệu bằng phần mềm, chúng ta cần lưu ý một điểm, không phải hệ thống nào cũng có thể thực hiện được tác vụ này.

Cụ thể, nếu bạn xóa bỏ một tệp trên ổ đĩa cứng truyền thống (HDD), dữ liệu sẽ không bị xóa hoàn toàn ra khỏi bộ nhớ ngay lập tức. Bạn vẫn có thể nhanh chóng quét máy tính và khôi phục những phần dữ liệu còn lại nếu chúng chưa bị ghi đè lên.

Khác với loại ổ HDD truyền thống, phục hồi dữ liệu trên ổ SSD là điều gần như không thể.

Tuy nhiên, đối với ổ đĩa thể rắn (SSD), sau khi thực hiện thao tác xóa, dữ liệu sẽ ngay lập tức bị dọn sạch thông qua lệnh TRIM đặc biệt của loại ổ đĩa này để có thể ghi dữ liệu nhanh hơn trong tương lai. Các ổ đĩa SSD cũ hoặc các hệ điều hành cũ như Windows Vista không hỗ trợ TRIM, thế nhưng, hầu hết các loại ổ SSD hiện nay và các hệ điều hành như Windows 7 và Windows 8 đều hỗ trợ loại lệnh này.

1. Cách an toàn nhất để phục hồi một tệp tin đã bị xóa

Nếu bạn vừa nhỡ tay xóa bỏ một tệp tin quan trọng và bạn vẫn đang sử dụng máy tính, cách tốt nhất để xử lý lúc này là tắt máy ngay lập tức. Nếu bạn tiếp tục sử dụng máy, kể cả chỉ để cài một phần mềm phục hồi dữ liệu, rất có thể một phần mềm nào đó đang chạy sẽ tiến hành ghi dữ liệu đè lên phần dữ liệu của tệp tin đã xóa.

LiveCD là đĩa có chứa các ứng dụng quan trọng với khả năng boot trực tiếp vào hệ thống mà không cần cài đặt.

Sau khi tắt máy, bạn nên khởi động từ đĩa LiveCD hoặc USB có chứa trình phục hồi tệp tin. Bạn cũng có thể tháo rời hoàn toàn bộ nhớ ra và gắn và một máy tính khác với vai trò ổ cứng thứ cấp. Tất cả những điều chúng ta nhắc đến ở đây đều nhằm mục đích tránh việc ghi đè dữ liệu lên đĩa. Bước tiếp theo, hãy sử dụng phần mềm phục hồi tệp tin và quét máy. Nếu bạn mới chỉ vừa mới xóa tệp tin thôi và chưa có nhiều dữ liệu ghi lên đĩa cứng, nhiều khả năng bạn sẽ phục hồi được nó.

2. Cách nhanh hơn nhưng mạo hiểm hơn để phục hồi một tệp tin bị xóa

Cách phục hồi tệp tin sắp được giới thiệu sau đây tuy nhanh hơn nhưng cũng ẩn chứa khá nhiều rủi ro. Theo đó, sau khi xóa nhầm tệp tin, hãy tải về và cài đặt một phần mềm hỗ trợ phục hồi dữ liệu như Recuva. Sử dụng ứng dụng này để quét và phục hồi tệp tin nếu bạn may mắn tìm thấy chúng.

Nếu bạn may mắn, phương pháp này sẽ tiết kiệm được kha khá thời gian.

Cách này mạo hiểm hơn bởi khi bạn cài Recuva, rất có thể bạn đã ghi đè dữ liệu của ứng dụng này vào vùng dữ liệu tệp tin xóa nhầm. Cũng không ngoại trừ khả năng khi máy tính vận hành các chương trình hoặc các tác vụ khác cũng có thể ghi rất nhiều thông tin lên đĩa cứng. Từ đây, cơ hội bạn phục hồi thành công tệp tin sẽ giảm đi khá nhiều.

3. Phục hồi dữ liệu chuyên nghiệp

Lựa chọn cuối cùng đó là hãy mang ổ cứng ra một “bệnh viện” máy tính gần nhất.

Nếu những dữ liệu vừa mất là cực kì quan trọng và bạn đã thử một trong hai cách giới thiệu bên trên nhưng vẫn không hiệu quả, đã đến lúc tìm đến một dịch vụ phục hồi dữ liệu chuyên nghiệp. Tất nhiên, hãy nhớ tắt máy hoàn toàn càng nhanh càng tốt, máy càng vận hành lâu, bạn càng có ít cơ hội phục hồi được dữ liệu. Cũng nên lưu ý rằng các dịch vụ này thường khá đắt đỏ và họ cũng không thể đảm bảo việc có cứu được dữ liệu hay không.

Để kết lại, nếu bạn thường xuyên có thói quen dọn dẹp máy tính, để tránh nguy cơ vô tình xóa nhầm dữ liệu quan trọng, hãy tạo cho mình thói quen backup hệ thống thường xuyên. Chúc các bạn thành công!