Thủ đô xanh châu Âu 2025: 94% dân số sống cách công viên không quá 300m

Ngày 3/4, thành phố Vilnius (Lithuania) được vinh danh là Thủ đô xanh châu Âu năm 2025, ghi nhận những bước tiến nổi bật trong phát triển bền vững, hành động vì khí hậu và xây dựng đô thị thông minh.

Sống cách công viên không quá 300 mét

Sáng kiến "Green Wave" giúp Vilnius trồng hơn 68.000 cây xanh và bụi rậm, với 94% dân cư sống cách công viên hoặc không gian tự nhiên không quá 300 mét. Các khu bảo tồn thiên nhiên (Natura 2000) của thành phố cũng tăng gấp đôi trong thập kỷ qua.

Về giao thông xanh, Vilnius triển khai Kế hoạch Di chuyển Đô thị Bền vững SUMP 2030, xây mới hơn 100km đường dành cho xe đạp từ năm 2016 và đặt mục tiêu chuyển đổi sang xe buýt điện và hydro vào năm 2026.

Ngoài ra, nhờ nhà máy nhiệt điện sinh khối, từ năm 2024, 83% hệ thống sưởi ấm khu dân cư của Vilnius sử dụng năng lượng tái tạo – với mục tiêu đạt 100% vào năm 2030.

Tuy nhiên, Vilnius cũng đối mặt với nhiều thách thức, như ô nhiễm không khí từ việc đốt củi ở khu dân cư cũ, ô nhiễm công nghiệp, và hạn chế từ quy hoạch đô thị thời Liên Xô. Một số dự án bền vững cũng gặp phải sự phản đối từ cộng đồng, buộc thành phố phải thúc đẩy sự tham gia của người dân vào các quyết định môi trường.

Đường đi bộ chiếm hơn 60% diện tích đô thị

Với danh hiệu Thủ đô xanh, Vilnius đang trở thành điểm đến lý tưởng cho du khách yêu thích du lịch bền vững, với các kết nối đường sắt từ Warsaw, Riga và Tallinn, hệ thống nhà hàng ưu tiên thực phẩm hữu cơ, khách sạn thân thiện môi trường và mạng lưới đường mòn đi bộ dài 100km bao phủ hơn 61% diện tích thành phố.

Vilnius đặt mục tiêu đạt trung hòa carbon vào năm 2030 và loại bỏ hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch vào năm 2050. Thành phố sẽ theo dõi chặt chẽ chất lượng không khí, chỉ số đa dạng sinh học và mở rộng mảng xanh.

Song song, Vilnius cũng tái phát triển các khu công nghiệp cũ thành cộng đồng bền vững, đầu tư mạnh vào năng lượng tái tạo như điện mặt trời, khí sinh học và nâng cao hiệu quả năng lượng, đồng thời tích cực kêu gọi sự tham gia của người dân trong các quyết sách môi trường.

"Vilnius không chỉ coi đây là một danh hiệu – mà là bàn đạp cho những tham vọng lớn hơn ," ông Anton Nikitin, Giám đốc phát triển bền vững của thành phố, khẳng định. Với chính sách tiên phong, sự tham gia tích cực của cộng đồng và định hướng đổi mới, Vilnius đang chứng minh rằng tăng trưởng kinh tế và bảo vệ môi trường hoàn toàn có thể song hành.

Vilnius, thủ đô của Lithuania, là một trong những thành phố cổ kính khu vực Baltic, với dân số khoảng 569.700 người. Tọa lạc ở phía đông nam Lithuania, Vilnius nằm gần ngã ba biên giới với Belarus và Ba Lan, đóng vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa và giáo dục của cả nước.

Vilnius nổi bật với sự kết hợp hài hòa giữa di sản lịch sử phong phú và nhịp sống hiện đại. Thành phố phát triển mạnh trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, dịch vụ tài chính, giáo dục và du lịch bền vững. Vilnius cũng là một trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của khu vực Baltic, với nhiều vườn ươm doanh nghiệp và các dự án đổi mới xanh.

Về du lịch, Vilnius nổi tiếng với khu Phố Cổ – một trong những khu phố cổ lớn nhất và đẹp nhất châu Âu, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới. Những địa danh nổi bật khác gồm có Lâu đài Gediminas, Nhà thờ Chính tòa Vilnius, Cổng Bình minh (Gate of Dawn) và khu nghệ thuật tự do Užupis – nơi được ví như một “cộng hòa nghệ sĩ” giữa lòng thủ đô. Không gian xanh như Công viên Vingis hay những khu rừng xung quanh thành phố cũng góp phần tạo nên hình ảnh Vilnius – một đô thị hiện đại nhưng gần gũi thiên nhiên.