Thấy "thủy quái" bất động trên bãi cát, chuyên gia nói: Đây là loài vật cực hiếm, thế giới mới gặp 7 lần

"Thủy quái" bất ngờ xuất hiện

Theo AP News, tháng 7 vừa qua, người dân sống tại một vùng ven biển New Zealand bất ngờ phát hiện xác một con "thủy quái" khổng lồ trôi dạt vào bờ. Với thân hình dài, màu sắc xám đen, hàm răng lạ, sinh vật ngay lập tức khiến nhiều người liên tưởng tới "quái vật biển sâu" trong truyền thuyết. Hình ảnh lan truyền nhanh chóng trên mạng xã hội, kèm theo vô số đồn đoán: có người cho rằng đây là một loài cá bí ẩn chưa từng biết tới, người khác lại ví nó giống "Nessie của Thái Bình Dương".

Tuy nhiên, chỉ sau ít ngày, giới khoa học đã chính thức lên tiếng. Nhóm chuyên gia từ Bảo tàng Te Papa Tongarewa và Bộ Bảo tồn New Zealand xác nhận sinh vật này chính là cá voi răng thuổng, loài cá voi hiếm nhất hành tinh, đến nay mới chỉ có bảy cá thể từng được ghi nhận.

Loài động vật quý hiếm giữa đời thực

Theo hãng tin AP, cá voi răng thuổng lần đầu được biết đến vào năm 1872, khi một phần hộp sọ được phát hiện ở quần đảo Pitcairn thuộc Vương quốc Anh. Trong hơn một thế kỷ sau đó, loài này gần như biến mất khỏi mọi quan sát, khiến nhiều nhà khoa học coi nó là "loài vật trong truyền thuyết". Chỉ đến những năm 1980 và 1990, vài mảnh xương và hai cá thể chết dạt vào bờ New Zealand mới giúp khẳng định sự tồn tại thực sự của chúng.

Loài cá voi này thuộc họ cá voi mõm khoằm, có chiều dài khoảng 5 mét, nặng tới 2 tấn. Điểm nhận diện đặc biệt nằm ở hàm trên có chiếc răng hình lưỡi thuổng, vốn chỉ xuất hiện rõ ở con đực trưởng thành. Đây cũng là lý do khiến nó được đặt tên cá voi răng thuổng.

Vì sống ở độ sâu hàng nghìn mét và có tập tính ẩn mình, loài cá voi này gần như chưa từng được quan sát trực tiếp khi còn sống. Toàn bộ hiểu biết của nhân loại về chúng đến nay chủ yếu dựa vào xác cá thể chết dạt vào bờ.

Lần đầu tiên được mổ khám toàn diện

Nhà nghiên cứu cá voi mõm khoằm hàng đầu New Zealand, ông Anton van Helden, chia sẻ với NYP rằng dù đã có 35 năm gắn bó với các loài cá voi, đây là lần đầu tiên ông được trực tiếp tham gia giải phẫu một cá thể cá voi răng thuổng. "Trong suốt nhiều thập kỷ, nó giống như bóng ma của đại dương. Chúng tôi biết nó tồn tại, nhưng không bao giờ được chạm tay vào cơ thể nguyên vẹn như lần này", ông nói.

Việc mổ khám không chỉ mang ý nghĩa khoa học mà còn mở ra cơ hội tìm hiểu những khía cạnh sinh học quan trọng, từ cấu trúc xương, bộ phận sinh sản cho đến chế độ ăn uống. Đây cũng là lần đầu tiên mẫu mô được lưu giữ để phân tích ADN, hứa hẹn mang lại cái nhìn rõ ràng hơn về mối quan hệ tiến hóa của loài trong họ cá voi mõm khoằm.

Tình trạng đáng lo ngại

Theo Danh lục Đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN), cá voi răng thuổng hiện được xếp hạng "Thiếu dữ liệu" vì số mẫu quá ít để đánh giá chính xác tình trạng. Tuy nhiên, giới khoa học tin rằng chúng cực kỳ hiếm, có thể chỉ tồn tại với số lượng vài trăm cá thể trong tự nhiên. Nguyên nhân chính khiến loài này khó nghiên cứu là do tập tính sống ở độ sâu hàng nghìn mét, tránh xa tàu thuyền và hầu như không trồi lên mặt nước.

Các chuyên gia cảnh báo biến đổi khí hậu, ô nhiễm nhựa và tiếng ồn dưới biển đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến nhóm cá voi mõm khoằm, trong đó có cá voi răng thuổng. Nếu không có biện pháp bảo vệ, nguy cơ loài "thủy quái biển sâu" này biến mất hoàn toàn là điều khó tránh.

Từ huyền thoại đến lời cảnh tỉnh

Câu chuyện cá voi răng thuổng dạt vào bờ biển New Zealand cho thấy sức hút mãnh liệt của thiên nhiên đối với trí tưởng tượng con người. Trước khi được xác định, nó được ví như "thủy quái" bước ra từ truyền thuyết. Nhưng khi sự thật được hé lộ, chúng ta nhận ra đó không phải sinh vật huyền thoại, mà chính là một loài vật có thật, quý hiếm đến mức cả thế giới mới chỉ thấy vài lần trong gần 150 năm.

Nhiều ý kiến bình luận trên mạng xã hội sau khi vụ việc được công bố đã bày tỏ sự kinh ngạc. Một người viết: "Thủy quái có thể chỉ là sản phẩm tưởng tượng, nhưng loài cá voi này mới thật sự đáng kinh ngạc và cần được bảo vệ". Nhận định ấy phản ánh đúng thực tế: thiên nhiên còn ẩn chứa nhiều loài kỳ bí, nhưng nếu con người không hành động kịp thời, chúng có thể biến mất trước khi khoa học kịp tìm hiểu.

Từ một xác "thủy quái" khiến dư luận dậy sóng với vô vàn suy đoán, câu chuyện cá voi răng thuổng đã trở thành phát hiện khoa học mang tầm quốc tế. Nó không chỉ giải mã một phần bí ẩn kéo dài hơn một thế kỷ mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo tồn đại dương và đa dạng sinh học.

Sự kiện này vì thế không chỉ dừng lại ở một hiện tượng mạng, mà còn là lời cảnh tỉnh: trong khi con người mải mê săn tìm "thủy quái" trong truyền thuyết thì những loài quý hiếm, có thật, đang cần chúng ta bảo vệ hơn bao giờ hết.

 (Theo AP News, IUCN, NYP)