Tết có về hay không? Câu hỏi khiến hàng chục triệu dân Trung Quốc đau đầu giữa đất nước vẫn đang theo đuổi "Zero Covid"
Với chiến lược Zero Covid, Trung Quốc sẽ siết chặt di chuyển vào dịp lễ cuối năm trong bối cảnh Olympics mùa Đông sắp diễn ra.
Jason Zhao, giống như hàng triệu người Trung Quốc chuyển tới làm việc tại các thành phố lớn, đã vật lộn với câu hỏi khiến anh hết sức đau đầu vào những tháng cuối năm: Về quê hay không, khi Tết Nguyên đán sắp tới gần?
Zhao, làm việc cho một công ty nhà nước tại Bắc Kinh, hiểu rằng anh cần phải tuân thủ quy định chỗ anh đang làm, bên cạnh những quy tắc bắt buộc do chính phủ ban hành. Anh sẽ cần được cấp trên cấp phép đặc biệt nếu thực sự muốn về quê. Còn không, mức thưởng cuối năm sẽ ít hơn.
Sau cùng, Zhao quyết định mình sẽ ở lại thành phố - nghĩa là 2 năm liên tiếp anh không thể hòa vào dòng người "Xuân vận" về quê nhà Tân Cương, và buộc phải đón năm mới với gia đình qua internet mà thôi.
Hàng triệu người "tiến thoái lưỡng nan"
Xuân vận là thời điểm hàng chục triệu người Trung Quốc đồng loạt rời thành phố về quê nhà vào mỗi dịp Tết âm. Nhưng đó là những năm bình thường. Năm 2021, số người tham gia Xuân vận giảm mạnh vì các lệnh hạn chế Covid-19.
Năm 2022, người ta dự đoán rằng số người di chuyển sẽ tăng trở lại khi Trung Quốc khống chế thành công dịch bệnh bằng cách lựa chọn đóng cửa biên giới với toàn cầu.
Kỳ Xuân vận kéo dài 40 ngày của năm 2022 sẽ bắt đầu từ ngày 10/1 và kéo dài tới ngày 25/2. Bộ Giao thông ước tính số lượng di chuyển sẽ tăng mạnh từ mức 870 triệu chuyến của năm 2021, thậm chí là hơn mức 1,5 tỉ chuyến vào năm 2020 - khi dịch bệnh mới bắt đầu bùng phát. Dẫu vậy, con số hiện tại vẫn thấp hơn mức 3 tỉ của năm 2019.
Xuân vận hàng năm vốn là thời điểm hàng chục triệu người Trung Quốc đồng loạt bỏ thành phố về thăm nhà
Tuy nhiên, chiến dịch "Zero Covid" - loại bỏ hoàn toàn Covid ngoài cộng đồng - có lẽ sẽ làm tăng thêm trở ngại sau khi ổ dịch xảy ra tại thành phố Tây An, khiến 13 triệu dân bị phong tỏa. Ngoài ra, đã xuất hiện những ca nhiễm biến thể Omicron tại 2 thành phố lớn là Thiên Tân và Thâm Quyến, cùng một ổ dịch khác ở Hà Nam. Tất cả làm tăng khả năng ban hành các lệnh hạn chế di chuyển ngay trong mùa nghỉ lễ, để hạn chế sự lây lan của virus.
Ngày 6/1, 14 bộ ngành của Trung Quốc đồng loạt ban hành thông báo "đề cao cảnh giác" trong mùa nghỉ lễ. Sự cảnh giác này một phần đến từ việc Olympics mùa Đông được tổ chức ở Bắc Kinh sắp diễn ra vào tháng 2, khiến họ buộc phải kiểm soát dịch bệnh tốt hơn.
"Dù công ty chưa thông báo gì cả, nhưng có thể chắc chắn rằng các quy định sẽ nghiêm ngặt hơn năm ngoái. Về quê vào lúc này không phải là điều nên làm" - Zhao trần tình.
"Gia đình tôi rất lo lắng về việc tôi bị mắc kẹt và cách ly, dẫn đến chuyện không thể trở lại làm việc. Việc tôi bị cách ly sẽ khiến mọi thứ trở nên khó khăn hơn. Nên dù rất nhớ nhà, chúng tôi chấp nhận thực tại".
Nín thở chờ đợi
Tại tỉnh Quảng Đông, nhiều người vẫn đang chờ đợi những chính sách có thể được đưa ra, trước khi có quyết định cuối cùng. Như Li - một cán bộ quản lý cho công ty nhà nước ở thành phố Quảng Châu đã bắt đầu báo cáo chỉ số mỗi ngày và theo dõi các trường hợp nhiễm bệnh.
"Rời Quảng Đông năm nay coi như không có, nhưng chúng tôi không rõ liệu có thể di chuyển đến vài nơi xung quanh Quảng Châu hay không" - Li chia sẻ. "Mỗi ngày chúng tôi phải báo cáo về thân nhiệt, nơi chốn đi lại, tuân thủ quy định của công ty".
Zhao Wei, giáo sư ĐH Y phía Nam tại Quảng Châu cho biết việc người dân di chuyển chắc chắn sẽ gây ảnh hưởng đến công tác chống dịch. "Một số đại học tại Bắc Kinh đã ban hành các quy tắc phòng dịch mới trong mùa nghỉ lễ, đồng thời hoãn lại kỳ học kế tiếp nhằm giảm thiểu lưu lượng di chuyển toàn quốc".
"Những biện pháp này sẽ giúp kìm hãm và kiểm soát dịch bệnh, nhưng Xuân vận thực sự là một phép thử".
"Áp lực của năm nay sẽ lớn hơn 2 năm vừa qua, bởi sau một thời gian quá dài phong tỏa vì Covid, mọi người sẽ muốn du lịch và nghỉ ngơi nhiều hơn. Có thể các ổ dịch sẽ trở lại".
Yang Min, nữ luật sư 35 tuổi tại tỉnh Phật Sơn cũng cho biết mình khó lòng về quê nhà Hà Bắc trong dịp nghỉ lễ năm nay.
"Công ty khá thoải mái nếu chúng tôi muốn về, nhưng tôi sợ các quy tắc hạn chế và cách ly ở các tỉnh như Hà Nam và Hà Bắc".
"Năm nay chắc chắn các quy định sẽ nghiêm ngặt hơn vì Olympics mùa Đông, và chúng tôi phải đưa ra quyết định khó khăn là không về quê trong 2 năm liên tiếp".
"Bố mẹ tôi đều 70 tuổi rồi. Tết luôn là dịp lễ lớn với họ, muốn quây quần cùng con cháu. Họ sẽ thấy buồn nếu bạn không về, đặc biệt là nếu hàng xóm sum họp đầy đủ".
"Thực sự tôi đang rất ngại phải nói rằng mình không về. Bố mẹ có thể sẽ hiểu, nhưng cũng sẽ thấy thất vọng. Tôi sợ phải nói điều đó với họ".
