Tâm sự về Instagram 200.000 follow bỗng "về mo" tròn trĩnh và bài học đắt giá chẳng ai ngờ

*Theo lời Song Inkollo - họa sĩ truyện tranh chuyên nghiệp

Cái ngày định mệnh đó là 1/12/2018, khi tài khoản Instagram của tôi bỗng nhiên bị vô hiệu hóa, kèm theo thông báo về việc vi phạm điều luật và chính sách dịch vụ của họ. Tất cả cứ thế tan biến như Thanos búng tay, để lại duy nhất một mẩu tin nhắn mà tôi kịp chụp màn hình lại:

Gượm một chút, chắc hẳn bạn đang tự hỏi tôi là thằng khỉ gió nào với cái tên Song Inkollo lạ hoắc và kỳ quặc như vậy. Thực ra, đó là bút danh của tôi, và tôi chủ đích khiến nó nghe thật độc và dị để gây ấn tượng vào năm 2016, khi mới nhen nhóm phát triển tên tuổi. Còn ngoài đời thật, tôi cũng như bao người khác, mới tốt nghiệp một trường nghệ thuật, đang tập tành bơi trong biển lớn của biết bao những tác giả đã có tiếng tăm khác trong giới sáng tác truyện tranh, cố gắng kiếm đủ sống đủ ăn là tốt.

Tua nhanh một chút, thời điểm bắt đầu sử dụng Instagram là lúc tôi nhận được nhiều sự chú ý và thành công hơn mong đợi, đặc biệt là trong cộng đồng nghệ thuật. Ban đầu là vài trăm follower, rồi vèo cái đã lên gần 200.000 trong 2 năm. Tất cả những thành tích đó đều là công sức thực sự, là những fan nghệ thuật tự tìm đến tôi một cách chân thành. Mỗi post đăng lên có 10.000-20.000 Like, vài nghìn comment là chuyện hết sức bình thường. Cảm giác đó thật vui sướng, lâng lâng làm sao, như thể lọt vào cõi mộng của đời.

Cũng vì thế, tôi càng tham vọng hơn với công việc, làm hăng say 10-16 tiếng/ngày để 200.000 fan kia có thể được đọc truyện thường xuyên, đi làm về ngả lưng check Instagram là có ngay cái để Like, để bàn luận cho sướng mồm. Thế nhưng, chính những sự điên cuồng vì công việc đó đã khiến tôi mờ mắt, không chịu tìm hiểu kỹ đến những dấu hiệu chí mạng cho sự nghiệp của mình trên Instagram.

Thứ đã khiến cho Instagram quý giá của tôi bay màu một đi không trở lại chính là những comment tiêu cực. Đôi khi, có những anti-fan không ngừng văng tục và rủa xả tác phẩm của tôi, lên tới hàng trăm comment mỗi ngày. Ngoài ra, tôi có vẽ những trang truyện nhạy cảm nhưng vẫn được censor đầy đủ, ngày trước từng được đăng thoải mái, nhưng rồi Instagram quyết định đưa nội dung kiểu đó vào danh sách cấm.

Bấy nhiêu động thái như vậy mà tôi vẫn không kịp tỉnh ngộ, chẳng chịu thay đổi thói quen đăng bài và sửa chữa hình ảnh suốt thời gian sau đó. Dần dần, Instagram giới hạn sự có mặt của tôi đối với các follower, lượng tương tác giảm xuống dưới 10% so với trước. Khi đó, tôi cũng đã tỉnh ra một phần, ngừng đăng những trang vẽ nhạy cảm, tất cả chỉ còn là những hình tượng trong sáng, thân thiện, ít thể hiện quan điểm cá nhân hơn và tránh mấy vấn đề chính trị nóng hổi vào trong tác phẩm của mình.

Nhưng hoá ra tất cả vẫn gần như là vô ích. Dường như Instagram không quan tâm đến những nỗ lực chắp vá sữa chữa từ tôi nữa, họ vẫn giới hạn tương tác tụt xuống đáy.

Tôi vẫn không từ bỏ hy vọng, nhất là khi Instagram đang được chọn làm nền tảng quảng cáo kinh doanh mạnh mẽ hơn cả Facebook. Vì thế, tôi đã tự bỏ tiền ra để đăng ký chạy ad cho các post tiếp theo, làm nhiều thứ hơn nữa để lấy lại thành tích như trước. Tôi không tiếc nuối vì phải trả nhiều tiền để quảng cáo, tôi chỉ coi đó là khoản phạt và trả giá vì đã vi phạm luật lần trước mà thôi. Kể cả khi bạn bè khuyên không nên quá mù quáng như vậy, tôi vẫn tin tưởng và bảo vệ điều tôi đang làm, rằng nó sẽ cứu vãn lại được những gì đã mất.

Kết cục cuối cùng không hề như tôi mong đợi: Tài khoản Instagram của tôi chính thức bị xoá vào ngày 1/12/2018. Lý do được đưa ra vẫn là vi phạm luật, nhưng còn luật gì nữa khi tôi đã ngừng đăng tranh vẽ nhạy cảm? Chẳng lẽ Instagram thực sự có tư thù với tôi?

Phũ phàng thay, Instagram đã làm rất đúng, và sự thật sau cũng dần sáng tỏ về quyết định chí mạng này. Không phải hình ảnh, mà chính câu chữ trong truyện lại là thứ đẩy tôi đến bước ngõ cụt đường cùng. Có những lúc tôi sử dụng các tiếng lóng, động từ mạnh để thể hiện lời nói nhân vật - tuy điều đó giúp biểu lộ chính xác tính cách nhân vật nhưng cũng phần nào vi phạm nội quy của Instagram và có thể bị nhìn ra dễ dàng bởi hệ thống thuật toán tự động. Hình ảnh minh hoạ không gặp vấn đề gì, tất cả chỉ do vài từ ngữ được vẽ kèm trong khung truyện.

Tôi cố gắng gửi hàng trăm bức email cho Instagram, mà mất nhiều tuần sau mới may mắn có một lần hồi đáp. Họ nhắn gửi rằng tài khoản của tôi đã bị xóa hoàn toàn, vi phạm lỗi phát ngôn tiêu cực và quá nhạy cảm. Một dấu chấm hết to đùng, miễn bàn cãi.

Cái kết không hề có hậu một chút nào, tôi biết chứ. Mong rằng qua câu chuyện này, các bạn hãy một lần nữa tự nhủ với bản thân rằng Instagram họ rất giỏi và tinh ý đối với người dùng. Đừng bao giờ tìm cách lách luật, kể cả khi ý đồ là tốt nhưng hình thức thể hiện không đúng mực, bạn vẫn sẽ phải trả giá xứng đáng. Vì vậy, hãy luôn đảm bảo không có một dòng chữ nào mang nội dung bị cấm đoán hiện lên trong bức ảnh của bạn, bất kể đó là từ một tờ giấy, biển báo hay thậm chí là màn hình TV...