Chào bác sĩ !
Em là con gái, năm nay 16 tuổi. Em không xinh đẹp cũng chẳng nổi bật. Không biết em bắt đầu "sợ con trai" từ khi nào nhưng em nghĩ là vào thời gian học cấp 2 khi bọn bạn thân của em bắt đầu đi gặp những bạn khác giới cùng nhau. Chúng nó có rủ em nhưng bao giờ em cũng lẩn tránh viện cớ này nọ. Rồi dần dần em bị gán mác "bệnh ngại zai" và bọn bạn cũng không rủ em đi gặp mặt nữa.
Lúc đầu em cũng nghĩ nó cũng chẳng có gì cho đến khi em được một số bạn khác giới để ý và tỏ ý muốn làm quen. Nhưng tất cả những gì em làm cũng là lẩn tránh. Em không hiểu tại sao nhưng em rất sợ và bây giờ khi đã lên cấp 3 rồi, đối với những đứa con trai ngồi cạnh hay trong lớp em cũng có ý lẩn tránh. Dường như em sợ khi phải nói chuyện hay đối diện với con trai.
Có phải em đã gặp vấn đề gì liên quan về bệnh tâm lý không thưa bác sĩ? Hay em bị tự ti quá mức dẫn đến biểu hiện như vậy?
Mong bác sĩ giúp em ạ! Em xin chân thành cảm ơn! (bank...@gmail.com)
Trả lời: Chào em,
Trong tự nhiên, vạn vật không ngừng phát triển và thay đổi, con người cũng vậy. Kể từ khi sinh ra đời, cơ thể ngày một lớn lên, trí tuệ ngày thêm sâu sắc. Có một khoảng thời gian đặc biệt mà con người có những bước phát triển nhảy vọt, đó là tuổi dậy thì. Dậy thì bắt đầu từ khoảng 10-15 tuổi, kéo dài trong vài năm, biến các cô bé, cậu bé trở thành các cô gái, chàng trai. Đó là sự thay đổi cả về sinh lý và tâm lý.
Tâm lý các em trong độ tuổi dậy thì thường rất thất thường bởi những tác nhân của cả bên trong và bên ngoài. Tác nhân bên trong là từ những sự biến đổi về mặt cơ thể khiến các em phải học cách làm quen với những thay đổi ấy. Tác nhân bên ngoài đến từ gia đình, bạn bè, xã hội. Ở tuổi này các em bắt đầu có ý thức rõ rệt hơn về giới tính, về tình bạn, tình yêu và nhiều vấn đề xã hội khác. Khi em nhận thức được rằng mình "sợ con trai" có nghĩa là em đã bắt đầu có để ý đến các bạn khác giới và ý thức rõ ràng về "tính nữ" của mình.
Việc e dè, ngại ngùng với con trai là một điều bình thường mà tất cả các bạn gái độ tuổi dậy thì có thể gặp phải. Có thể vì từ bé em đã là một cô bé nhút nhát, ít giao tiếp và tính cách đó dần dần định hình khi em bước vào tuổi mới lớn. Cũng có thể đơn giản chỉ vì em đang bước đầu làm quen với giai đoạn "rối loạn tâm sinh lý tuổi dậy thì" này nên hoang mang. Do đó khi tiếp xúc với bạn khác giới em dễ dàng bối rối, khó giao tiếp và em chọn cách lẩn tránh để không phải đối mặt với vấn đề này.
Em thân mến, tuổi dậy thì tuy có nhiều rắc rối (mà phần lớn khi lớn lên rồi em thấy những rắc rối khi ấy thật ngốc xít) nhưng đó sẽ là quãng thời gian vô cùng đáng yêu, đáng nhớ trong cuộc đời. Đặc biệt là những rung động tuổi mới lớn bao giờ cũng trong sáng và đẹp đẽ. Em không nên để sự nhút nhát, sợ hãi lấn át khiến em đánh mất cơ hội trải nghiệm những điều đáng yêu ấy. Việc giao tiếp với bạn khác giới thực ra không hề đáng sợ như em vẫn tưởng bởi họ cũng đang trải qua giai đoạn dậy thì như em mà thôi. Thậm chí con gái tuổi dậy thì bao giờ cũng có phần già dặn hơn con trai cùng tuổi nên có khi các bạn trai còn cư xử ngốc nghếch hơn con gái nữa đấy.
Nếu tạo cho mình tâm lý "ngang bằng" với bạn bè thì em sẽ bớt lo lắng nếu mình phạm phải sai lầm gì đó trong giao tiếp với bạn khác giới bởi bạn cũng sẽ có lúc vụng về, bối rối như em thôi. Em đang ở độ tuổi phải sai, phải vấp ngã, đôi khi là phải trải qua những nỗi đau mới có thể lớn lên, chín chắn và trưởng thành. Sai lầm lớn nhất con người có thể phạm phải trong đời là luôn sợ hãi mình sẽ phạm sai lầm đấy em ạ. Nếu em vẫn cứ tự ti, lẩn tránh mỗi khi gặp con trai là em đang tự xây nên một hàng rào ngăn cách mình với các bạn. Các bạn cũng sẽ e dè khi tiếp xúc với em bởi họ cũng là những chàng trai mới lớn và không biết làm cách nào để bước qua hàng rào đó đâu.
Ngay từ hôm nay, em hãy cố gắng mở lòng hơn, chủ động bắt chuyện với các bạn. Trước mắt em hãy thử để ý quan sát cách nói chuyện, cách cư xử của các bạn xung quanh mình rồi em sẽ nhận ra họ không đáng sợ chút nào. Chỉ cần là những câu chuyện đơn giản như bài vở, thầy cô, bạn bè, trường lớp em sẽ thấy việc trò chuyện với con trai trở nên thật đơn giản. Em cũng có thể tâm sự với cha mẹ hay những người anh, người chị mà em tin tưởng để giúp giải tỏa tâm lý sợ hãi. Em cũng hãy chăm sóc bản thân thật tốt như làm đẹp, tập thể thao, ăn uống lành mạnh đồng thời chăm chỉ học hành, khi đó em sẽ thấy tự tin về bản thân hơn và cũng sẽ tự tin khi giao tiếp hơn.
Chúc em sẽ trải qua những năm tháng tuổi dậy thì thật đáng nhớ em nhé!