Tôm là một trong những mặt hàng xuất khẩu tỷ USD của Việt Nam, đồng thời có kim ngạch lớn nhất trong nhóm thủy sản - ngành hàng Việt Nam đang đứng thứ 3 trên thị trường thế giới. Về nguồn cung, Việt Nam trở thành nước cung cấp tôm đứng thứ hai thế giới với giá trị xuất khẩu chiếm 13 - 14% tổng giá trị xuất khẩu tôm toàn cầu.
Kết năm 2023, xuất khẩu thủy sản thu về khoảng 9,2 tỷ USD, trong đó tôm khoảng 3,45 tỷ USD.
Theo số liệu thống kê sơ bộ từ Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), xuất khẩu tôm của Việt Nam sang châu Âu tính đến ngày 15/7 đã thu về 241 triệu USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm ngoái.
Đức, Hà Lan, Bỉ là 3 thị trường nhập khẩu lớn nhất trong khối, trong đó xuất khẩu sang Hà Lan và Bỉ tăng trưởng 2 con số lần lượt 19% và 21%, trong khi xuất sang Đức tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái.
Tình hình xuất khẩu ‘sản vật’ này sang châu Âu bắt đầu ghi nhận mức tăng trưởng 2 chữ số kể từ tháng 4 và duy trì mức tăng trưởng ổn định trong tháng 5 và tháng 6. Hội chợ Thủy sản quốc tế Bacerlona, Tây Ban Nha diễn ra vào tháng 4 với sự tham gia của nhiều doanh nghiệp tôm đã phần nào giúp cho hoạt động xuất khẩu tôm sang EU khởi sắc hơn.
Trong cơ cấu sản phẩm tôm xuất sang EU 2 quý đầu năm 2024, tôm chân trắng chiếm tỷ trọng lớn nhất 80,5%, tôm sú chiếm 12,4%, còn lại là tôm loại khác. Trong nhóm sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú xuất sang thị trường này, tôm sú chế biến (HS 16) ghi nhận giảm, các sản phẩm tôm chân trắng và tôm sú còn lại đều tăng.
Trên thị trường EU, tôm Việt Nam phải cạnh tranh mạnh với tôm Ecuador. Ecuador có lợi thế tôm giá rẻ, đáp ứng xu thế người tiêu dùng EU là tôm có chứng nhận ASC, lại có chi phí vận chuyển thấp hơn. Ecuador hiện vẫn là nguồn cung tôm lớn nhất cho thị trường EU.
Thị trường EU đòi hỏi tôm nuôi đạt chuẩn an toàn, đòi hỏi bên cung ứng có giải pháp giảm phát thải (nuôi, chế biến), đòi hỏi truy xuất nguồn gốc tận gốc (thành phần thức ăn tôm, tôm bố mẹ…), đòi hỏi phúc lợi động vật (tôm bố mẹ không cắt mắt khi sinh sản nhân tạo, nuôi mật độ vừa phải…).
Dự kiến nhu cầu nhập khẩu tôm của EU từ tháng 7 đến hết năm sẽ tiếp tục tăng. Kinh tế EU cũng dần có xu hướng ổn định, giá tiêu dùng đang ổn định, đồng thời lạm phát tiếp tục giảm. Các mặt hàng tôm truyền thống của Việt Nam sang EU sẽ phải chịu áp lực cạnh tranh với các nguồn cung đối thủ, riêng các sản phẩm GTGT sẽ tăng tốt hơn so với những năm trước vì tồn kho đã giảm nhiều.
Thông tin từ Cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT), tổng sản lượng tôm Việt Nam 5 tháng đầu năm 2024 ước đạt 408,5 nghìn tấn, tăng 4,3% so với cùng kỳ. Tổng sản lượng thủy sản tháng 5 năm 2024 ước đạt 110,9 nghìn tấn, tăng 5,8%. Trong đó tôm nuôi đạt 97,1 nghìn tấn, tăng 6,2 %.