Phụ huynh TP.HCM bức xúc kể: "Mỗi tháng tốn 16 nghìn đồng đóng khoản này cho con, không nhiều nhưng tôi rất ỨC CHẾ!"

Tôi có hai đứa con: một đang học lớp 8, một học lớp 4 ở TP.HCM. Như rất nhiều gia đình khác ở thành phố, con tôi đều học trường công, học phí không quá cao, không phải gánh nặng khổng lồ. Thế nhưng, mỗi tháng đến kỳ đóng tiền trường, tôi luôn có một cảm giác bực bội rất… khó diễn tả. Nó không đến từ số tiền học phí mà đến từ một khoản nhỏ xíu đi kèm: phí nộp học phí qua ngân hàng.

Nghe có vẻ ngược đời, nhưng đó là câu chuyện có thật.

Con trai tôi được nhà trường cấp mã QR để thanh toán. Chỉ cần quét là ra ngay số tiền, nội dung, tài khoản thụ hưởng. Tiện thì có tiện thật, nhưng đi kèm là 5.000 đồng phí giao dịch cho mỗi hóa đơn. Con gái tôi thì không có mã QR sẵn, phải thanh toán qua một ngân hàng khác bằng một số định danh, có thể hiểu là dạng tài khoản “ảo”, nhập vào là hiện ngay số tiền phải đóng. Và phí thu hộ thanh toán học phí học đường SSC mỗi giao dịch là 11.000 đồng.

Tổng cộng riêng hai đứa, mỗi tháng tôi tốn thêm 16.000 đồng tiền phí chuyển khoản chỉ để… nộp học phí.

Nghe qua, chắc nhiều người sẽ nói: “Có mười mấy ngàn mà than gì cho mệt?”. Nhưng chính vì nó nhỏ mà lặp đi lặp lại, lại không đáng phải có, nên mới khiến tôi ức chế đến vậy.

Khi “thanh toán số” trở thành… “thu phí số”

Chúng ta đang sống trong bối cảnh nhà nước, ngân hàng, các cơ quan liên tục kêu gọi: không tiền mặt - chuyển khoản - QR - miễn phí giao dịch. Tôi cũng đồng tình. Thanh toán điện tử vừa tiện, vừa minh bạch, vừa hạn chế thất thoát.

Nhưng nghịch lý nằm ở chỗ: chuyển tiền cho bạn bè, người thân: 0 đồng phí; chuyển khoản mua hàng online: 0 đồng phí; nộp tiền điện, nước: đa phần 0 đồng phí nhưng đến nộp học phí cho con thì… mất phí

Vậy là sao? Cùng một thao tác trên app ngân hàng, cùng là chuyển tiền mà chỉ riêng tiền học phí lại “đội” thêm phụ phí? Chúng ta đang khuyến khích thanh toán số hay đang âm thầm biến nó thành dịch vụ thu thêm?

Tôi không phải người duy nhất bức xúc. Trên các diễn đàn phụ huynh, đầy những chia sẻ tương tự: người mất 5.000 đồng/lần, người mất 7.000 đồng có trường hợp bị thu tận 11.000 đồng như tôi, thậm chí đóng muộn còn bị thêm “phí nhanh”.

Và câu hỏi được đặt ra rất nhiều là: Khoản phí này ai đang được hưởng lợi?

Có người nói với tôi: “Một học sinh có 5.000 - 7.000 đồng thì có gì đâu mà ầm ĩ". Xin thưa: một học sinh là 5.000 đồng. Một gia đình hai con là 10.000 đồng. Một trường vài ngàn học sinh là hàng chục triệu đồng mỗi tháng. Cả thành phố là con số không hề nhỏ chút nào

Chưa kể, không phải nhà nào cũng chỉ có một con. Có những gia đình 3 - 4 đứa, ông bà nội ngoại đều phụ giúp, chi tiêu tính từng đồng. Khi đó, vài nghìn mỗi tháng không còn nhỏ nữa. Và điều làm tôi bực nhất không phải là số tiền mà là cảm giác bị buộc phải trả cho một dịch vụ đáng lẽ phải miễn phí.

Bởi trường khuyến khích, thậm chí bắt buộc thanh toán số, phụ huynh không có lựa chọn khác nhưng lại phát sinh phí “dịch vụ trung gian”. Thử hỏi, nếu trường mở cổng thanh toán miễn phí, phụ huynh có ai chọn con đường tốn tiền không? Hoàn toàn không.

Nhìn cách thức thì hiện đại, nhưng phụ huynh trở thành người âm thầm trả tiền cho dịch vụ mà mình không hề được hỏi ý kiến. Chúng tôi chỉ biết khi nhìn hóa đơn cuối cùng.

Có một thực tế khá rõ ràng: cùng là đóng học phí online, nhưng có trường phụ huynh mất phí, có trường lại hoàn toàn không tốn thêm đồng nào. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà xuất phát từ cách từng trường lựa chọn mô hình thu chi và đơn vị trung gian. Chẳng hạn nộp trực tiếp vào số tài khoản nhà trường, hay qua các app học tập liên kết… Có nghĩa là: không phải “không làm được”, mà là “nhà trường có chọn làm hay không”.

Chúng ta nói rất nhiều về giảm gánh nặng cho phụ huynh, nhưng chỉ vài nghìn đồng vô lý lặp lại hàng tháng vẫn cứ tồn tại. Khi cộng dồn, nó trở thành một khoản thu âm thầm mà không ai chịu trách nhiệm giải thích rõ ràng.

Tôi tin, nhiều phụ huynh giống tôi: không tiếc tiền cho con, nhưng rất dị ứng với những khoản phí “lắt nhắt” thiếu minh bạch.

Tôi không keo kiệt với 16 nghìn đồng, tôi chỉ không chấp nhận việc phải trả mà không biết vì sao. Nếu đã kêu gọi thanh toán số, hãy để phụ huynh được hưởng đúng nghĩa của hai chữ “tiện lợi”, chứ đừng để mỗi lần đóng tiền học lại là một lần… bực mình.