Ổ dịch tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương liên quan đến 15 tỉnh, thành: Ứng phó thế nào với nhiều hình thái lây lan cùng lúc?

Đợt dịch thứ 4 có nhiều hình thái lây lan cùng một lúc, cộng với virus biến chủng của Ấn Độ, Anh, chỉ trong một thời gian ngắn đã tạo thành nhiều ổ dịch.

Đến chiều 6/5, đã có 15 tỉnh, thành phố ghi nhận ca dương tính với virus SARS-CoV-2 liên quan đến ổ dịch tại Bệnh viện (BV) Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2. Việt Nam phải ứng phó như thế nào với nhiều hình thái lây lan xảy ra cùng một lúc như hiện nay?

15 tỉnh, 33 ca mắc chỉ trong 1 ngày truy vết

Theo điều tra dịch tễ, bước đầu xác định 15 tỉnh, thành phố có người đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2 khám chữa bệnh, thăm thân, chăm người bệnh.

Từ 14 ngày qua, những người này đã tỏa đi về các địa phương, tiếp xúc nhiều người. Trong 1 ngày rà soát, lấy mẫu xét nghiệm, đã có 42 ca mắc COVID-19 liên quan. Trong đó Hà Nội có 9 ca, 33 ca tại các tỉnh, thành khác.

Theo báo cáo của Sở Y tế Bắc Ninh, đến trưa 6/5, tỉnh ghi nhận 12 ca mắc COVID-19 đều có lịch sử dịch tễ ở BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Trong đó, 9 ca ở huyện Tiên Du, Thuận Thành và TP. Bắc Ninh, đang được điều trị tại tỉnh, còn 2 ca đang điều trị tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Bộ Tư lệnh Thủ đô phun khử khuẩn Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở Đông Anh (Ảnh: Lê Trung Nguyên)

Thái Bình cũng phát hiện 5 ca dương tính trong cộng đồng có liên quan đến BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương cơ sở 2. Từ 12h ngày 6/5, tỉnh Thái Bình đã thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 15 của Thủ tướng Chính phủ để phòng chống dịch.

Tỉnh Hưng Yên cũng phát hiện 2 người dương tính mới ở tổ dân phố Nguyễn Xá, phường Nhân Hòa, thị xã Mỹ Hào là con gái và cháu ngoại của BN 3013 đi chăm chồng tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Tỉnh đã thực hiện giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16 của Thủ tướng Chính phủ với toàn bộ tổ dân phố Nguyễn Xá gồm 820 hộ dân, với hơn 3.100 nhân khẩu.

Theo Giám đốc Sở Y tế Bắc Ninh Tô Thị Mai Hoa, bước đầu tỉnh đã truy vết được 2.723 trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân COVID-19, trong đó có 354 F1, 2.369 F2. Bắt đầu từ 10h ngày 6/5, tỉnh Bắc Ninh tạm dừng các hoạt động không thiết yếu để phòng chống dịch.

Còn tại Lạng Sơn cũng tiến hành phong tỏa BV Phổi Lạng Sơn vì có ca bệnh dương tính là bệnh nhân được chuyển từ BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương về. 350 người là cán bộ y tế, bệnh nhân và người nhà bệnh nhân được cách ly trong bệnh viện và lấy mẫu xét nghiệm sàng lọc virus SARS-CoV-2.

Cần đánh giá kỹ lưỡng nguy cơ và tiến triển của dịch

Trong 8 ngày qua, cả nước đã ghi nhận gần 120 ca mắc COVID-19 trong cộng đồng. Trước diễn biến phức tạp của đợt dịch thứ 4, trao đổi với phóng viên Báo CAND sáng 6/5, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng, Bộ Y tế khẳng định, nguy cơ lây lan dịch COVID-19 ở Việt Nam hiện rất cao.

Ông Phu phân tích, điểm khác biệt của đợt dịch thứ 4 so với đợt dịch trước là sự xuất hiện của nhiều “hình thái” lây lan dịch cùng một lúc ở nước ta.

Đó là nguy cơ bệnh dịch xâm nhập từ các nguồn nhập cảnh bất hợp pháp qua biên giới đường bộ, đường biển với các nước trong khu vực đang bùng dịch như Lào, Campuchia, Thái Lan.

Trong nước xuất hiện cùng lúc các nguồn lây trong khu cách ly, lây trong bệnh viện, trong quán bar, karaoke hoặc lây trong máy bay với bằng chứng rất rõ ràng là hành khách ngồi hàng ghế trước và sau ca bệnh cũng bị lây (trong đợt dịch trước cũng có phát hiện lây trên máy bay nhưng không có bằng chứng rõ ràng).

Hơn nữa, còn có thể có các mầm bệnh lẩn khuất trong cộng đồng. Đặc biệt là sau kỳ nghỉ lễ, việc đi lại, giao lưu giữa các tỉnh, thành phố là rất lớn… nên khả năng lây lan nhanh, phát sinh ra nhiều ổ dịch và ở nhiều địa phương.

Bệnh viện K phối hợp với Công an huyện Thanh Trì kiểm tra tuân thủ phòng, chống dịch tại cơ sở 3

Với ổ dịch vừa được xác định tại BV Bệnh Nhiệt đới Trung ương, theo PGS.TS Trần Đắc Phu, trước hết cần khẳng định, bệnh viện vốn là môi trường có nguy cơ lây nhiễm rất cao, hơn nữa đây lại ở cơ sở điều trị bệnh nhân COVID-19.

“Dù với nguyên nhân lây bệnh là gì thì việc phòng, chống nhiễm khuẩn phải luôn được đặt lên hàng đầu, đặc biệt trong bệnh viện.

Việc kiểm soát phòng, chống dịch COVID-19 tại các cơ sở y tế được Bộ Y tế quy định với quy trình rất chi tiết từ phân luồng xét nghiệm, đến sàng lọc, xử trí với ca bệnh… được quán triệt từ đầu mùa dịch và chưa lúc nào hạ mức quan tâm, cảnh báo”, ông Phu nhấn mạnh.

Với nhiều hình thái lây lan cùng lúc, đặc biệt là biến chủng của Ấn Độ, Việt Nam phải ứng phó ra sao? Theo chuyên gia Trần Đắc Phu, qua các ổ dịch như Vĩnh Phúc, Hà Nam, dễ dàng nhận thấy sự lây lan rất nhanh chóng từ 1 trường hợp nhiễm bệnh sang nhiều ca khác và ở nhiều tỉnh, thành phố chỉ trong thời gian rất ngắn. Điều này minh chứng rõ cho khả năng lây nhanh, mạnh của các chủng virus mới này.

Nếu ở đợt dịch trước các ca được mệnh danh “siêu lây nhiễm” như bệnh nhân 17 ở Hà Nội hay bệnh nhân ở Bình Thuận cũng chỉ khu trú ở 1 địa phương thì dịch lần này có sự thay đổi.

Chính vì vậy, đặt ra yêu cầu truy vết, xét nghiệm thần tốc để phát hiện sớm ca bệnh, phát hiện ổ dịch sớm. Bên cạnh đó là các giải pháp được duy trì từ trước là phong tỏa, tập trung dập ổ dịch... Nếu không làm vậy không thể kiểm soát được tình hình dịch bệnh COVID-19.